NOBEL KOMİTƏSİNƏ AÇIQ MÜRACİƏT

Namiq Atabəyli: Mehriban xanım Əliyeva Nobel Sülh mükafatına layiqdir!..Namiq Atabəyli (Bakı şəhəri, müstəqil yazıçı-publisist): “Dünyanın qaynar coğrafiyalarından birində- Qafqazda dayanıqlı Böyük Sülhə doğru uzunillik gərgin və fasiləsiz ictimai-siyasi fəaliyyəti, müharibə şəraitində mədəni abidələrin qorunmasında, xalqlararası dostluğun bərpasında, xəstə uşaqlara və kasıblara xeyriyyəçilik işlərində, habelə, Ermənistan və Azərbaycan Respublikalarında etnik münaqişə zəminində 30 illik münaqişənin (və ya müharibənin), nəhayət, Sülh Müqaviləsilə başa çatmasında göstərdiyi tarixi xidmətləri nəzərə alınmaqla Azərbaycan Respublikasının Birinci Ledisi, I Vitse-Prezidenti xanım Mehriban Arif qızı Əliyevanı qarşıdakı mövsümdə beynəlxalq Nobel Sülh mükafatına namizəd irəli sürürəm!..”
-Möhtərəm İsveç kralı əlahəzrət XVI Karl Qustav! Möhtərəm Komitə üzvləri, qəyyumlar, İsveç Kral Elmlər Akademiyasının və Karolina İnstitutunun nümayəndələri, möhtərəm Norveç Stortinqinin (-Parlamentinin) deputatları!... Möhtərəm cənab Maykl Nobel!.. Cənab Ginnar Lilikvist!..
30 ildən yuxarı müddət ərzində Qafqazda “milli münaqişə” kimi təqdim edilmiş guya ərazi iddialı müharibənin, nəhayət, Azərbaycan Ordusunun 44 Günlük Azadlıq savaşı nəticəsində Böyük Zəfər ilə Şuşa şəhərində başa çatması, əlbəttə, sevindirici hadisədir. Təəssüf ki, bu müharibənin ilk atəşi hələ 1987-ci ildə Qərb dünyasının ilk respublikaçılıq ideya mərkəzi sayılan Fransa Respublikasının paytaxtı Parisdə sovet iqtisadçı alimi Aqanbekyanın “Hümanite” qəzetinə 18 noyabr (1987) tarixli müsahibəsilə qoyulmuşdur. 30 illik bu qanlı toqquşmaların yekunu o oldu ki, Ermənistan Respublikası hökumətinin başçısı cənab baş nazir Nikol Paşinyan, nəhayət, özündə qafqazlı cəsarəti tapıb öz dogma erməni ləhcəsində bütün dünyaya, o cümlədən Qərbə: “Qarabağ Azərbaycandır!”- söylədi. Beləliklə, mütərəqqi bəşəriyyət bir həqiqəti qəti müəyyənləşdirdi ki, Qarabağ torpağı iqtisadçı sovet alimi Aqanbekyanın Parisdə səsləndirdiyi kimi, heç də nə zamansa “Ermənistanla bağlı” olmamışdır və bundan sonra da heç zaman olmayacaqdır… Lakin Haqqın və Ədalətin Zəfəri asan əldə edilmədi: bundan ötrü Şərqin ilk parlametar Respublikasının varisi olan Azərbaycan Respublikasında onun rəsmi Dövlət Himnində deyildiyi kimi “minlərcə can qurban getdi…” Qırmızı Rusiyadan 70 il asılı olmuş Şimali Azərbaycana SSRİ-nin süqutu zəminində yaxın qonşu bir ölkədən edilmiş hərbi və (idioloji) təcavüz üzündən itirilmiş ərazilərimizi (beşdə bir hissəsini) yenidən geri aldıq. 8 Noyabr 2020-ci il yeni müstəqil Azərbaycan Respublikası üçün işğalçılar və irtica üzərində əsl ZƏFƏR tarixidir. Qafqazda sünii “milli-etnik” münaqişə pərdəsi altında yaradılmış Ermənistan-Azərbaycan Respublikaları arasında “Qarabağ” müharibəsi dünya güclərinin 300 illik məlum imperialist işğalçılıq oyunlarının növbəti ssenarisindən başqa bir şey deyildi… Təəssüflər olsun ki, mütərəqqi Qərb dünyası son 30 il ərzində Qafqazda müharibə ocağının söndürülməsində lazımi qətiyyəti göstərə bilmədi. Lakin bu müharibə azərbaycanlı bir Xanımın – Mehriban Arif qızı Əliyevanın müdrik doplomatiyası sayəsində- Moskva danışıqları sonrası – 44 Günlük savaş zəminində Rusiyanın problemə birbaşa müdaxiləsi nəticəsində tərəflərin Sülh müqaviləsi bağlanması ilə başa çatdı. Çox təəssüflər olsun ki, ATƏT-in (və ya ATƏM-in) yaratdığı Minsk Sülh Qrupunun illərlə üzvü olmuş Fransa hökuməti isə hələ bu günədək, 30 ildən sonra çox çətinliklə söndürülmüş münaqişə ocağını yenidən qurdalamaqla məşğul olur, təkrar alova çevirməyə cəhdlər edir. Fransa uzun müddət ATƏT-in (o cümlədən, ATƏM-in) Minsk Sülh Qrupunun üzvü olmuşdur və bu günəcən Qafqaz xalqları arasında Sülh naminə hər hansısa əhəmiyyətli bir konstruktiv sülh təşəbbüsü göstərməmişdir…

Mən öz fikirlərimi yazıya aldığım dəqiqələrdə Nobel mükafatının təsisçisi Alfred Bernhard Nobelin keçmiş Fransa cəmiyyəti tərəfindən, xüsusilə fransız hüquqşünasları tərəfindən bir zamanlar çəkdiyi mənəvi əziyyətləri yada salıram... Görünür ki, tarix “təkrarlanır?!..” Fransa respublika və demokratiya uğrunda XIX əsrdə başlatdığı inqilabı hərəkatı dünya ağalığı iddiasına düşmüş Napalion istibdadı ilə tamamlamış bir ölkədir. Təsadüfi deyil ki, görkəmli ingilis şairi Corc Qordon Bayron həmin əsrin əvvəllərində Fransız cəmiyyətinin qeyri-ciddiyyətinə işarə edərək 19 bəndlik “Napolion Bonaparta oda” əsərində bunları yazmışdı. Mən öz tərcüməmi kənara qoyaraq, böyük rus şairi Valeri Bryusovun ruscaya tərcüməsindən aşağıdakı parçanı Sizə təqdim edirəm:
-Ребенок бедный! Жертва славы!

Mən bu sətirləri oxuyaraq, müharibə əleyhdarı olmuş böyük rus yazıçısı Lev Tolstoya “Hərb və Sülh” romanının III Kitabında “Napolion” adını 666 rəqəmilə izah edərək, Apokalipsisdə adı çəkilmiş məlum heyvanın adı ilə dini-fəlsəfi rəmzi təsrifində “Napolion” olaraq tanımasına tamamilə haqq qazandırıram. Dahi Tolstoy ilə təxminən eyni dövrdə Azərbaycan xalqının ilk realist ədibi Mirzə Fətəli Axundov da məşhur “Hekayəti-Müsyö Jordan həkimi-nəbatat və dərviş Məstəli şah caduküni-məşhur” dramını qələmə almışdır. Çox təssüflər olsun ki, Paris bu gün də Avropada “respublika” və “demokratiya” istilahlarından Müsyö Jordan və Məstəli şahların “caduküniliyi” formatında istifadə etməkdədir. Və bundan əl çəkmək istəmir. Əlbəttə, bu münasibətim bütün fransız xalqı üçün deyildir. Hər halda Almaniyanın Fransaya qarşı faşist revanşizminə yol açmış Versal (1918) müqaviləsini tənqidinə görə, öz vətənindən qovulmuş yazıçı Romen Rollan da bir fransız idi. “Böyük xalq intiqam almır, haqqı bərpa edir”- deyən R.Rollanın II Cahan savaşı sonrası Fransanın ilk Nobel mükafatı lauriatı olması da tamamilə təbii və məntiqi olmuşdur...
