Sentyabrın 24-də Azərbaycan Respublikasının Dövlət Dil Komissiyası yanında Monitorinq Mərkəzi “Dublyajların dili monitorinq aynasında” adlı tədbir keçirib.
Mərkəzin direktoru professor Sevinc Əliyeva çıxışında tədbirin keçirilməsində başlıca məqsədin monitorinq zamanı aşkarlanan dil qüsurlarının təqdim edilməsi, onların yaranma səbəblərinin müəyyənləşdirilməsi və mövcud nöqsanların aradan qaldırılması istiqamətində müzakirələrin aparılması olduğunu vurğulayıb.
Professor Sevinc Əliyeva bildirib ki, filmlər aid olduğu xalqın dil, bədii təfəkkür və yaradıcılığını əks etdirdiyindən dillər və mədəniyyətlər arasında fərqlər nəzərə alınmadıqda mətnin hərfi tərcüməsi özünü doğrultmur. Məhz bu səbəbdən tərcümə ilə məşğul olan şəxsin hər iki dili, xüsusən də frazeoloji birləşmələri mükəmməl bilməsi, dillərin qrammatik quruluşuna dərindən bələd olması çox vacibdir. Bu sahədəki mövcud problemlərə də toxunan Sevinc Əliyeva mənbə dildəki mənanın təhrif edilməsi, səsləndirmə zamanı orfoepiya qaydalarına riayət olunmaması, bəzən məişət üslubuna yaxın ifadələrin işlədilməsi hallarını təəssüf hissi ilə qeyd edib.
Mərkəzin aparıcı mütəxəssisi Günel Hacıyeva monitorinqin nəticələrini təqdim edərək aşkarlanmış 1000 dil faktından 846-nın (246-sı orfoepik, 7-si orfoqrafik, 140-ı leksik, 82-si qrammatik norma pozuntusu, 370-i üslub və ifadə səhvi olmaqla) hesabata daxil edildiyini bildirib. Monitorinq zamanı dublyaj filmlərində qeydə alınan norma pozuntuları faktlarını əyani şəkildə iştirakçılara təqdim edən G.Hacıyeva həmin nöqsanları geniş şərh edərək müvafiq izahını verib.
Müzakirələr zamanı qonaqlar dublyajla bağlı tələblər və tərcümə zamanı diqqət edilməsi vacib olan məqamlara aydınlıq gətiriblər. Ümumi qəbul olunmuş milli-mənəvi dəyərlərin, yaş kateqoriyasının nəzərə alınmasının zəruriliyi diqqətə çatdırılaraq mükəmməl işin ərsəyə gəlməsi üçün redaktor, rejissor və aktyor əməkdaşlığının vacibliyi də vurğulanıb.
Dublyajların dil məsələsinə də toxunan qonaqlar frazeoloji birləşmələrin tərcüməsinin sinxron səslənmədə yaratdığı çətinliklərdən bəhs ediblər.
Aparılan müzakirələrin yekunu olaraq dublyajlarda ədəbi dil normalarının tətbiqində boşluqların aradan qaldırılması üçün praktik təkliflər irəli sürülməklə Azərbaycan dilinin düzgün tətbiqi ilə bağlı tövsiyələr verilib.
Tədbirdə Azərbaycan Televiziyasının Buraxılış və analitik şöbəsinin tədris hissə koordinatoru İbrahim Qurbanov, Real Televiziyasının proqram departamentinin rəhbəri Kamran Qasımov, aktyorlardan Xalq artisti Sabir Məmmədov, Əməkdar artist Cəlal Məmmədov, televiziya kanallarının dublyaja məsul nümayəndələri, tərcüməçilər və digər qonaqlar iştirak ediblər.
Mərkəzin direktoru professor Sevinc Əliyeva çıxışında tədbirin keçirilməsində başlıca məqsədin monitorinq zamanı aşkarlanan dil qüsurlarının təqdim edilməsi, onların yaranma səbəblərinin müəyyənləşdirilməsi və mövcud nöqsanların aradan qaldırılması istiqamətində müzakirələrin aparılması olduğunu vurğulayıb.
Professor Sevinc Əliyeva bildirib ki, filmlər aid olduğu xalqın dil, bədii təfəkkür və yaradıcılığını əks etdirdiyindən dillər və mədəniyyətlər arasında fərqlər nəzərə alınmadıqda mətnin hərfi tərcüməsi özünü doğrultmur. Məhz bu səbəbdən tərcümə ilə məşğul olan şəxsin hər iki dili, xüsusən də frazeoloji birləşmələri mükəmməl bilməsi, dillərin qrammatik quruluşuna dərindən bələd olması çox vacibdir. Bu sahədəki mövcud problemlərə də toxunan Sevinc Əliyeva mənbə dildəki mənanın təhrif edilməsi, səsləndirmə zamanı orfoepiya qaydalarına riayət olunmaması, bəzən məişət üslubuna yaxın ifadələrin işlədilməsi hallarını təəssüf hissi ilə qeyd edib.
Mərkəzin aparıcı mütəxəssisi Günel Hacıyeva monitorinqin nəticələrini təqdim edərək aşkarlanmış 1000 dil faktından 846-nın (246-sı orfoepik, 7-si orfoqrafik, 140-ı leksik, 82-si qrammatik norma pozuntusu, 370-i üslub və ifadə səhvi olmaqla) hesabata daxil edildiyini bildirib. Monitorinq zamanı dublyaj filmlərində qeydə alınan norma pozuntuları faktlarını əyani şəkildə iştirakçılara təqdim edən G.Hacıyeva həmin nöqsanları geniş şərh edərək müvafiq izahını verib.
Müzakirələr zamanı qonaqlar dublyajla bağlı tələblər və tərcümə zamanı diqqət edilməsi vacib olan məqamlara aydınlıq gətiriblər. Ümumi qəbul olunmuş milli-mənəvi dəyərlərin, yaş kateqoriyasının nəzərə alınmasının zəruriliyi diqqətə çatdırılaraq mükəmməl işin ərsəyə gəlməsi üçün redaktor, rejissor və aktyor əməkdaşlığının vacibliyi də vurğulanıb.
Dublyajların dil məsələsinə də toxunan qonaqlar frazeoloji birləşmələrin tərcüməsinin sinxron səslənmədə yaratdığı çətinliklərdən bəhs ediblər.
Aparılan müzakirələrin yekunu olaraq dublyajlarda ədəbi dil normalarının tətbiqində boşluqların aradan qaldırılması üçün praktik təkliflər irəli sürülməklə Azərbaycan dilinin düzgün tətbiqi ilə bağlı tövsiyələr verilib.
Tədbirdə Azərbaycan Televiziyasının Buraxılış və analitik şöbəsinin tədris hissə koordinatoru İbrahim Qurbanov, Real Televiziyasının proqram departamentinin rəhbəri Kamran Qasımov, aktyorlardan Xalq artisti Sabir Məmmədov, Əməkdar artist Cəlal Məmmədov, televiziya kanallarının dublyaja məsul nümayəndələri, tərcüməçilər və digər qonaqlar iştirak ediblər.
