Təbabətdə meyvələrindən, az halda isə yarpaqlarından istifadə edilir. Moruq qədim dərman vasitələrindəndir. Təzə meyvələri susuzluğu yaxşı kəsir, dadlı və ətirlidir. Çay kimi dəmlənmiş meyvələri qədimdən soyuqdəymədə tərlədici və hərarət salan kimi istifadə edilir. Moruq bağırsaqların təmizlənməsinə kömək edir, o öd və sidikqovucu təsirə malikdir.
Podaqra (oynaq və toxuma xəstəliklərində) və nefrit xəstəliklərində moruq yemək olmaz. Tərkibində dəmir olduğu üçün qanəmələgətirməni yaxşılaşdırır.
Tərlədici çay hazırlamaq üçün iki xörək qaşığı quru meyvələrinin üstünə 1 stəkan qaynar su töküb 10 dəq. qaynatmaq, yatmazdan qabaq 2 stəkan içmək. Yarpaqlarının həlimi 1:20 nisbətində tərlədici çay kimi içilir.
Mədə şirəsinin turşuluğu çox olanda, mədə-bağırsağın işini tənzimləmək üçün yarpaqlarının çayından istifadə edilir. 2 x.qaşığı xırdalanmış yarpaqları su ilə 30 dəq. dəmlənir. Süzülərək yeməkdən qabaq üç dəfə 1/3 stəkan qəbul edilir.
Göz qapaqlarının iltihabında (blefarit): moruğun 20 qr çiçəklərindən 200 qr qaynanmış su töküb 30 dəq dəmləmək və süzmək. Gözləri yumaq üçün istifadə etmək.
Qripdə:
1. Moruğun yarpaqlarından 2 x.qaşığı və ya 100 qr təzə meyvələri 1 stəkan qaynar su ilə 10-15 dəq. dəmləmək 1 x.qaşığı bal əlavə edib qarışdırmaq. İsti halda yatmazdan qabaq qəbul etmək.
2. Moruğun budaqlarından ilin istənilən vaxtında kəsilmiş çöplərini xırda doğramaq, 2 x.qaşığı 2 stəkan su töküb 20 dəq qaynatmaq, 2 saat dəmləmək. Gün ərzində qurtum-qurtum içmək.
Qızılçada 2 stəkan quru moruq meyvəsinə 1 stəkan qaynar su töküb 1 saat dəmləmək, süzmək. Çay kimi gündə bir neçə dəfə içmək. Moruğun meyvələri və suda dəmlənmişi soyuqdəymədə tərlədici kimi və titrətmə - qızdırmada hərarəti aşağı salan vasitə kimi istifadə edilir.
Malyariyada 3-4 x.qaşığı moruğun meyvəsinin üstünə 500 ml qaynar su töküb 1 saat dəmləmək. Yeməkdən 30 dəq qabaq gündə 3-5 dəfə isti 130-200 ml qəbul etmək.
Kataraktada (göz xəstəliyi) moruğun yarpaqlarının tozundan 1 ç.qaşığı yemək vaxtı gündə 3-4 dəfə qəbul etmək. Qocalıq katarakta xəstəliyində kömək edir.
Bronxial astmada çöl moruğunun köklərindən 1 x.qaşığı götürüb 250 ml suda 10 dəq zəif odda bişirmək (pörtmək), dəmləmək və süzmək. Gündə 3 dəfə, 1/3 stəkan içmək.
Avitaminozda 4 x.qaşığı moruq yarpağını və ya meyvəsini termosa tökmək. Bunun üstünə 2 stəkan qaynar su töküb 3 saat dəmləmək. Yeməkdən 0,5 saat qabaq yarım stəkan gündə 4 dəfə içmək.
Moruğun müalicə əhəmiyyətini rəsmi təbabət də qəbul edir: şəkərli diabetin, aterosklerozun, qanazlığının müalicəsində istifadə edilir. Moruq xüsusilə, ürəyin ritmi pozulanda və başqa ürək xəstəliklərində məsləhətdir.
Soyuqdəymənin başlanğıcında qurudulmuş moruq meyvələrinin çayı məsləhət görülür. 2 x.qaşığı quru moruq meyvəsinə 1stəkan qaynar su tökməklə dəmlənir. Yatmazdan qabaq 1-2 saat ərzində 2-3 stəkan belə çaydan içmək.