Azərbaycan Respublikası gənc bir cümhuriyyətdir. Lakin bu ölkə bir tarixi diyar kimi min illərlə yaşı olan bir diyardır. Bu müraciəti qələmə alarkən, mən bir yazıçı və filoloq kimi Mehriban xanım Əliyevanın şərqşünas, ədəbiyyatşünas, tənqidçi, tərcüməçi, filologiya elmlər doktoru, professor anası rəhmətlik Aida İmanquliyevanın 1991-ci ilin 21 martında, başqa sözlə SSRİ-nin siyasi süqutundan 10 ay əvvəl “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzetində dərc edilmiş “Novruz Şərq ölkələrində” məqaləsinə təkrar nəzər yetirdim. Keçmiş sovetlər dönəmində Azərbaycan filologiyasında uzun illər qadağan edilmiş bir ictimai-siyasi və ədəbi xadimin, Şərqdə qurulmuş ilk Avropatipli parlamentar respublikanın ideya və siyasi rəhbəri Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin fikirlərinə ilk dəfə, yəni SSRİ-nin iflasından 10 ay əvvəl AYİ-nin rəsmi orqanına- “Ədəbiyyat və İncəsənət” qəzetində istinad etmiş filologiya elmləri doktoru, professor Aida xanım İmanquliyeva mənim Nobel Sülh mükafatına irəli sürdüyüm Mehriban xanım Əliyevanın doğma anasıdır.
SSRİ-nin çöküşü qabağı Məhəmməd Əmin Rəsulzadəyə istnadən Aida xanım Novruz (Bahar) bayramını xalqları birliyə, dostluğa və sülhə çağıran “xeyirxah niyyətlər, ülvi hisslər bayramı” kimi təqdim və tərənnüm edirdi. Bu elmi-itarixi müraciəti ilə o, nəinki Qafqaz xalqlarının, eləcə də Mərkəzi Asiyanın, Ön Asiyanın və Şərqi Avropanın, Krımın, Balkanın, Kiprin... posttotalitarizmə yenicə qədəm qoymuş bütün xalqlarını yeni tarixi zəmində birliyə, qardaşlığa və dostluğa çağırmışdı. Aida İmanquliyevanın 21 mart 1991-ci ildə sovet mətbuatında dərc etdirdiyi həmin məqalədə oxuyuruq: “Məhəmməd Əmin Rəsulzadə yazır ki, qədim İran rəvayətlərində Novruzun gəlişi Cəmşidin taxta çıxması ilə əlaqələndirilir... Günəşin şüaları şahın daş-qaşla bəzənmiş taxt-tacına, libasına düşüb nura qərq edib. Elə buna görə də şahın adının “Cəm” (Sultan, padşah) sözünün sonuna “şid” (pəhləvi dilində “şüa” deməkdir) əlavə olunub və bu əfsanəvi şah tarixə Cəmşid, yəni “Nur saçan padşah” adı ilə daxil olub. Həmin gün böyük bayram şənlikləri keçirilmiş və bu gün (Novruz) elan edilmişdir. Beləliklə, Novruz bayramı yeni günün, yeni ilin, yeni həyatın başlanğıcı bayramı olmuşdur... ” Aida xanımın SSRİ-nin siyasi çöküşündə 10 ay öncə ADR-in liderinə, Musavat irsinə müraciəti təsadüfi xarakter daşımırdı. O, dərin müdrik ziyalı idrakı ilə başa düşmüşdü ki, Azərbaycanın gələcəyi Avropa tipli parlametarizmdən, həqiqi və gerçək musavatçılıqdan kecir... Bəzi qüvvələrin Musavat irsinə və ideologiyasına inhisarçı münasibətlərini bir kənara qoysaq, tam əminliklə deyə bilərəm ki, Nobel mükafatına namizədliyini irəli sürdüyüm Mehriban xanım Əliyeva avropa yönümlü, parlamentarizm baxışlı əsl “musavatçı ailəsində” doğulub boya-başa çatmışdır... Onun bu gün Yeni Azərbaycan Partiyasında rəhbər vəzigələrdən birini tutması heç də bu ilk qadın Milli Liderimizin plüralist idarəçiliyə, seçki demokratiyasına və çoxukladlı azad iqtisadi modellərə yad olması anlamına gəlmir.

Namiq Atabəyli: Mehriban xanım Əliyeva Nobel Sülh mükafatına layiqdir!..Mən fəxr edirəm ki, nə hakim Yeni Azərbaycan Partiyasının, nə də Azərbaycan Yazıçıları Birliyinin üzvü olmasam da, Vətənimin ərazilərini təcavüzkar hərbi işğalçı qüvvələrdən azad eləmiş müzəffər Milli Ordumun Qələbəsini vəsf edən “FATEH” kitabımı rəsmi saytlara yerləşdirmişlər.
Prinsipcə, bu gün Azərbaycan Respublikasında oliqarxiyaya qarşı amansız mübarizə gedir. Hamıya məlumdur ki, ölkədə bu mübarizənin başında Birinci Vitse-Prezident kimi məhz Mehriban xanım Əliyeva durmuşdur!
Azərbaycanda bilikyönümlü iqtisadi mühitin formalaşması zəminində gedən bu proseslərdən heç bir kəsin və ya ailənin ziyan çəkməyəcəyinə mən tamamilə əminəm. Çünki sosial inkişafın vektoru Azərbaycan xalqının dahi rəhbəri Heydər Əliyevin qoyduğu ZƏFƏR xəttilə paralel gedir. Bu vətəndaş cəmiyyətinin, milli dəyərlərin və milli mədəniyyətin müəyyənləşdirdiyi yeni tarixi yoldur. Nobel Komitəsi üzvlərinə çatdrıram ki, onlar Azərbaycan ilə əlaqədar münasibətlərində yaddan çıxarmasınlar ki, bu günkü NOBEL Fondunun əsas hissəsi keçmişdə Nobellərin uğurlu Bakı fəaliyyətindən, Bakıdakı neft yataqlarının istismarı nəticəsində əldə edilmiş mənfəətlərindən toplanmışdır.
Bu xatırlamam ilə Nobel komitələrinin işinə əsla kənardan təsir göstərmək məqsədi güdmürəm. Mən azad bir yazıçı-publisistəm. Bakıda nəşr edilmiş 15 kitabın müəllifiyən: 5 tarixi roman, 5 poema, 1 nəzəri-poetika, 3 klassik Divan və bir neçə publisistik kitabım nəşr edilmişdir. Nəşr edilməmiş əsərlərim də az deyil. Heç bir siyasi partiyanın üzvü deyiləm. Hətta hakimiyyət- iqtidar yönümlü Azərbaycan Yazıçılar Birliyində də üzvlüyüm yoxdur. Lakin bununla belə, Azərbaycanın suverenliyinə 1990-cı ilin 20 Yanvarında keçmiş SSRİ-nin hərbi silahlı qüvvələri tərəfindən təcavüz ediləndə xalqımın ilk İstiqlal Bayrağına “Bir kərə yüksələn Bayraq” şeirimi yazıb, az sonra şöbə müdiri çalışdığım “İlham” mədəniyyət qəzetində dərc etmişəm. Bu şeirə görkəmli Azərbaycan bəstəkarı Ədviyyə xanım Rəhmətova simfonik mars bəstələyib, Azərbaycan Dövlət Orkestrinin (solo Sahil Kərimli) ifasında müsabiqə əsasında “Qızıl Fond”a qəbul etdirmişdir. Bu gün həmin əsər dünyanın əksər musiqi portallarına da yerləşdirilmişdir.

Möhtərəm dostlar! Mənim jurnalistik və ədəbi fəaliyyətim Qanlı Yanvar hadisəsi ilə başlamışdır. Azərbaycanın suverenliyinə qarşı keçmiş SSRİ Ordusunun 20 Yanvar qanlı hərbi təcavüzü əleyhinə yazılmış ilk məqalənin (bax, “Azərbaycan” qəzeti, 3 avqust 1990-cı il, №28(40). “Fitnələrə cavabdeh kimdir?” məqalə. ) və Qafqaz xalqlarını Sülhə çağıran ilk məqalənin (bax, Rəsmin Dövlət qəzeti: “Azərbaycan”. № 99 (863), 25 may 1994-cü il. ”Sülhə əltrnativ yoxdur” məqalə.) müəllifi olaraq Sizə üz tuturam.
