Bərdənin tarixi abidələrindən biri də şəhərin mərkəzində yerləşən İmamzadə məscididir. Memarlıq kompleksi türbə və məsciddən ibarətdir. Məscid Azərbaycanda XIV əsrdə tikilən tək dörd minarəli məscid olubdur. Akademik Dornun fikrincə, ilkin olaraq ziyarətgah-türbə formasında olan kompleks, sonralar (XVIII əsrdə) ətrafında məscid tikilib.
Bu türbədə V İmam Məhəmməd Baqirin (677-735) qız nəvəsi İsmayıl dəfn olunub. İmamın üçüncü oğlu İbrahim isə (739-cu ildə) Gəncə şəhərində yerləşən Göy İmamzadədə dəfn olunub. Bu məlumatı 1991-ci ilin mart ayında məscidin bərpadan sonra təşkil edilmiş açılışında iştirak edən Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin sədri Hacı Allahşükür Paşazadə çıxışında da qeyd edib.
Bu abidəni Buxaradakı “Çar Minar” abidəsi ilə də oxşadırlar. A.A.Bakıxanov “Gülüstani-İrəm” əsərində Bərdədə müqəddəs ziyarətgah yeri olduğunu göstərib. Buranın ziyarətgah olmasını İmamzadədə mehrabın olmaması da təsdiq edir.İmamzadə məscidinin kərpiclərinin fiqurlu düzülüşü, tikintidə daşla kərpicin əlaqələndirilməsi, eləcə də kaşıdan istifadə edilməsi Bərdə türbəsinin (1322) təsirinin olduğunu göstərir.
Abidə 1868-ci ildə görkəmli memar Kərbəlayi Səfixan Qarabaği (1788 əhər 1910 Şuşa) tərəfindən yenidən qurulub. Onun Qarabağ memarlığının inkişafında xüsusi xidmətləri olduğu deyilir. Kərbəlayi Səfixan Qarabaği inşa etdiyi tikililərdə, xüsusilə məscidlərdə şərq memarlığına xas olan konstruktiv elementləri yerli ənənələrlə əlaqələndirib. Deyilənə görə Mömin şəxslər başqa yerlərdə vəfat etsələr də, vəsiyyətlərinə görə İmamzadənin ətrafında yerləşən qəbristanlıqda dəfn olunarmışlar. Nəinki Azərbaycan, dünyanın hər yerindən bu kompleksə ziyarətə gələn turistlər var. İnanclı insanlar ilin bütün vaxtlarında bu dini abidəni ziyarət edib, dualar edirlər. İmamzadə məscidinin ətrafında yerləşən qədim və tarixi məzarlar haqqında növbəti sayımızda məlumatlar veriləcək. Kompleksin hər daşında sanki bir tarix yatır. Çünki bura bizim əcdadlarımızın, bir çox müqəddəslərimizin uyuduğu torpaqdır. İlin istənilən vaxtı hər daşı tarix, qədimilik qoxan bu məkanı ziyarət edə bilərsiniz.
Bu türbədə V İmam Məhəmməd Baqirin (677-735) qız nəvəsi İsmayıl dəfn olunub. İmamın üçüncü oğlu İbrahim isə (739-cu ildə) Gəncə şəhərində yerləşən Göy İmamzadədə dəfn olunub. Bu məlumatı 1991-ci ilin mart ayında məscidin bərpadan sonra təşkil edilmiş açılışında iştirak edən Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin sədri Hacı Allahşükür Paşazadə çıxışında da qeyd edib.
Bu abidəni Buxaradakı “Çar Minar” abidəsi ilə də oxşadırlar. A.A.Bakıxanov “Gülüstani-İrəm” əsərində Bərdədə müqəddəs ziyarətgah yeri olduğunu göstərib. Buranın ziyarətgah olmasını İmamzadədə mehrabın olmaması da təsdiq edir.İmamzadə məscidinin kərpiclərinin fiqurlu düzülüşü, tikintidə daşla kərpicin əlaqələndirilməsi, eləcə də kaşıdan istifadə edilməsi Bərdə türbəsinin (1322) təsirinin olduğunu göstərir.
Abidə 1868-ci ildə görkəmli memar Kərbəlayi Səfixan Qarabaği (1788 əhər 1910 Şuşa) tərəfindən yenidən qurulub. Onun Qarabağ memarlığının inkişafında xüsusi xidmətləri olduğu deyilir. Kərbəlayi Səfixan Qarabaği inşa etdiyi tikililərdə, xüsusilə məscidlərdə şərq memarlığına xas olan konstruktiv elementləri yerli ənənələrlə əlaqələndirib. Deyilənə görə Mömin şəxslər başqa yerlərdə vəfat etsələr də, vəsiyyətlərinə görə İmamzadənin ətrafında yerləşən qəbristanlıqda dəfn olunarmışlar. Nəinki Azərbaycan, dünyanın hər yerindən bu kompleksə ziyarətə gələn turistlər var. İnanclı insanlar ilin bütün vaxtlarında bu dini abidəni ziyarət edib, dualar edirlər. İmamzadə məscidinin ətrafında yerləşən qədim və tarixi məzarlar haqqında növbəti sayımızda məlumatlar veriləcək. Kompleksin hər daşında sanki bir tarix yatır. Çünki bura bizim əcdadlarımızın, bir çox müqəddəslərimizin uyuduğu torpaqdır. İlin istənilən vaxtı hər daşı tarix, qədimilik qoxan bu məkanı ziyarət edə bilərsiniz.
Fərid Əmiraslanov
“AYMEDİACOMPANY.AZ” saytının Mədəniyyət İşləri üzrə Baş Redaktor müavini
