Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti, Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının rektoru Fərhad Bədəlbəylinin adı hər ilin sentyabrında Azərbaycanın mühüm mədəniyyət hadisəsinə çevrilmiş Üzeyir Hacıbəyli adına Beynəlxalq Musiqi Festivalı ilə bağlıdır. Bu iki adın sintezində müəyyən bir rəmzi məna var. Dmitri Şostakoviç dahi Üzeyir bəy haqqında yazırdı: “...O, (Üzeyir Hacıbəyli-red.) bütün həyatını Azərbaycan sovet musiqi mədəniyyətinin inkişafına həsr edib, respublikada ilk dəfə milli opera sənətinin əsasını qoyub, musiqi təhsilini əsaslı şəkildə qurub”.
Fərhad Bədəlbəyli Azərbaycanın əsas musiqi akademiyasına rəhbərlik edir və bununla da görkəmli bəstəkarın yaradıcılığını davam etdirir. Ona görə də Bakı Musiqi Akademiyasının tələbələrinin sentyabrın 24-də festival çərçivəsində öz səhnələrində çıxış edəcəkləri bir məqamda bu fakta xüsusi diqqət yetirmək lazımdır.
Xalq artisti deyir: “Məzunlarımdan çox razıyam. Ali məktəb nə deməkdir? Hər şeydən əvvəl, onun buraxdığı kadrların harada olması, onların yüksək səviyyəsi nəzərə alınmalıdır. İndi bizim məzunlar “La Scala” səhnəsində çıxış edirlər. Aytac Şıxəlizadə Danimarka Kral Operasında Verdinin “Don Karlos” operasında baş qadın partiyasını böyük uğurla ifa edib. Yusif Eyvazov, Azər Rza, Elçin Əzizov, Dinara Əliyeva dünyanın böyük opera səhnələrində çıxış edirlər. Bax, bizim yetişdirdiyimiz kadrlar bunlardır...”
Festival proqramının iştirakçılarından danışan rektor seçimin ciddi olduğunu qeyd edir. Çünki onlar formada olmalıdırlar. Burada məsələ sadəcə səhnəyə çıxmaqdan ibarət deyil. Fərhad bəyin təbəssümlə qeyd etdiyi kimi, bu, kimin əvəzindənsə mətn yazmaq da deyil. Səhnədə heç kim sənin yerinə mahnı oxumayacaq və ya ifa etməyəcək. Buna görə də təəccüblü deyil ki, rektor təbii olaraq, hər bir iştirakçıdan ötrü həyəcan hissi keçirir.
Fərhad bəy etiraf edir: “Hər bir not və istənilən qeyri-dəqiqlik ağrılı olur. Səhnə amansızdır, çoxlu təhlükələrlə doludur və bununla bağlı heç nə etmək mümkün deyil. Mən özüm də müxtəlif konsertlərdə çıxışlar etmişəm. Beləliklə, səhnədə hər şey ola bilər. Uğurlar da, uğursuzluqlar da olub. Bu, həyatdır...”
Həmsöhbətimin bu festivalda iştirak etməyəcəyinə baxmayaraq, onun peşəkar musiqi portfelinə müxtəlif festival və konsert proqramlarında etdiyi çoxlu çıxışlar daxildir. Dünyada məşhur pianoçu deyir: “Bu il aprelin 22-də Sankt-Peterburqda Raxmaninov mövsümü oldu, Murad Adıgözəlzadə ilə konsert böyük uğurla keçdi. Vilnüsdə Vaqif Mustafazadənin və Fikrət Əmirovun xatirəsinə iki konsert verdim, onlar da uğurlu oldu. İndi az, ildə cəmi iki-üç dəfə çıxış edirəm. Birincisi, artıq yaş da ötüb keçir, ikincisi, işlə bağlı vəzifələrimi də yerinə yetirməliyəm”.