Nobel Sülh mükafatına namizəd irəli sürdüyüm xanım Mehriban Əliyeva ixtisasca həkimdir. O, özünün ilk ictimai aktiv fəaliyyətinə 1995-ci ildə Azərbaycan Mədəniyyət Fondunu yaratmaqla başlamışdır. 1996-cı ildə Azərbaycanda, o cümlədən Qafqazda mədəniyyətin geniş təbliği məqsədilə üç dildə (Azərbaycan, ingilis və rus) çap olunan “Azərbaycan-İrs”jurnalını təsis etmişdir. 2004-cü ilin 10 mayında-Heydər Əliyevin doğum günündə təsis edilmiş Heydər Əliyev Fondunun ilk prezidentidir. Bu Fondda onun əsas fəaliyyəti milli-mənəvi dəyərlərimizin qorunması, Azərbaycan mədəniyyətinin geniş təbliği, idmanın inkişafı, uşaq və gənclərin sağlamlığı, Respublikanın beynəlxalq nüfuzunun artırılması ilə bağlı tədbirlərin reallaşdırılmasına yardım göstərməkdən ibarət olmuşdur. 2004-cü ildə Azərbaycan Respublikası Milli Olimpiya Komitəsinin IV Baş Məclisində MOK İcraiyyə Komitəsinə üzv seçilmişdir. 2012-ci il 8 dekabrda Avropa Olimpiya Komitəsi Baş Assambleyası 2015-ci ildə I Avropa Oyunlarının Bakıda keçirilməsi haqqında qərar qəbul etdi. Bu məqsədlə 2013-cü ildə Təşkilat Komitəsi yaradıldı, Mehriban Əliyeva onun Sədri təyin olundu. Avropa Olimpiya Komitələrinin İcraiyyə Komitəsinin qərarı ilə ona Komitənin Ali Ordeni təqdim edilmişdir. Mənim üçün xüsusi ilə sevindiricidir ki, 2004-cü ilin 23 aprelində Dövlət qulluğumu, yəni Prezidentin Mətbuat Xidməti Katibliyində böyük məsləhətçi vəzifəmi itirdiyim üçün uzun illik işsizliyim dövründə mənim ailəmdən ilk və yeganə işə götürülmə halı böyük qızım Aynur Atabəyli (Fərəcova) ilə bağlı baş verdi: onun isə iş yeri, dizayner kimi, Bakı-2015. I Avropa Oyunları Komitəsi oldu. Daha sonra o, Komitənin yüksək xasiyyətnaməsilə magistr təhsilini qardaş Türkiyədə Bağçaşəhr Universitetində tamamladı. Bu şəxsi həyat faktını ona görə qeyd edirəm ki, Meriban Əliyevanın Azərbaycanda mədəniyyətin, təhsilin, gənc nəsilin inkişafına xüsusi qayğısının canlı şahidiyəm. Əlbəttə, onun mədəni irsin qorunması, idman, gənc nəslin təhsili, xalqlararası Sülh yaradılması və s. sahələrdə yorulmaz fəaliyyəti saysız-hesabsız mükafatlarla, medallarla, ordenlərlə müşayiət olunmuşdur. Lakin bu fəaliyyətlər sırasında Mehriban Əliyevanın 2019-cu ilin 21-24 noyabr tarixində Moskvaya Azərbaycan dövlətinin ikinci rəsmi siması kimi Səfəri xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Bu səfər bütün dünyanın aparıcı KİV-ində geniş müzakirə olundu. Mən həmin informasiyaların geniş təhlilini vermək üçün ölkəmin İntrnet medialarında məqalələrlə çıxış etdim. Bunlardan “ULUSESTV.az” Onlayn internet televiziyası üçün hazırladığım “Mehriban Əliyeva: Avrasiya geosiyasətinin yeni qadın lideri” (Tarix: 28-11-2019, 16:17) xüsusilə yaddançıxmazdır. Mən deyərdim ki, bu hadisədən, təqribən bir il sonra, yəni 8-10 Noyabr 2020-ci il tarixində Azərbaycan ilə Ermənistan Respublikaları arasında Rusiya FR-nın iştirakı ilə bağlanmış Sülh Müqaviləsi Mehriban xanım Əliyevanın məhz həmin Moskva Səfərinin sayəsində mümkün olmuşdur! Bu, danılmaz bir FAKT-dır!.. Bu gün Avropa ölkələri Rusiya ilə hərbi gərginlik vəziyyətindədir. Bəşəriyyətin başı üzərini Nüvə müharibəsi təhlükəsi almışdır. Əlbəttə, bu ürəkağrıdan reallıqdır. Lakin Avropadan fərqli olaraq, Qafqaz xalqları nisbi asudəlik qoynundadırlar. Buna görə, mən Mehriban xanım Əliyevanı Nobel Sülh Mükafatına növbəti namizəd olaraq irəli sürürəm. Namizədim barədə Nobel Sülh mükafatına namizədliyini irəli sürdüyüm şəxsin haqqında Mehriban Arif qızı Əliyeva barəsində virtual aləmdə kifayət qədər informasiya vardır. Bunlardan bəziləri Nobellərin şəxsi iştirakı və şahidliyi ilə baş vermiş məqamlardan ibarətdir: mənim poemalarımdan birinin qəhrəmanı Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda vuruşmuş cəsur qazilərimizdən biri - Şahid Həbibullayevdir. Onun Lüdviq Nobelin nəticəsi cənab Günnar Lilikvist və Alfred Nobelin nəticəsi Maykl Nobel ilə çox yaxın dostluq əlaqələri olmuşdur. Yaxın dostum və naşairim Şöhrət Əlvənd oğlu Səlimbəylinin 2010-cu ildə Bakıda özünün sahibi olduğu “Avropa” nəşriyyatında nəşr etdiyi “Terrorizm: qan çilənən torpaqlar: III kitab”-ında mənim “Azərbaycan bayrağı” ordenli qəhrəman qazimiz, Namiq Atabəyli: Mehriban xanım Əliyeva Nobel Sülh mükafatına layiqdir!..Nobellərin yeni nəslinin yaxın dostu və Qafqazda qədim mədəni irsin yorulmaz qoruyucusu olmuş və son illərdə Qarabağ savaşında aldığı qəlpə yarasından aparılmış uğursuz cərrahiyyə əməlyatında dünyasını dəyişmiş Şahid Həibullayev haqqında yazdığım “ŞAHİD” lirik-fəlsəfi poema da (bax, Göst. kitab, səhifə 171-213) yer almışdır. Bu kitab ölkədə əsas kitabxanalara, o cümlədən Prezident kitabxanası, Gənclər kitabxanası və s.-ə təhvil verilmişdir. Nobellərdən bəziləri haqında, xüsusən onların yuxarıda adları gedən yeni nəsli barədə “Terrorizm: qan çilənən torpaqlar: III kitab”-ında məlumat verilmişdir. Mən uzun illər ərzində İşğala uğramış müstəqil Azərbaycan Respublikamızın azadlığı uğrunada uzun mübarizə yolu keçmiş qazimiz Şahid Həbibullayev haqqında hələ onun sağlığında bu kitaba daxil edilmiş “Şahid” poemamı yazmışam. Qəhrəman qazimiz Şahid Həibullayev sabiq Azərbaycan Prezidenti cənab Heydər Əliyev tərəfindən 9 oktyabr 1994-cü ildə Qarabağın azadlığı uğrunda döyüşlərdəki xidmətinə görə “Azərbaycan Bayrağı” ordeni ilə təltif edilmiş II qrup əlil idi. Azadlıq mübarizəsi aparmış Azərbaycan Ordusunda o, ilk tank qoşunları batalionumuzun komandiri olmuşdur. Lakin təcavüzkar düşmən qoşunları ilə savaş aparmaqla bahəm, Şahid Həbibullayev həmçinin döyüş teatrında – od-atəş içərisində yanan Dağlıq Qarabağ ərazisindəki qədim incəsənət abidələrimizin də xilası ilə məşğul idi. Bu nadir əsərlərin ümumi sayı 3000-dən yuxarıdır. Onlardan 999 ədədi XVII-XIX əsrlərdə istehsal edilmiş 141 firmaya aid müxtəlif çeşidli samovarlardır. Bu eksponatlar Fransada YUNESKO qərargahında (2006, oktyabr), Mərakeşdə İSESKO iqamətgahında (2008, mart), Bakıda Şirvanşahlar Saray Kompleksində (2008, mart), Qala Dövlət Tarix-Etnoqrafiya Qoruğunda (2008, oktyabr) və s.-də nümayiş etdirilmişlər. Bu eksponatların sırasında, maraqlıdır ki, Bakıda yaradılmış “Nobel qardaşlarının neft şirkəti” səhmdar cəmiyyətinin 1897-ci ildə S.-Peterburqda istehsal edilmiş şəxsi Faytonu da vardır. Onu da deyim ki, Şahid bəyin bu böyük xeyriyyəçi və humanist fəaliyyəti məhz Mehriban xanım Əliyevanın xeyirxah təşəbbüsü və xahişilə həyata keçirilmişdir. Qazi Şahid Həbibullayevin çox çətin tarixi şəraitdə əldə etdiyi, yığıb topladığı qədim sənət incilərimizin vahid Qoruq muzeyinə toplanılması və bəşəriyyətə çatdırılması üçün Mehriban xanım Əliyeva özünün uzun illər rəhbərlik etdiyi Heydər Əliyev Fondunun maliyə dəstəyi ilə Abşeronda yerləşən qədim bir yaşayış məskəni Qala kəndində 2011-ci ildə son dərəcə gözəl Qoruq-Muzey inşa etdirmişdir. Hal-hazırda bu Qoruq-Muzey Bakıya qonaq gələn xarici turistlərin ən sevimli ünvanlarından biridir… Fəxrlə söyləyirəm ki, Nobellərin yeni nəslindən Lüdviq Nobelin nəticəsi cənab Günnar Lilikvist və Alfred Nobelin nəticəsi Maykl Nobel də həmin turistlərin sırasında ilk seyrçilərdən olmuşlar...