Moruq meyvələrinin cökə çiçəkləri ilə birlikdə dəmlənmiş çayı kömək edir: 1 x. qaşığı moruq meyvələri və 1 x. qaşığı cökə çiçəklərinə 1 stəkan qaynar su töküb 20 dəq dəmləmək, süzmək. Gecə yatmazdan qabaq 1 stəkan içmək.
Moruğun meyvələrindən hazırlanmış həlim anginada və başqa boğaz ağrılarında boğazı qarqara etmək üçün istifadə edilir
Moruq yarpaqlarından hazırlanmış həlim bəlğəmgətirici kimi istifadə edilir: 2 x.qaşığı quru moruq yarpağı 2 stəkan qaynar su tökülərək, 10 dəq. qaynadılır, süzülür və isti-isti içilir.
Moruq yüksək təzyiqi və qanda xolestirinin səviyyəsini aşağı salır, aterosklerozun qabağını alır və müalicə edir. Moruq meyvələrinin və yarpaqlarının, itburnu meyvələrinin və tozağacının yarpaqlarının bərabər nisbətdə dəmlənmiş çayı ürək-damar sistemi xəstəliklərində ümumi möhkəmləndirici vasitə kimi təsir göstərir: bu qatışıqdan bərabər miqdar götürüb dəmləyib ½ stəkan gündə 2 dəfə içmək.
Moruq çayı qadınlar üçün də faydalıdır. Aybaşıqabağı və aybaşı dövründə xoşagəlməz simptomları aradan qaldırmaq üçün əla vasitədir: qanaxmanı rəvan azaldır, ürəkbulanmadan və ağrılardan azad edir və sakitləşdirici təsir edir.
Moruq yarpaqlarının həlimi hamilə qadınların ürəkbulanmasında çox gözəl kömək edir və doğuş zamanı ağrıları azaldır. Həlimi, bütün hamilə olan müddətdə hər gün içilir: 1 litr suyu qaynatmaq, odun üstündən götürüb 6 x.qaşığı quru yarpaq töküb 40 dəq. dəmləmək. Gündə 2 dəfə 2 stəkan içmək. Doğuşdan qabaq 1 litr isti həlim içmək, bu doğuşdan sonra ağrıları azaldır, ana südünü təmizləyir və zənginləşdirir.
Moruğun payızda yığılmış köklərinin həlimi astma xəstəliyində yaxşı dərmandır: 1 x.qaşığı xırdalanmış kökləri 1 stəkan qaynar suda 15-20 dəq zəif odda qaynatmaq, 1 saat dəmləmək. Bronxial astmada ¼ stəkan gündə 3 dəfə qəbul etmək.
Moruq yemək və çay kimi dəmləyib 3-4 gün içmək soyuqdəymədə məsləhətdir.
Podaqra (oynaq və toxuma xəstəliklərində) və nefrit xəstəliklərində moruq yemək olmaz. Tərkibində dəmir olduğu üçün qanəmələgətirməni yaxşılaşdırır.
Tərlədici çay hazırlamaq üçün iki xörək qaşığı quru meyvələrinin üstünə 1 stəkan qaynar su töküb 10 dəq. qaynatmaq, yatmazdan qabaq 2 stəkan içmək. Yarpaqlarının həlimi 1:20 nisbətində tərlədici çay kimi içilir.
Mədə şirəsinin turşuluğu çox olanda, mədə-bağırsağın işini tənzimləmək üçün yarpaqlarının çayından istifadə edilir. 2 x.qaşığı xırdalanmış yarpaqları su ilə 30 dəq. dəmlənir. Süzülərək yeməkdən qabaq üç dəfə 1/3 stəkan qəbul edilir.
Göz qapaqlarının iltihabında (blefarit): moruğun 20 qr çiçəklərindən 200 qr qaynanmış su töküb 30 dəq dəmləmək və süzmək. Gözləri yumaq üçün istifadə etmək.
Qripdə:
1. Moruğun yarpaqlarından 2 x.qaşığı və ya 100 qr təzə meyvələri 1 stəkan qaynar su ilə 10-15 dəq. dəmləmək 1 x.qaşığı bal əlavə edib qarışdırmaq. İsti halda yatmazdan qabaq qəbul etmək.