Fərhad bəy ölkənin mədəni həyatında mühüm musiqi tədbirlərindən birinin açılışının və keçirilməsinin möhtəşəm olacağına şübhə etmir: “Fikrimcə, Üzeyir Hacıbəyli Beynəlxalq Musiqi Festivalının inkişafı, burada iştirakçı ölkələrin coğrafiyasının və konsert məkanlarının ildən-ilə genişləndirilməsi suveren Azərbaycanın dünya birliyində mövqelərinin möhkəmlənməsi dinamikasını əks etdirir.
Sırf milli tədbir kimi başlayan Üzeyir Hacıbəyli Beynəlxalq Musiqi Festivalı 2024-cü ilə qədər geniş beynəlxalq xarakter aldı. Mühüm olan da məhz budur. Çünki belə tədbirlərdə öz qruplarınızla kifayətlənmək məhdud bir yanaşmadır. Məmnuniyyətlə qeyd etmək istəyirəm ki, bu festivalın proqramına müxtəlif ölkələrdən çoxlu gözəl musiqi qrupları daxildir. Sadəcə olaraq, Azərbaycan, ABŞ, Rusiya, Almaniya, İspaniya, Avstriya, Koreya, Türkiyə, Braziliya, Hindistan və digər ölkələrdən tanınmış ifaçıların və qrupların çıxış edəcəyi festival proqramına diqqət yetirməklə buna əmin ola bilərsiniz”.
Akademiyanın rektoru daha sonra qeyd edir: “Dəvət olunan sənətçilər arasında Avstriyadan olan və Lənkəranda da çıxış edəcək kvarteti görməkdən məmnunam. Bu, çox əladır! Qeyd etməyə bilmərəm ki, görkəmli dirijor və skripkaçı Dmitri Sitkovetski 70 illik yubileyini burada, Bakıda qeyd edəcək”.
Qeyd etmək lazımdır ki, şəhərimizin yetirməsi olan dünyaşöhrətli musiqiçinin doğum günü sentyabrın 27-də qeyd olunacaq və sentyabrın 28-də Dmitri Yulianoviç iki heyrətamiz konsert verəcək. Saat 17.00-da Kamera və Orqan Musiqisi zalında Bakı Kamera Orkestrinin müşayiəti ilə Azərbaycan Respublikasının Əməkdar artisti Fuad İbrahimovun və Dmitri Sitkovetskinin özünün dirijorluğu ilə Yuliya Sitkovetskaya (soprano, Böyük Britaniya) və skripka ifaçısı Boris Qarlitski (Fransa) çıxış edəcəklər. Saat 19.00-da isə Azərbaycanın Əməkdar artisti Əyyub Quliyevin dirijorluğu ilə Üzeyir Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestrinin müşayiəti altında Azərbaycanın Xalq artisti Murad Adıgözəlzadə (fortepiano) ilə birlikdə Dmitri Sitkovetski özü (skripka) və Azərbaycanın Əməkdar artisti Elvin Xoca Qəniyev (skripka) səhnəyə çıxacaqlar”.
Bakı Dövlət Musiqi Akademiyasının rektorunun sözlərinə görə, filarmoniyada keçiriləcək konsert çərçivəsində Feliks Mendelsonun ifasında fenomenal əsər olan “D minorda skripka, piano və simli orkestr üçün qoşa konsert” təqdim olunacaq. O əlavə edib ki, bu əsərin Bakıda sonuncu dəfə nə vaxt ifa olunduğunu xatırlamır. Bütün bunlar Fərhad Bədəlbəylinin səsləndirdiyi nümunələrin kiçik bir hissəsidir, eyni zamanda, festivalın proqramına müxtəlif musiqi kollektivlərinin xor və solistlərinin çıxışları da daxildir.
Festivalın əcnəbi iştirakçılarının hansı hissləri yaşadıqlarından danışan respublikanın Xalq artisti bildirir ki, ilk növbədə, onları Bakının gözəlliyi və müasir görkəmi heyran edir. Azərbaycanın bölgələrindəki konsert məkanlarında çıxış edəcək iştirakçılar isə təbiətin bənzərsiz gözəlliyi ilə tanış olacaqlar. “Lənkəran inanılmaz dərəcədə gözəldir. Əminəm ki, Şuşaya gedən qonaqlar özlərini xoşbəxt hiss edəcəklər, onlar Laçının təbiətini də görə biləcəklər. Azərbaycanda görməli yerlər çoxdur. Hər halda, Bakı bir şəhərdir, bütün təbiət isə Qarabağda, Kəlbəcərdə, Lənkəranda, Şəmkirdədir. Düşünürəm ki, konsertlərin coğrafiyası regionlara doğru genişlənməlidir, bu, bizim üçün vacib vəzifədir. Regionlar “ögey qız” kimi qalmasın”, -deyə o bildirir.