Namiq Atabəyli: Mehriban xanım Əliyeva Nobel Sülh mükafatına layiqdir!..

Şahid bəyin qəhrəmanlıq dolu həyatını mən özümün “Şahid” adlanan III poemamda hələ onun sağlığında geniş tərənnüm etmişəm. Bu əsərin Qala muzeyində ilk prezentasiyası keçirilmişdir. Sevinirəm ki, bu gözəl insanı çağdaş Nobellər nəslinin bir çox nümayəndələri də hələ onun sağlığında yaxından tanıyırdılar və bu unikal Qoruq-Muzeyi ziyarət də etmidişlər...
Namiq Atabəyli: Mehriban xanım Əliyeva Nobel Sülh mükafatına layiqdir!..
PS: Fotoda Qala muzeyinin yaradıcısı Azərbayca Bayrağı ordenli qazi Şahid Həbibullayev Nobellərin varisləri- Maykl Nobel və Günnar Lilikvist ilə birlikdə.
Mən əminəm ki, əgər qazi dostumuz bu günlərdə sağ olsa idi, müharibədə başdan aldığı ağır qəlpə yarasından xəstəxanada cərrahi əməliyyatdan sağ çıxa bilsə idi, heç şübhəsiz ki, Qafqazda 30 illik müharibəyə son qoymuş Mehriban xanım Arif qızı Əliyevanın Nobel Sülh mükafatına namizədliyini iərli sürən ziyalılarımızdan, biri, bəlkə də, birincisi olacaqdı!..
Hörmətli Nobel Komitə üzvləri! Nobel Sülh mükafatına irəli sürdüyüm namizəd Mehriban Arif qızı Əliyeva haqqında virtual aləmdə kifayət qədər məlumat vardır. Qısa bir xatırlama etmək istəyirəm:
Mehriban Arif qızı Əliyeva – 1964-cü ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur.
1981-ci ildə Bakı şəhər 23 №-li orta məktəbi qızıl medalla bitirərək Nəriman Nərimanov adına Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun müalicə-profilaktika fakültəsinə daxil olmuşdur.
1988-ci ildə İ.M.Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb İnstitutunu fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir.
1988-1990-cı illərdə İ.M.Seçenov adına Birinci Moskva Tibb İnstitutunda “Göz xəstəlikləri” ixtisası üzrə kliniki ordinatura keçmişdir.
1990–1995-ci illərdə Moskvada Elmi Tədqiqat Göz Xəstəlikləri İnstitutunda işləmişdir.
1995-ci ildə Azərbaycan Mədəniyyət Fondunu təsis etmişdir və hazırda onun rəhbəridir.
1996-cı ildə Azərbaycan mədəniyyətinin geniş təbliği məqsədi ilə üç dildə (Azərbaycan, ingilis və rus) nəşr olunan “Azərbaycan – İrs” jurnalını təsis etmişdir.

2002-ci ildə oktyabrında Azərbaycan Gimnastika Federasiyasının prezidenti seçilmişdir.
2004-cü ildən Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin zəngin siyasi irsinin öyrənilməsi və milli dövlətçilik ideyalarının təbliği məqsədi ilə yaradılmış Heydər Əliyev Fonduna rəhbərlik edir.
2004-cü ilin avqustunda Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı və milli musiqi irsinin qorunub saxlanılması və inkişaf etdirilməsində xidmətlərinə görə UNESCO-nun Xoşməramlı səfiri adına layiq görülmüşdür.
2004-cü ilin dekabrında Azərbaycan Respublikası Milli Olimpiya Komitəsinin IV Baş Məclisində MOK-un İcraiyyə Komitəsinə üzv seçilmişdir.
2004-cü ildən Yeni Azərbaycan Partiyası Siyasi Şurasının üzvü, 2013-cü ildən isə Partiyanın sədr müavinidir.
2005-ci ildə fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsi almışdır.
2005, 2010 və 2015-ci illərdə üçüncü, dördüncü və beşinci çağırış Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin deputatı seçilmişdir.
Humanitar sahədə genişmiqyaslı fəaliyyətinə, o cümlədən sivilizasiyalararası və mədəniyyətlərarası dialoqun inkişafına, İslam mədəni irsinin təbliğinə və qayğıya ehtiyacı olan uşaqların problemlərinin həllində böyük dəstəyə görə 2006-cı ilin noyabrında ISESCO-nun Xoşməramlı səfiri adına layiq görülmüşdür.

2016-cı ilin iyununda Bakıda keçirilən Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayında Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasının üzvü seçilmişdir.
2017-ci il fevralın 21-də Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti vəzifəsinə təyin edilmişdir.