2. Moruğun budaqlarından ilin istənilən vaxtında kəsilmiş çöplərini xırda doğramaq, 2 x.qaşığı 2 stəkan su töküb 20 dəq qaynatmaq, 2 saat dəmləmək. Gün ərzində qurtum-qurtum içmək.
Qızılçada 2 stəkan quru moruq meyvəsinə 1 stəkan qaynar su töküb 1 saat dəmləmək, süzmək. Çay kimi gündə bir neçə dəfə içmək. Moruğun meyvələri və suda dəmlənmişi soyuqdəymədə tərlədici kimi və titrətmə - qızdırmada hərarəti aşağı salan vasitə kimi istifadə edilir.
Malyariyada 3-4 x.qaşığı moruğun meyvəsinin üstünə 500 ml qaynar su töküb 1 saat dəmləmək. Yeməkdən 30 dəq qabaq gündə 3-5 dəfə isti 130-200 ml qəbul etmək.
Kataraktada (göz xəstəliyi) moruğun yarpaqlarının tozundan 1 ç.qaşığı yemək vaxtı gündə 3-4 dəfə qəbul etmək. Qocalıq katarakta xəstəliyində kömək edir.
Bronxial astmada çöl moruğunun köklərindən 1 x.qaşığı götürüb 250 ml suda 10 dəq zəif odda bişirmək (pörtmək), dəmləmək və süzmək. Gündə 3 dəfə, 1/3 stəkan içmək.
Avitaminozda 4 x.qaşığı moruq yarpağını və ya meyvəsini termosa tökmək. Bunun üstünə 2 stəkan qaynar su töküb 3 saat dəmləmək. Yeməkdən 0,5 saat qabaq yarım stəkan gündə 4 dəfə içmək.
Moruğun müalicə əhəmiyyətini rəsmi təbabət də qəbul edir: şəkərli diabetin, aterosklerozun, qanazlığının müalicəsində istifadə edilir. Moruq xüsusilə, ürəyin ritmi pozulanda və başqa ürək xəstəliklərində məsləhətdir.
Soyuqdəymənin başlanğıcında qurudulmuş moruq meyvələrinin çayı məsləhət görülür. 2 x.qaşığı quru moruq meyvəsinə 1stəkan qaynar su tökməklə dəmlənir. Yatmazdan qabaq 1-2 saat ərzində 2-3 stəkan belə çaydan içmək.
Moruq meyvələrinin cökə çiçəkləri ilə birlikdə dəmlənmiş çayı kömək edir: 1 x. qaşığı moruq meyvələri və 1 x. qaşığı cökə çiçəklərinə 1 stəkan qaynar su töküb 20 dəq dəmləmək, süzmək. Gecə yatmazdan qabaq 1 stəkan içmək.
Moruğun meyvələrindən hazırlanmış həlim anginada və başqa boğaz ağrılarında boğazı qarqara etmək üçün istifadə edilir
Moruq yarpaqlarından hazırlanmış həlim bəlğəmgətirici kimi istifadə edilir: 2 x.qaşığı quru moruq yarpağı 2 stəkan qaynar su tökülərək, 10 dəq. qaynadılır, süzülür və isti-isti içilir.
Moruq yüksək təzyiqi və qanda xolestirinin səviyyəsini aşağı salır, aterosklerozun qabağını alır və müalicə edir. Moruq meyvələrinin və yarpaqlarının, itburnu meyvələrinin və tozağacının yarpaqlarının bərabər nisbətdə dəmlənmiş çayı ürək-damar sistemi xəstəliklərində ümumi möhkəmləndirici vasitə kimi təsir göstərir: bu qatışıqdan bərabər miqdar götürüb dəmləyib ½ stəkan gündə 2 dəfə içmək.
Moruq çayı qadınlar üçün də faydalıdır. Aybaşıqabağı və aybaşı dövründə xoşagəlməz simptomları aradan qaldırmaq üçün əla vasitədir: qanaxmanı rəvan azaldır, ürəkbulanmadan və ağrılardan azad edir və sakitləşdirici təsir edir.