Fərhad bəy əlavə edir: “Şuşada Üzeyir Hacıbəylinin bərpa edilmiş ev-muzeyinin qarşısında görkəmli Azərbaycan bəstəkarı Süleyman Ələsgərovun 100 illik yubileyi açıq havada qeyd olunacaq. Orada Üzeyir bəyin “Leyli və Məcnun” operası da nümayiş etdiriləcək. Festival möhtəşəm xarakter alır və bu, sevindiricidir”.
Festival çərçivəsində paytaxt məkanları ilə yanaşı, Şuşa, Gəncə, Lənkəran, Qəbələ, Naxçıvan və Şəmkirdə də konsertlər, tamaşalar, sərgilər, elmi konfranslar və ustad dərsləri keçiriləcək.
“Müharibə və qurbanlar olsa da, bu gün Azərbaycanda gedən prosesləri bir çox ölkələr yuxularına belə gətirə bilməzdi. Ona görə də mədəniyyətə daha çox diqqət yetirmək istərdim. Prezidentimizin və ordumuzun sayəsində biz hərb meydanında qalib gəldik. Mədəni sahədə də həmişə qalib gəlməliyik!”, - deyə rektor vurğulayır.
Mədəniyyətin cəmiyyətin sosial həyatında mühüm rolu haqqında sözləri təsdiqləmək üçün bu il təşkilatçılar ən çılğın gözləntiləri bir daha aşdılar, onların musiqisevərlərə təqdim etdikləri proqram son dərəcə maraqlı və zəngindir. Üzeyir Hacıbəylinin adının özü ən yüksək keyfiyyət anlayışından xəbər verir, həm musiqi materialının seçimində, həm də onunla tamaşaçı arasında bələdçiyə çevrilənlərin peşəkarlığında müəyyən bir səviyyəni nəzərdə tutur.
Fərhad bəy bu il festival siyasətinin necə olacağı ilə bağlı fikirlərini bölüşür: “Birincisi, bu il iştirak edən bütün qruplar (festivalda – red.) sözsüz ki, ən yaxşılardır. Siyahılarda xeyli maraqlı solistlər var, çünki dünyada bu sahədə çoxlu sayda istedadlı insan var. Onların hər biri öz kanalları vasitəsilə musiqi əsəri qismində müəyyən bir yenilik təklif edir. Məsələn, Bakıda dünyaya göz açan Sitkovetskinin yubileyinin paytaxtımızda keçirilməsi ideyası ilə çıxış etdik. O, mənim müəllimim olmuş görkəmli pianoçu Bella Davidoviçin oğludur. Bu parlaq skripkaçı və dirijorun konserti festivalın böyük hadisəsi və layiqli kulminasiyası olacaq. İkincisi, festival proqramının özü də çox maraqlıdır”.
Həmsöhbətim gülərək sözlərinə davam edir: “Düşünürəm ki, tamaşaçılar Formula 1-dən sonra yorulmasalar, festivalda çox sevinəcəklər. Mən özüm də bütün konsertlərdə iştirak edəcəyəm. Məsələn, Qara Qarayev adına Kamera Orkestri çox maraqlı “Fəsillər” proqramı ilə çıxış edəcək, amma Robert Volkmanın burada heç vaxt ifa olunmamış tamamilə yeni əsəri olacaq. Yaxud Gəncə Filarmoniyasında piano dueti Motsart və Bethoveni ifa edəcək... Bu, inanılmaz bir konsertdir! Bakı Kamera Orkestri Qəbələdə çıxış edəcək... Şəmkir Lüteran kilsəsində Orqan Musiqisi Axşamı keçiriləcək. Bu, sadəcə olaraq heyrətamizdir... Beləliklə, dinləyiciləri çox maraqlı konsertlər gözləyir. Hər il proqram daha da intensivləşir. Festivalın özü getdikcə daha çox tanınır, burada iştirak etmək istəyən dünyanın bir çox istedadlı musiqiçilərinin diqqətini cəlb edir. Təbii ki, arzulayan hər kəs onun siyahısına düşmür. Müəyyən yüksək meyarlar var və biz onları yerinə yetirməyə çalışırıq”.