Namiq Atabəyli: Mehriban xanım Əliyeva Nobel Sülh mükafatına layiqdir!..Mən növbəti Nobel Sülh Mükafatı namizədliyini irəli sürdüyüm şəxs ilə bahəm, hörmətli Nobel Komitəsinə özüm haqqında da da qısa bir məlumatı vermək istəyirəm: Azərbaycan Respublikasının paytaxtı Bakı şəhərində yaşayıram: sıradan bitərəf-demokrat, müstəqil bir yazıçı və azad jurnalistəm. Babalarım alman faşizminə qarşı II Dünya müharibəsində vuruşmuşlar, onlardan biri, yəni anamın atası Əhmədov Rzaxan 1941-1945-ci illərdə alman faşizmi ilə müharibədə anti-faşist cəbhədə sovet əsgəri olaraq iştirak etmiş və çox gənc yaşında həlak olmuşdur. SSRİ-nin siyasi çöküşü zəminində Qafqazda son 30 ildə dini, milli-etnik örtük altında aparılmış müharibə siyasətinə qarşı II Dünya müharibəsinin üzündən atasız böyümüş anamın-Əhmədova Laləzar Rzaxan qızının tövsiyəsilə daim xalqları Sülhə və Dostluğa çağıran məqalələr, bədii əsərlərlə çıxışlar etmişəm. Bunları həm müstəqil qəzetlərdə, nəşriyyatlarda, o cümlədən hətta öz ölkəmin Rəsmi Dövlət (parlament) qəzeti hesab edilən “Azərbaycan” qəzetində dərc və nəşr etdirmişəm (Bax: “Sülhə alternativ yoxdur” məqalə, “Azərbaycan” qəzeti. 25 may 1994-cü il. №-99 (863). Azərbaycan və Ermənistan Respublikaları arasında 44 Günlük (2020-ci il) müharibənin getdiyi dövrdə müharibə və sülh mövusunda üç kitab: iki tarixi roman və bir poema üzərində çalışmış, onları Kovid xəstəliyi keçirdiyim halda 2021-ci ildə Bakıda “Avropa nəşriyyat evi”ndə nəşr etdirb, pulsuz qaydada kağız və elektron variantda oxuculara çatdırmışam. Redaktorum və dostum Şöhrət Səlimbəyli Kovid xəstəliyindən vəfat etmişdir. “Şirvanşahlar haqqında saqa” roman-epopeyamın son kitablarından biri - “1382-ci il” adlanır. Burada Azərbaycanın orta əsrlər dahi şairi İmadəddin Nəsiminin öz həmyerlisi olmuş şamaxılı bir erməni qızana dərin məhəbbəti geniş təsvir edilmişdir. Tarixi fakt olaraq, romanda şairin külliyyatına daxil edilmiş “Erməni” rədifli qəzəlinə istinad etmişəm. Onu da deyim ki, Azərbaycanda ilk rəsmi “Xalq yazıçısı” adı verilmiş ziyalı, “Namus” romanının müəllifi, əslən şamaxılı Aleksandr Şirvanzadə olmuşdur. Beləliklə, mən də tarixi ənənəyə söykənərək, anamın tövsiyəsilə SSRİ-nın çöküşündən sonra Qafqazda müharibəyə sürüklənmiş xalqlarımızı Sülhə, Barışa və Dostluğa çağırmış yazıçı və jurnalistəm kimi fəaliyyət göstərmişəm. Qafqazın əsl hümanist oğulları içərisində önəmli yerlərdən birini tutmuş XIX əsr şair-pedaqoqumuz Seyid Əzim Şirvani hələ Rus çarizminin Qafqaz işğallarının başlanğıcında məhəbbət qəzəllərinin birində yazmışdı:
“Çağırın Məcnunu, Fərhadı mənim hüzuruma,
Seyidəm, ərseyi-eşq içə sipah istəyirəm!..” Bu bənddə ismlərdəm biri “Məcnun” milliyyətcə ərəbdir, o, türk qızı Leylanı sevib, digəri “Fərhad”dır, milliyətcə türkdür, xristian (-tərsa) Şirini sevmişdir.Namiq Atabəyli: Mehriban xanım Əliyeva Nobel Sülh mükafatına layiqdir!..
Mənim Nobel Sülh mükafatına namizəd irəli sürdüyüm Azərbaycan Respublikasının l Vitse-Prezidenti Mehriban xanım Əliyeva Avropanın özündə də qədim tarixi abidələrin bərpası istiqamətində həyata keçirdiyi tədbirlərə, xüsusən, qədim xristian abidələrinin bərpası üçün gördüyü işlərə görə, habelə müsəlman ölkələrində həyata keçirdiyi xeyriyyə fəaliyyətinə görə daima yüksək qiymətləndirilmiş, müxtəlif mükafatlar, orden və medallara layıq görülmüşdür: Bunlardan “Heydər Əliyev” ordeni (Azərbaycan Respublikası), “Şərəf Legionu” ordeni (Fransa Respublikası), “Dostluq” ordeni (Rusiya Federasiyası), “Xidmətlərə görə” Böyük Xaç Kavaleri ordeni (İtaliya Respublikası), “Xidmətlərə görə” Böyük Komandor Xaçı ordeni (Polşa Respublikası), “Hilal-e Pakistan” ordeni (Pakistan İslam Respublikası), “Sreten” ordeni (Serbiya Respublikası), “Macarıstanın Xidmətlərə görə Komandor Xaçı” ordeni, II dərəcəli Müqəddəs Mələksima Knyaginya Olqa ordeni (Rus Pravoslav Kilsəsi), “Həştərxan vilayəti qarşısında xidmətlərinə görə” ordeni (Rusiya Federasiyası), UNESCO-nun “Qızıl Motsart” medalı, BMT-nin Ümumdünya Əqli Mülkiyyət Təşkilatının qızıl medalı, Krans Montana Forumunun Qızıl medalı və “Prix de la Fondation” mükafatı, Avropa Olimpiya Komitələrinin Ali Ordeni, Beynəlxalq Ədalətli Oyunlar Komitəsinin “Xüsusi xidmətlərə görə” medalı, Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin qızıl medalı, Küveyt Dövlətinin Fəxri diplomu; Heydər Əliyev Mükafatı, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı İcraiyyə Komitəsinin mükafatı, “Qızıl ürək” beynəlxalq mükafatı, Beynəlxalq Olimpiya Akademiyasının “Olympic Excellence” xüsusi fəxri mükafatı, Türk-Alman Dostluq Federasiyasının fəxri mükafatı; Rusiya Federasiyasının İ.M.Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universitetinin Fəxri professoru, Bolqarıstanın Müqəddəs Kiril və Mefodi adına Veliko Tırnovo Universitetinin fəxri doktoru. Və s. və i.a... Lkin bütün bunlarla belə, mənim fikrimcə, onun üçün ən layiqli mükafat məhz Nobel Sülh mükafatıdır! Əlbəttə, bu hələlik mənim fikrimdir. İnanıram ki, bütün dünyada, o cümlədən Qafqazda sülhpərvər qüvvələr mənim bu müraciətimə ürəkdən qoşularaq, Mehriban Arif qızı Əliyevanın Nobel Sülh mükafatına növbəti namizəd olmasını dəstəkləyəcəkdir... XXI əsrin Qərb kibercəmiyyəti son iki əsrdə dəfələrlə Şərqdə qalanmış müharibə alovlarının artıq Avropanın özünün başı üzərini kəsmiş Nüvə təhlükəsindən az təhlükə və qorxu yaratmadığını gözəl başa düşür. Müharibə alovlarını “səhrada tufan” əməliyyatları ilə söndürmək praktikası artıq keçərli deyil. Bir Sülh çağrışçısı olaraq mənim virtual məqalələrim İnstigram səhifəmdə şox geniş yayılmışdır: atabeyli/namiq_offisial instoqram səhifəm bu gün mənim əsərlərimin təkrar e-dərc ünvanıdır. Fəxr edirəm ki, ölkəmdə çox qapılar üzümə bağlı olsa da, buradakı virtual dostlarımın sırasında müasir dünyamızın əksər siyasi xadimləri, o cümlədən ABŞ Prezidenti və Vitse-Prezidenti, Avropanın- əsas siyasi simaları, habelə Azərbaycan, Ermənistan, Gürcüstanın yüksək rəsmi istibleşmenti də yer almışlar. Mən onların sırasında xanım Kamila Harnisə, xanım Mehriban Əliyevaya, xamım Ərdoğana, xanım Zurabaşviliyə, xanım Akopyana, xanım Vanderleynə, İngiltərə kraliçasına və habelə Skandinav şahzadələrinə xüsusi ehtiramla yanaşıram. Müasir dünyamızın inkişafı yalnız Sülh, Demokratiya və Elmi-texniki tərəqqi yolundan keçir. İnkişafafın bu yollardan savayı alternativini tanımıram!..