Moruq yarpaqlarının həlimi hamilə qadınların ürəkbulanmasında çox gözəl kömək edir və doğuş zamanı ağrıları azaldır. Həlimi, bütün hamilə olan müddətdə hər gün içilir: 1 litr suyu qaynatmaq, odun üstündən götürüb 6 x.qaşığı quru yarpaq töküb 40 dəq. dəmləmək. Gündə 2 dəfə 2 stəkan içmək. Doğuşdan qabaq 1 litr isti həlim içmək, bu doğuşdan sonra ağrıları azaldır, ana südünü təmizləyir və zənginləşdirir.
Moruğun payızda yığılmış köklərinin həlimi astma xəstəliyində yaxşı dərmandır: 1 x.qaşığı xırdalanmış kökləri 1 stəkan qaynar suda 15-20 dəq zəif odda qaynatmaq, 1 saat dəmləmək. Bronxial astmada ¼ stəkan gündə 3 dəfə qəbul etmək.
Moruq yemək və çay kimi dəmləyib 3-4 gün içmək soyuqdəymədə məsləhətdir.
Dadlı və ətirli moruğu əsl təbii dərman hesab etmək olar. Onun tərkibində insanı ağır xəstəliklərdən və o cümlədən xərçəngdən qoruyan bir çox nadir qiymətli maddələr var.
1. Moruq kaliumla zəngindir. Bu mineral ürəyin sağlamlığı və normal fəaliyyəti üçün olduqca vacibdir.
2. Moruq həmçinin C vitamini ilə də zəngindir. Bu vitamin damarların sağlamlığını qoruyur, onları möhkəm və elastik edir, damarlarda trombların əmələ gəlmə riskini azaldır.
3. Qanalığından əziyyət çəkən insanlar mütləq moruq yeməlidir. Bu giləmeyvənin tərkibində qan üçün çox faydalı olan mis, dəmir, fol turşusu kimi maddələr var.
4. Antosian maddələri ilə zəngin olan moruq görmənin qorunması üçün olduqca faydalıdır.
5. Moruq bioflavonoid maddələri ilə (antosian, kversetin, katexin və s.) zəngindir. Bir çox digər müalicəvi xüsusiyyətlərlə ynaşı bu maddələr o cümlədən güclü xərçəngəleyhinə təsirə malikdir.
6. Moruq təbii antiseptik və antibiotikdir.
7. Tərkibində salisil turşusu olan moruq (salisil turşusu aspirinin tərkibində daxildir) yüksək hərarəti salır və ağrıları (əzələ, baş ağrıları, o cümlədən miqren ağrıları və s.) azaldır.
8. Moruq qanda xolesterolun səviyyəsini aşağı salır və bunula da damarların əsas düşməni olan aterosklerozun inkişafından qoruyur.
10. Moruq mübadilə proseslərini və lipolizi (piylərin parçalanması prosesi) sürətləndirir və bununla da arıqlamağa kömək edir.
1. Moruq kaliumla zəngindir. Bu mineral ürəyin sağlamlığı və normal fəaliyyəti üçün olduqca vacibdir.
2. Moruq həmçinin C vitamini ilə də zəngindir. Bu vitamin damarların sağlamlığını qoruyur, onları möhkəm və elastik edir, damarlarda trombların əmələ gəlmə riskini azaldır.
3. Qanalığından əziyyət çəkən insanlar mütləq moruq yeməlidir. Bu giləmeyvənin tərkibində qan üçün çox faydalı olan mis, dəmir, fol turşusu kimi maddələr var.
4. Antosian maddələri ilə zəngin olan moruq görmənin qorunması üçün olduqca faydalıdır.
5. Moruq bioflavonoid maddələri ilə (antosian, kversetin, katexin və s.) zəngindir. Bir çox digər müalicəvi xüsusiyyətlərlə ynaşı bu maddələr o cümlədən güclü xərçəngəleyhinə təsirə malikdir.
6. Moruq təbii antiseptik və antibiotikdir.
7. Tərkibində salisil turşusu olan moruq (salisil turşusu aspirinin tərkibində daxildir) yüksək hərarəti salır və ağrıları (əzələ, baş ağrıları, o cümlədən miqren ağrıları və s.) azaldır.
8. Moruq qanda xolesterolun səviyyəsini aşağı salır və bunula da damarların əsas düşməni olan aterosklerozun inkişafından qoruyur.
10. Moruq mübadilə proseslərini və lipolizi (piylərin parçalanması prosesi) sürətləndirir və bununla da arıqlamağa kömək edir.
