Leibniz Neyrobiologiya İnstitutu (LIN) və Maqdeburq Universitet Xəstəxanasının tədqiqatçıları onurğa beyninin sadəcə bədəndən beyinə siqnallar ötürən bir “ötürücü xətt” olmadığını, əksinə, duyğu stimullarının beyinə çatmazdan əvvəl onurğa beynində emal edildiyini aşkar ediblər.
“MedicalXpress” saytı xəbər verir ki, bu mühüm tapıntılar “Science Advances” jurnalında dərc olunub və nevroloji xəstəliklərin müalicəsində yeni yanaşmalara yol aça bilər.
Tədqiqatın aparıcı müəllifi, nevroloq Maks-Philipp Stenner aparılan tədqiqata görə, əvvəlki biliklərin yalnız beyində deyil, həm də onurğa beynində duyğu stimullarının işlənməsinə təsir etdiyini ilk dəfə sübut etdiklərini deyib: ”Əldə edilən nəticələr beynin gözləntilər əsasında duyğu təəssüratlarını şərh edən bir “proqnozlaşdırma maşını” funksiyasını yerinə yetirdiyini irəli sürən nəzəriyyələrə yeni baxış tələb edir”.
Tədqiqatda alimlər onurğa beyninin elektriklə stimullaşdırılması üçün klinik olaraq sübut olunmuş ağrı müalicəsi metodundan istifadə ediblər. Elektrodlar vasitəsilə onurğa beyninin öz elektrik siqnalları qeydə alınıb. Təcrübə iştirakçıları əvvəlcə biləklərində elektrik stimulu ilə əlaqəli bir səs tonu eşidiblər. Ton və stimul arasında sabit bir zaman intervalı olduğu halda, iştirakçılar stimulun vaxtını dəqiq proqnozlaşdıra biliblər. Lakin zaman intervalı dəyişdirildikdə dəqiq proqnoz mümkün olmayıb. Nəticələr göstərib ki, stimul proqnozlaşdırılan zaman onurğa beyni siqnalları daha zəif, gözlənilməz stimul zamanı isə daha güclü olub. Əhəmiyyətli məqam odur ki, bu təsir stimulyasiyadan cəmi 13 millisaniyə sonra baş verirdi, yəni beyinin prosesə daxil olmasından əvvəl. Araşdırma yüksək tezlikli yırğalanmalara diqqət yetirib. Bu siqnallar onurğa beyninin hələ də tam olaraq öyrənilməmiş bir funksiyasını əks etdirir. Buna baxmayaraq, onların duyğularla bağlı məlumatların emalında mühüm rol oynadığı düşünülür. Başqa sözlə, bu siqnallar onurğa beyninin duyğu məlumatlarını kontekstə uyğun şəkildə işləyib yönləndirməsi üçün istifadə etdiyi xüsusi bir “dil” kimi qəbul edilir.
Sağlam iştirakçılar üzərində aparılan oxşar təcrübələr nəticələrin təkrarlanmasını və təsdiqini təmin edib. Onurğa beyni mərkəzi sinir sistemində bədəndən gələn siqnalların beyinə doğru ilk dayanacağıdır. Dr. Stenner vurğulayıb: “Sinir sisteminin stimulları necə emal etdiyini başa düşmək istəyiriksə, onurğa beynini ilk emal nöqtəsi kimi daxil etməliyik”.
Araşdırma, həmçinin göstərir ki, onurğa beynini idraki təsirlərdən kənarda tam anlamamaq mümkünsüzdür. Bu metod Parkinson xəstəliyi kimi nevroloji hərəkət pozğunluqlarını daha yaxşı başa düşmək və uzunmüddətli perspektivdə yeni müalicə strategiyaları hazırlamaq üçün mühüm zəmin yaradır. Tədqiqatın davamı olaraq, hərəkətlərdən əvvəl stimulun necə emal edildiyi öyrəniləcək. Bu nəticələr həm tibbi, həm də fundamental sinir elmləri sahəsində mühüm təsirlərə malikdir.
“MedicalXpress” saytı xəbər verir ki, bu mühüm tapıntılar “Science Advances” jurnalında dərc olunub və nevroloji xəstəliklərin müalicəsində yeni yanaşmalara yol aça bilər.
Tədqiqatın aparıcı müəllifi, nevroloq Maks-Philipp Stenner aparılan tədqiqata görə, əvvəlki biliklərin yalnız beyində deyil, həm də onurğa beynində duyğu stimullarının işlənməsinə təsir etdiyini ilk dəfə sübut etdiklərini deyib: ”Əldə edilən nəticələr beynin gözləntilər əsasında duyğu təəssüratlarını şərh edən bir “proqnozlaşdırma maşını” funksiyasını yerinə yetirdiyini irəli sürən nəzəriyyələrə yeni baxış tələb edir”.
Tədqiqatda alimlər onurğa beyninin elektriklə stimullaşdırılması üçün klinik olaraq sübut olunmuş ağrı müalicəsi metodundan istifadə ediblər. Elektrodlar vasitəsilə onurğa beyninin öz elektrik siqnalları qeydə alınıb. Təcrübə iştirakçıları əvvəlcə biləklərində elektrik stimulu ilə əlaqəli bir səs tonu eşidiblər. Ton və stimul arasında sabit bir zaman intervalı olduğu halda, iştirakçılar stimulun vaxtını dəqiq proqnozlaşdıra biliblər. Lakin zaman intervalı dəyişdirildikdə dəqiq proqnoz mümkün olmayıb. Nəticələr göstərib ki, stimul proqnozlaşdırılan zaman onurğa beyni siqnalları daha zəif, gözlənilməz stimul zamanı isə daha güclü olub. Əhəmiyyətli məqam odur ki, bu təsir stimulyasiyadan cəmi 13 millisaniyə sonra baş verirdi, yəni beyinin prosesə daxil olmasından əvvəl. Araşdırma yüksək tezlikli yırğalanmalara diqqət yetirib. Bu siqnallar onurğa beyninin hələ də tam olaraq öyrənilməmiş bir funksiyasını əks etdirir. Buna baxmayaraq, onların duyğularla bağlı məlumatların emalında mühüm rol oynadığı düşünülür. Başqa sözlə, bu siqnallar onurğa beyninin duyğu məlumatlarını kontekstə uyğun şəkildə işləyib yönləndirməsi üçün istifadə etdiyi xüsusi bir “dil” kimi qəbul edilir.
Sağlam iştirakçılar üzərində aparılan oxşar təcrübələr nəticələrin təkrarlanmasını və təsdiqini təmin edib. Onurğa beyni mərkəzi sinir sistemində bədəndən gələn siqnalların beyinə doğru ilk dayanacağıdır. Dr. Stenner vurğulayıb: “Sinir sisteminin stimulları necə emal etdiyini başa düşmək istəyiriksə, onurğa beynini ilk emal nöqtəsi kimi daxil etməliyik”.
Araşdırma, həmçinin göstərir ki, onurğa beynini idraki təsirlərdən kənarda tam anlamamaq mümkünsüzdür. Bu metod Parkinson xəstəliyi kimi nevroloji hərəkət pozğunluqlarını daha yaxşı başa düşmək və uzunmüddətli perspektivdə yeni müalicə strategiyaları hazırlamaq üçün mühüm zəmin yaradır. Tədqiqatın davamı olaraq, hərəkətlərdən əvvəl stimulun necə emal edildiyi öyrəniləcək. Bu nəticələr həm tibbi, həm də fundamental sinir elmləri sahəsində mühüm təsirlərə malikdir.