1901-ci ildən bəri verilmiş Nobel mükafına bu günə qədər 58 qadın layiq görülüb. Adətən sülh və ədəbiyyat qadınların ən çox mükafat aldığı sahələrdir. İndiyə qədər qadınlar ən çox ədəbiyyat və sülh kateqoriyalarında Nobel mükafatına layiq görülüb. Nobel sülh mükafatına isə indiyədək dünya üzrə 15 qadın layiq görülüb. Bunlardan 1905-ci ildə bu mükafata ilk dəfə Avstriyadan yazıçı Berta Von Sattner layiq görülmüşdü. Nobel sülh mükafatını qazanan ən gənc qadın Malala Yusifzaya olmuşdur. O, 2014-cü ildə hələ 17 yaşında olarkən bu mükafata layiq görülüb. Yusifzay qazandığı 1,1 milyon ABŞ dolları olan pul mükafatını Pakistandakı məktəblərə verəcəyini açıqlamışdı. Xüsusilə, qız uşaqlarının təhsili məsələsində adı simvollaşdırılan Malala adına açılan fondla inkişaf etməkdə olan ölkələrin bir çoxunda qızların məktəbə gedə bilməsi üçün işləməyə davam edir. Malala 9 oktyabr 2012-ci ildə məktəbə getmək üçün mindiyi avtobusda hücuma məruz qalmışdı. Əlbəttə, bu maarifpərvər xanımın müharibəpərəst qüvvələrin əlilə öldürülməsi heç də Sülh, Demokratiya və Maarif-Mədəniyyət yolunda yorulmadan çalışan fədakar qadınları qorxutmamışdır və qorxuda bilməz. Yenidən öz müstəqilliyinə qovuşmuş Azərbaycan Respublikasının ilk qadın Vitse-Prezidenti Mehriban Əliyevanın bu yolda yorulmaz fəaliyyəti gündən-günə savaş alovlarına bürünməkdə olan dünyamızda insanların həyat ümidini artırır, gələcəyə inamla baxmağa hər kəsi vadar edir. Əlbəttə, son on ildə qadın Nobel mükafatı laureatlarının sayının artması bu tendensiyanın gələcəkdə də davam edəcəyi ilə bağlı ümidləri daha da gücləndirir...
Mən 1990-cı ilin 14 noyabrından müəllimlik fəaliyyətimi jurnalisikaya, azad mətbuata dəyişərək, “Yalnız mədəniyyət, mədəniyyət, mədəniyyət” devizli “İLHAM” adlı müstəqil qəzetdə şöbə müdiri kimi əmək fəaliyyətimi davam etdirmişəm. Xüsusən, Sülh və Demokratiya mövqeyimə görə, 2004-cü ilin 23 aprel tarixində iş yerimdəm qanunsuz azad edilərək, 30 illlik işsizlik statusu toplamışam. Amma bu müddət ərzində azad Respublikamda 15 elmi-publisistik, bədii-tarixi kitabımı- 5 tarixi romanı, 5 poemamı, 3 klassik şeirlər Divanımı və. nəşr etdirmişəm. Yüzlərcə virtual və kağız vasitələrdə dərc edilmiş məqalənin müəllifiyəm. cümlədən, Nobel Sülh mükafatına bu gün irəli sürdüyüm öz namizədimin - Mehriban xanım Əliyevanın Sülh təşəbbüsləri ilə əlaqədar xeyli məqalələr, bədii əsərlər yazmışam, onları virtual aləmdə sülhsevər qüvvələr arasında paylaşmışam:

Respublikamızda illərlə qadağan edilmiş bir mövzuda – Qafqazda ilk oturaq sivilizasiyanın daşıyıcısı olmuş, qədim Yunan, Roma və İran mədəniyyətləri arasında azad “bufer” rolunu oynamış Şirvanşahlar haqqında saqamın (roman-epopeyamın) yazılma səbəbi də Aida İmanquliyeva olmuşdur
Namiq Atabəyli: Mehriban xanım Əliyeva Nobel Sülh mükafatına layiqdir!.....Atam Rəşid Fərəcov ADU-nun jurnalistika fakültəsində tələbəlik illərində anasının Şamaxı əsilli olduğunu nəzərə alaraq, Aida İmanquliyevanın digər tələbələr kimi, kasıb Şirvanlı tələbələrə də, o cümlədən ona da himayədarlıq göstərdiyindən çox danışmışdı, hətta böyük bacımın adını “Aida” qoymuşdu... Mənim özüm də ADU-da görkəmli yazıçı-pedaqoqumuz Mir Cəlal Paşayevin tələbəsi olmuşam. Odur ki, Aida İmanquliyevaya və övladlarına olan bu cür yüksək insani münasibəti artıq 85 yaşını qeyd etməkdə olan jurnalist-veteran, “Şirvannamə”lər müəllifi, Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvü, Kürdəmir rayon Ağsaqqallar Şurasının sədr müavini atam Rəşid Ağaməhəmməd oğlu Fərəcovun şəxsində bütün ailəmiz üçün ənənəvi xarakter daşıdığını etiraf edirəm. Məncə, bu, bir ziyali nəslinə digər bir milli ziyalı ailəsinin adi milli-mənəvi münasibətidir, burada heç bir qəbahət yoxdur və ola da bilməz...
Namiq Atabəyli: Mehriban xanım Əliyeva Nobel Sülh mükafatına layiqdir!..Aida xanım İmanquliyevanın elmi fəaliyyətini və nailyyətlərini sadalamağa ehtiyac yoxdur: bu ilk görkəmli ərəbşünas qadın alimimiz, təsadüfi deyil ki, keçmiş SSRİ və Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyalarının ən ünlü simalarından biri hesab olunurdu. Livan yazıçısı Mixail Nüaymənin ən gözəl tədqiqatçısı və tərcüməçisi idi. O, ittifaq və dünya miqyasında Yaxın Şərq ədəbiyyatının ən gözəl bilicilərindən biri idi... Bununla belə, Aida xanım daha çox yüksək əxlaqi keyfiyyətləri ilə ictimai diqqəti özünə cəlb etmişdi. Şirvan diyarının ilk ixtisaslı jurnalisti və Jurnalistika fakültəsinin ilk məzunlarından olmuş qocaman jurnalist-veteran atam Rəşid Fərəcovun öz böyük qızına, yəni mənim böyük bacıma bu görkəmli ziyalı qadının ismini verməsi heç də adi bir təsadüf deyildi. Şirvanın qədim paytaxtı Şamaxı şəhərində böyüyüb ərsəyə yetmiş Aida xanım İmanquliyeva bütün millətimiz üçün daim örnək bir ziyalı sima, hümanizm və əsl vətənpərvərlik mücəssəməsi olmuşdur. Məqalələrimdən birində epopeyamın yazılmasında Aida İmanquliyevanın tarixi rolunu qeyd edərək açıq tekstlə yazmışam: “Atam məni də qədim Şirvan mədəniyyətinə və ənənələrinə dərin məhəbbət ruhunda tərbiyə etmişdir. “Şirvanşahlar haqqında saqa” roman-epopeyamın yazılmasında atamın daim xatirini əziz tutduğu Aida İmanquliyevanın tarixi rolu olduğunu da açıq etiraf etməliyəm: Rəşid müəllimin Diplom işi “Azərbaycan qadının azadlıq yolu” olub. Namiq Atabəyli: Mehriban xanım Əliyeva Nobel Sülh mükafatına layiqdir!..Atamın dediyinə görə, bu mövzunu da ona məhz Aida xanım təklif etmişdir. Aida xanımla söhbətlərindən birində bu görkəmli ziyalı qadın atama özünün bir iradını bildirmişdir: “Şirvanlı ziyalılarımız nə üçün öz vətəninin qədim tarixinə biganədirlər? Qırx üç müsəlman şirvan şahından ona qədəri Vətənin müdafiəsində şəhid olmuşlar. Nə üçün ədəbiyyatımızda köçəri tayfa liderləri, qaçaqlar, xanlar, bəylər geniş təbliğ edildikləri halda, Şirvanşahlar unudulmalıdırlar?.. Mən görürəm ki, siz istedadlı vətənpərvər bir gəncsiniz. Jurnalistika fakültəsinin ilk tələbələrindən birisiniz. Niyə də qələminizi bu mövzuda sınamayasınız?!.”
