Tanınmış rus rəssamı İlya Repin 1844-cü ilin bu günü anadan olub. Fitri istedadı, müşahidə qabiliyyəti hələ ilk əsərlərində özünü büruzə verib. “Volqa burlakları” onu məşhurlaşdırıb. 1870-1880-ci ilərdə rəssam özünün ən yaxşı əsərlərini – “Tolstoy”, “Musorski”, “Piraqov”, “Delviq”in portretlərini çəkib. İyla Repinin tarixi mövzuda işlədiyi “Çariça Sofiya”, “İvan Qroznı”, “Zaporojielilər türk sultanına məktub yazırlar” əsərləri dünya muzeylərini bəzəyir. (1844-1939)
Böyük Fransa yazıçısı Qi de Mopassan (Henry-René-Albert - Guy de Maupassant) 1850-ci ilin 5 avqustunda doğulub. Əsl adı Anri Rene Albert Qidir. 31 yaşında (1881) çapdan çıxmış “Taleyin müəssisəsi” novellalar kitabı ilə ədəbiyyata gələn yazıçı 11 illik yaradıcılığı boyu 6 roman, 18 hekayə toplusu, yol qeydləri, pyeslər, məqalələr yazıb. “Gombul”, “Madmuazel Fifi”, “Pyer və Jan”, “Əziz dost”, “Mont Oriol” romanları ona dünya şöhrəti qazandırıb. Əsərləri bir çox dillərə tərcümə edilib, səhnələşdirilib və ekranlaşdırılıb. (1850-1892)
1876-cı ilin 5 avqust tarixində İsgəndəriyyə şəhərində əsli Livandan olan Səlim və Bişar Təklə qardaşları “Əl-Əhram”, yəni ehramlar, piramidalar qəzetinin ilk nömrəsini çapdan buraxdılar. Ərəbdilli dövri mətbuatın ən uzunömürlü və populyar qəzeti olan “Əl-Əhram”ın tirajı XX əsrin sonlarında 900 minə çatırdı. Hazırda həmin qəzetin redaksiyası Misirin paytaxtı Qahirədə yerləşir.
Dünyaşöhrətli azərbaycanlı cərrah, akademik Mustafa Topçubaşov 1895-ci il 5 avqustda anadan olub. Orijinal diaqnostik və cərrahi metodlar haqqında təkliflər verən alimin tədqiqatalrı əsasən qarın cərrahiyəsi problemləri və ifrat patologiyaya aiddir. Dünya tibb elmində bir sıra yeniliklər məhz M.Topçubaşovun adı ilə bağlıdır. O, 1937-ci ildə dünya anesteziologiya elmi tarixində ilk dəfə olaraq orijinal keyitmə üsulunu - inyeksion efir-yağ narkozunu - analgeziya üsulunu kəşf edib. Bu metod sadəliyinə, hazırlanma və tətbiq texnikasının asanlığına, inhalyasion narkoz zamanı rast gəlinən bir sıra mənfi halların (dərin narkoz yuxusu, qanda narkotik maddələrin yüksək konsentrasiyada toplanması və s.) aradan qaldırılmasına imkan verdiyinə görə geniş tətbiq edilib. M.Topçubaşov müharibə illərində Azərbaycan Xalq Səhiyyə Komissarlığı Hərbi Xəstəxanalar İdarəsinin baş cərrahı vəzifəsində çalışıb. Görkəmli alim SSRİ-də ilk dəfə təxliyə hospitallarının yaradılmasının təşəbbüskarı olub və bu təklif hərbi cərrahlıq işinin təşkilində uğurla istifadə edilib. (1895-1981)
1897-ci il. Amerikalı iş adamı, ixtiraçı Tomas Alva Edison tərəfindən ilk reklam filmi istehsal edilib. Reklam insanların hər hansı bir məhsulu almağında, xidmətində və ya satışında istifadə olunan məlumatlandırma vasitəsidir. Hələ Qədim Misirdə papiruslardan satışla bağlı məlumatlar və divar afişaları hazırlamaq üçün istifadə edirdilər. Kommersiya və siyasi təşviqat xarakterli məlumatlara qədim Pompey şəhərinin dağıntıları arasında rast gəlinib.
Avqustun 5-i Beynəlxalq İşıqfor Günüdür. Bu tarix 1914-cü ildə ABŞ-ın Ohayo ştatının Klivlend şəhərində dünyada ilk elektirikli işıqforların quraşdırılması ilə bağlıdır. Həmin işıqforların yalnız qırmızı və yaşıl işıqları var idi. Onlar xüsusi siqnalla təchiz olunmuşdular. Belə ki, işıqforun rənglərinin dəyişməsi xüsusi siqnallarla müşayiət olunurdu.
Yeni yaranan Türkiyə Böyük Millət Məclisi 5 avqust 1921-ci ildə Anadoluda yunan ordusunun irəliləməsinə qarşı Mustafa Kamal Paşanı "Baş komandan" elan etdi və ona 3 ay müddətinə fövqəladə səlahiyyətlər verdi.
1924 — Türkiyədə çox arvad almaq qadağan edilmişdir
İkinci Dünya Müharibəsinin gedişində - 1943-cü ilin 5 avqustunda uzun sürən ağır döyüşlərdən sonra Oryol şəhəri faşistlərdən azad olundu. Oryol üzərində qələbə bayrağını azərbaycanlı hərbçi, o vaxt yefreytor rütbəsində olan Hüseyn Əjdərov sancıb. Qeyd edək ki, Hüseyn Əsgərovun istifadə etdiyi silahlar hazırda Sankt-Peterburq hərbi muzeyində saxlanılır.
5 avqust 1944-cü ildə Rumıniyadan yola çıxan və faşistlərdən qaçan 383 yəhudini aparan "Mefkure" gəmisi Qaradənizdə naməlum sualtı qayıq tərəfindən batırıldı, 372 nəfər həyatını itirdi.
5 avqust Burkina-Faso Respublikasının Müstəqillik Günüdür. Afrikanın qərbində yerləşən və Fransanın müstəmləkəsi olmuş bu ölkə 1960-cı ilin bu günü istiqlaliyyətini elan edib və 1984-cü ilə qədər Yuxarı Volta adlanıb.
5 avqust 1962-ci ildə Amerikanın dünyaşöhrətli aktrisası Merilin Monro (Marilyn Monreo) 36 yaşında həyatını itirdi. Hollivuddakı evində ölü tapılan məşhur ulduzun intihar etdiyi bildirildi. (1926-1962)
Avqustun 5-i Hərbi Donanma Günüdür. Ümummilli lider Heydər Əliyevin 1996-cı ildə imzaladığı Fərmana əsasən hər il avqustun 5-i ölkədə Hərbi Donanma Günü kimi qeyd olunur. 1992-ci il iyunun 26-da “Bakılı” keşikçi gəmisində Azərbaycan Respublikasının dövlət bayrağı qaldırılıb. 1996-cı ildə Ali Hərbi Dənizçilik Məktəbi əsasında Dəniz Akademiyası təşkil olunub.
Minlərlə türkü Bolqarıstandan köçə məcbur edən və ölkəsini uzun illər diktatorluqla idarə edən Todor Jivkov 1998-ci ilin bu günü paytaxt Sofyada 87 yaşında öldü. (1911-1998)