Atam bu mövzuda Sara Aşurbəylinin tədqiqatlarını qeyd edəndə, onunla razılaşmayan Aida İmanquliyeva demişdi: “Mən Şirvan şahlarının bədii obrazlarının yaradılması haqqında danışıram.” Tələbə atam jurnalist kimi ixtisaslaşdığını və istedadını yalnız öz sahəsində sınaya biləcəyini söyləmişdir. Bundan sonra Aida xanım ondan oğlanlarının adını soruşmuşdur: Namiq, Qabil, Cavid, Bəhruz,- deyə atam cavab vermişdir. Gənc bir tələbənin öz kasıb komasına yığdığı bu qədər “dahi sənətkarların” içərisində yalnız birinci ism onu daha çox maraqlandırmış, dahi türk şairinin heyranı olduğunu etiraf etmişdir. Aida xanım: “Rəşid müəllim, daxili bir hiss mənə deyir ki, Şirvan şahlarının tarixi haqqını onlara Namiq qaytaracaqdır. Ondan muğayat olun. Onun daşıdığı ad nəinki Türk, bütün İslam aləminin roman yaradıcılığı tarixində ən böyük əzəmət mücəssəməsidir. Namiqi ədəbiyyata yönəlt, qoy həm öz adını doğrultsun, həm də mənim arzumu gerçəkləşdirsin...”
ADU-ya daxil olarkən buna məndən çox böyük bacım Aida sevinmişdi. Sonralar Prezidentin Mətbuat Xidmətində 10 il çalışdığım dövr ərzində, yəni 1994-2004-cü illərdə ölkədə gedən gərgin proseslərə başım çox qarışdığından “Şirvanşahlar haqqında saqa roman-epopeya”mı yazmaq üçün vaxt ayıra bilmədim. Bir gün böyük Namiq Atabəyli: Mehriban xanım Əliyeva Nobel Sülh mükafatına layiqdir!..bacım Aida məndən: “Sənin təyinatın Şirvan şahlarının müsbət obrazlarını yaratmaqdır. Qardaşım, nə vaxt öz missiyana başlayırsan?- deyə soruşdu. Təəssüf ki, mən Aida bacımın tələbinə çox gec əməl edə bildim. Dövlət qulluğundan qanunsuz çıxarılandan sonra, uzun illik işsizlik yolu keçib, nəhayət, 2011-ci ildə peşakar yazıçılığı özümə sənət seçdim. Poemalar, hekayələr, esselər yazdım, nəzəri-poetika elmi-tədqiqatım üzərində çalışmalarımı başa çatdırdım, nəhayət, bacımın böyük oğlunun toyunda ona verdiyim Söz yadıma düşdü. Beləliklə, bu dünyada mənə əziz olan iki AİDA xanımın Şirvan arzusunu gerçəkləşdirməyə başladım. Bir-birinin ardınca dörd tarixi romanı bitirib, nəşr elədim. Bu işlərdə yeganə xeyriyyəçim hörmətli ziyalımız, ARDNŞ-in sabiq vitse-prezidenti Mikayıl İsmayılov oldu. Hal-hazırda “Şirvanşahlar haqqına saqa” roman-epopeyamın sonuncu, yəni Beşinci romanımın tamamlanma mərhələsindəyəm. “Sonuncu Şirvanşah ŞAHRUX” romanımı, Allah qismət edərsə, roman-epopeyamı bütünlüklə Aida xanım İmanquliyevanın əziz xatirəsinə ithaf etmək fikrindəyəm...”
Kimsəyə sirr deyil ki, Şirvan xalqı nə qədər mədəniyyətpərəsdirsə, bir o qədər də Şirvan şahları elmə və ədəbiyyata hörmətkar olmuşlar. Şirvan şahlarının mədəniyyətə və elmə verdiyi uca qiyməti XII əsrin dahi Şirvan şairi İbrahim Əli oğlu Xaqani Şirvani belə vəsf etmişdi:


Saxta erməni-azəri düşmənçiliyini bugünəcən qızışdıran faşist dairələrə bildirmək istəyirəm ki, ölməz Xaqani Şirvanimizin anası sonradan İslam dinini qəbul etmiş bir Toqat ermənisi olmuşdur. Bu Anamızın parlaq obrazı mənim “Şirvanşahlar haqqında saqa” roman-epopeyamın ilk kitabında , yəni “Şirvanşah Böyük Axsitan” əsərimdə əsas qadın qəhrəmanlardan biri kimi parlaq təsvir edilmişdir. Onu da qeyd edim ki, Şirvanşah Axsitanın öz doğma anası olmuş şahbanu Tamar Baqrationu da məşhur gürcü çarı IV Davidin böyük qızı idi. -N.A.)
Çox hörmətli İsveç kralı əlahəzrət XVI Karl Qustav! Möhtərəm Komitə üzvləri, qəyyumlar, İsveç Kral Elmlər Akademiyasının və Karolina İnstitutunun nümayəndələri, möhtərəm Norveç Stortinqinin (-Parlamentinin) deputatları!... Möhtərəm cənab Maykl Nobel!.. Cənab Ginnar Lilikvist!.. Bu müraciəti Sizə Nobel Sülh Mükafatına irəli sürdüyüm xanım namizədimin Ad Günü ərəfəsində ünvanlayıram. Hesab edirəm ki, bir azad yazıçı, müstəqil jurnalist kimi, mənim səsim Sizlərə yetişəcəkdir...
Özüm barədə İnternet resurslar əsasında qısa məlumat verirəm:
1958-ci ilin 4 aprelində Azərbaycan Respublikasının Kürdəmir rayonu Sığırlı kəndində jurnalist ailəsində doğulmuşam. Anam həmin rayonda Qırmızı repressiyalarda həbs edilmiş, II Cahan müharibəsi dövründə həbsxanadan Cəza batalyonunda savaşa göndərilmiş və faşizmlə müharibədə çox gənc yaşda həlak olmuş bir bəyin qızı olmuşdur. Azərbaycan Dövlət Universitetini (indiki Bakı Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsini) 1982-ci ildə əyani bitirmişəm. Universitetdə respublika tələbələrinin VIII elmi konfransında “Azad şeirin poetikası” əsərimə görə “Qızıl” medala layiq görülmüşəm. Sonrakı iki ildə (1982-1984) Sovet – İran sərhədində zabit (baş leytenent) kimi həqiqi hərbi xidmətdə olmuşam. Müəllim işləmişəm. 1990-cı ilin 20 Yanvar qanlı Bakı hadisələrindən sonra, xalqımın azadlıq mübarizəsini dəstəkləyərək, Hərbi vəziyyət şəraitində 20 Yanvar əleyhinə “Azərbaycan” qəzetində dərc edilmiş ilk ifşaedici məqalənin itefada olan qvardiya polkovniki Rizvan Zeynalov ilə birgə həmmüəllifiyəm (“Azərbaycan” qəzeti. 3 avqust 1990-cı il. № 28(40). “Fitnələrə cavabdeh kimdir?” məqaləsi.) Həmin ilin noyabrından jurnalistik fəaliyyətə başlamışam. Siyasi bitərəfəm. İctimai-siyasi təşkilatların və yaradıcılıq birliklərinin üzvü deyiləm. Azərbaycan Respublikasının ilk İstiqlal Bayrağına Sovet işğal dönəmində həmin yurisdiksiyasında olan ərazidə ilk bədii əsər- “Bir kərə yüksələn Bayraq” şeirini yazıb, şöbə müdiri çalışdığım “İlham” qəzetində dərc etdirmişəm. Əsər 90-cı illərin ortasında vətənpərvər bəstəkar Ədviyyə Rəhmətova tərəfindən simfonik marş kimi bəstələnmiş və Azərbaycan Dövlət simgonik orkestrinin ifasında səslənərək, Müsabiqə əsasında Qızıl Fonda qəbul edilmişdir.
Namiq Atabəyli: Mehriban xanım Əliyeva Nobel Sülh mükafatına layiqdir!..Bu əsər dünyanın müxtəlif ölkələrində musiqi portallarında geniş yayılmışdır. İndiyədək ala bilmədiyim ilk tələbə “Qızıl medal”ımdan savayı heç bir dövlət mükafatım yoxdur. Buna incimirəm...
Jurnalistik və ədəbi fəaliyyətim barədə qısa informasiyanı təqdim edirəm:
1. “İlham” qəzeti (“İttifaqteatr” Yaradıcılıq İstehsalat Birliyinin Azərbaycan bölməsinin mətbu nəşri). Şöbə müdiri. 1990-cı ilin 14 noyabrından 1991-ci ilin 9 aprelinə kimi .
Əmək kitabçası (ƏK) İT № 0064933, Əmr-93 (14.XI. 1990);
2. “Dan Ulduzu” qəzeti (Azərbaycan Korlar Cəmiyyətinin mətbu orqanı). Müxbir, Baş redaktorun müavini. 10.IV.1991-ci ildən 18.I. 1994-cü ilədək.
ƏK: İT № 0064933, Əmr №-40, Paraqraf-2, (10.IV. 1991-ci il): Müxbir; Əmr № 88
(16.VI. 1992-ci il): Baş redaktorun müavini;
3. “Ulduz” jurnalı (Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin nəşri). Ədəbi işçi. 10 may 1993-cü
ildən 1 sentyabr 1993-cü ilədək.
ƏK: İT-I № 2122813, Əmr №-26 (10.V.1993);
4. “Azərbaycan ” rəsmi qəzeti (Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin mətbu orqanı). Məktublar və xüsusi müxbirlərlə əlaqə şöbəsinin müxbiri. 18.I.1994-cü ildən 18.IV. 1994-cü ilədək.
ƏK: İT № 0064933, Əmr №-6 (18.I.1994);
5. Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin Mətbuat katibi xidməti. Böyük məsləhətçi. 18.I.1994-cü ildən 18.IV.2004-cü ilədək.
ƏK: İT № 0064933. İşlər müdirinin Sərəncamı. № 26 (18.I. 1994-cü il);
6. “Həftəiçi” qəzeti. Korrektor. 10.V.2004-cü ildən 10.V.2007-ci ilədək.
ƏK: İT-I № 2122813, Əmr № 34 (10.V.2004);
7. “Region Plus” jurnalı (“Region Plus” MMC-nin nəşri). Korrektor. 1.VI.2007-ci ildən 11.I.2010-cu ilədək.
ƏK: İT-I № 2122813, Əmr № 03 (1.VI.2007).
8. 2010-cu ilin 12 mart tarixindən etibarən Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin Baş Məşğulluq İdarəsi Nərimanov rayonu əmək və məşğulluq mərkəzində 25199 № qeydiyyatı ilə işsiz statusu almışam.
ƏK: İT-I № 2122813, Əmr № 274/ MT (1.IV.2010)...
Hal-hazırda yaşa görə əmək pensiyaçısıyam: 65 illik ümumi iş stajım var. Bu staja görə ölkəmdə heç işləməmiş vətəndaşlar üçün nəzərdə tutulmuş ən minimal, yəni 280 manat (100 $-dan azca yuxarı) pensiya müavinəti alıram...
Azad müstəqil Azərrbaycan Respublikamda nəşr edilmiş 12 bədii, elmi və publisistik kitabımın (onlar bütünlüklə oxucularım arasında kağız və e-resurslarda yalnız pulsuz paylanmışdır) siyahısı belədir:
1. Azadlığın qədri. İşıq nəşriyyatı. Bakı-1996. 3000 nüsxə.
2. Ana ürəyi. Poema və şeirlər. Avropa nəşriyat evi. Bakı-2013. 2000 nüsxə.
3. Azad şeir və onun poetikası. “Step” ltd. kino şirkəti. Bakı-2017. 1200 nüsxə.
4. Müəllim. Lirik pedaqoji poema. “Elm və təhsil” nəşriyyatı. Bakı-2016. 1000 nüsxə.
5. O xəyalımdakı şirvan... qəzəllər divanı. “Elm və təhsil” nəşriyyatı. Bakı-2015. 2000 nüsxə.
6. Seyidəm, ərseyi-eşq içrə... qəzəllər divanı. “Step” ltd. kino şirkəti. Bakı-2014. 2000 nüsxə.
7. Vahidiyəm Azərbaycanımızın... Step” ltd. kino şirkəti. Bakı-2014. 2000 nüsxə.
8. Şirvanşahlar haqqında saqa. Roman epopeya. I Kitab. Şirvanşah Böyük Axsitan. Avropa nəşriyat evi. Bakı-2018. 1200 nüsxə.
9. Şirvanşahlar haqqında saqa. Roman epopeya. II Kitab. Şirvanşah Şeyx İbrahim Dərbəndi. (Uşaqlıq və gənclik illəri). Avropa nəşriyat evi. Bakı-2019. 1200 nüsxə.

10. Şirvanşahlar haqqında saqa. Roman epopeya. III Kitab. Şirvanşah Şeyx İbrahim Dərbəndi. (hökmdarlıq illəri). Azadlığa aparan yol. Avropa nəşriyat evi. Bakı-2020. 1200 nüsxə.
11. Şirvanşahlar haqqında saqa. Roman epopeya. IV Kitab. Şirvanşah Şeyx İbrahim Dərbəndi. (hökmdarlıq illəri). 1382-ci il. Avropa nəşriyat evi. Bakı-2020.1200 nüsxə.
12. Fateh zəfər poeması. Avropa nəşriyat evi. Bakı-2021. 500 nüsxə.
Müharibədən cəmi 3 il bundan əvvəl Zəfərlə çıxmış Vətənimin və Xalqımın ağır sosial durumunu başa düşürəm. Bu gün azad və müstəqil ölkəmin daha çox dayanıqlı Sülhə, Demokratik dəyişikliklərə, əsaslı iqtisadi və sosial islahatlara böyük ehtiyacı vardır. Hesab edirəm ki, heç bir əlavə siyasi İnqilaba yol verilmədən ölkəmdəki bütün çətinliklərin-problemlərin həllində cəmiyyətimə və dünyaya xalqımın qəhrəman övladı, I Xanımı, gözəl ziyalımız, hümanist və xeyirxah insan Mehriban Arif qızı Əliyeva daha böyük fayda verə bilər. Bu gün nəinki Azərbaycanda, müasir dünyada, eləcə də bütün postsovet məkanında onun Sülh və Hümanitar inkişaf yolunda xidmətləri məndə bu böyük ümidi yaratmışdır!
Bu üzdən Nobel Mükafatı təşkilatına beynəlxalq Sülh Mükafatı üçün Mehriban Arif qızı Əliyevanın namizədliyini irəli sürürəm. Ümidvaram ki, bu təklifimdə məni dəstəkləyəcək mütərəqqi insanların sayı, ilk öncə, öz Respublikamda, Qafqazda, o cümlədən və bütün dünyada az olmayacaqdır.
Nobel Komitəsi müasir dünyamızda ən nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlardan biridir, bəlkə də, birincisidir. Bu gün hümanitar sahədə, xüsusən qadın hüquqlarının qorunması sahəsində onun cahanşümul xidmətləri az deyil. 1901-ci ildən verilən bəri Nobel mükafına 58 qadın namizəd layiq görülüb. Adətən, sülh və ədəbiyyat qadınların ən çox mükafat aldığı sahələrdir. İndiyə qədər qadınlar ən çox ədəbiyyat və sülh kateqoriyalarında Nobel mükafatına layiq görülüb. Mənim Nobel Sülh mükafatına namizəd irəli sürdüyüm ilk azərbaycanlı xanım Mehriban Arif qızı Əliyevanın ismini də onların sırasında görmək arzu və təşəbbüsüm digər həmyerlilərimin tərəfindən də dəfələrlə mətbuatda geniş səsləndirilmişdir. Lakin ümidvaram ki, bu yeni niyyət və növbəti təşəbbüs Nobel Komitəsində layiqincə araşdırılacaq, dinləniləcək və dəyərləndiriləcəkdir.
Sağ olun!.. Yolunuzu azad, müstəqil Azərbaycan Respublikasının paytaxtı Bakı şəhərində xüsusi ehtiram hissləri və böyük ümidlə gözləyirəm!
Hörmətlə, azad yazıçı-publisist , bitərəf demokrat Namiq Atabəyli (Fərəcov Namiq Rəşid oğlu): (şəxsiyyət vəsiqəsi: AZE № 060215446; yaşayış və qeydiyyat ünvanı: Bakı şəhəri Nərimanov r.-nu, Təbriz küçəsi, ev-2/4, mənzil-12; əlaqə tel.: 055-495- 38-65; 012-441-13-61.).
Virtual ünvan: İnstagram (atabeyli/namiq_offisial ).
Tarix: 23-26 avqust 2023-cü il.