Fərhad Bədəlbəyli Azərbaycanın əsas musiqi akademiyasına rəhbərlik edir və bununla da görkəmli bəstəkarın yaradıcılığını davam etdirir. Ona görə də Bakı Musiqi Akademiyasının tələbələrinin sentyabrın 24-də festival çərçivəsində öz səhnələrində çıxış edəcəkləri bir məqamda bu fakta xüsusi diqqət yetirmək lazımdır.
Xalq artisti deyir: “Məzunlarımdan çox razıyam. Ali məktəb nə deməkdir? Hər şeydən əvvəl, onun buraxdığı kadrların harada olması, onların yüksək səviyyəsi nəzərə alınmalıdır. İndi bizim məzunlar “La Scala” səhnəsində çıxış edirlər. Aytac Şıxəlizadə Danimarka Kral Operasında Verdinin “Don Karlos” operasında baş qadın partiyasını böyük uğurla ifa edib. Yusif Eyvazov, Azər Rza, Elçin Əzizov, Dinara Əliyeva dünyanın böyük opera səhnələrində çıxış edirlər. Bax, bizim yetişdirdiyimiz kadrlar bunlardır...”
Festival proqramının iştirakçılarından danışan rektor seçimin ciddi olduğunu qeyd edir. Çünki onlar formada olmalıdırlar. Burada məsələ sadəcə səhnəyə çıxmaqdan ibarət deyil. Fərhad bəyin təbəssümlə qeyd etdiyi kimi, bu, kimin əvəzindənsə mətn yazmaq da deyil. Səhnədə heç kim sənin yerinə mahnı oxumayacaq və ya ifa etməyəcək. Buna görə də təəccüblü deyil ki, rektor təbii olaraq, hər bir iştirakçıdan ötrü həyəcan hissi keçirir.
Fərhad bəy etiraf edir: “Hər bir not və istənilən qeyri-dəqiqlik ağrılı olur. Səhnə amansızdır, çoxlu təhlükələrlə doludur və bununla bağlı heç nə etmək mümkün deyil. Mən özüm də müxtəlif konsertlərdə çıxışlar etmişəm. Beləliklə, səhnədə hər şey ola bilər. Uğurlar da, uğursuzluqlar da olub. Bu, həyatdır...”
Həmsöhbətimin bu festivalda iştirak etməyəcəyinə baxmayaraq, onun peşəkar musiqi portfelinə müxtəlif festival və konsert proqramlarında etdiyi çoxlu çıxışlar daxildir. Dünyada məşhur pianoçu deyir: “Bu il aprelin 22-də Sankt-Peterburqda Raxmaninov mövsümü oldu, Murad Adıgözəlzadə ilə konsert böyük uğurla keçdi. Vilnüsdə Vaqif Mustafazadənin və Fikrət Əmirovun xatirəsinə iki konsert verdim, onlar da uğurlu oldu. İndi az, ildə cəmi iki-üç dəfə çıxış edirəm. Birincisi, artıq yaş da ötüb keçir, ikincisi, işlə bağlı vəzifələrimi də yerinə yetirməliyəm”.
Fərhad bəy ölkənin mədəni həyatında mühüm musiqi tədbirlərindən birinin açılışının və keçirilməsinin möhtəşəm olacağına şübhə etmir: “Fikrimcə, Üzeyir Hacıbəyli Beynəlxalq Musiqi Festivalının inkişafı, burada iştirakçı ölkələrin coğrafiyasının və konsert məkanlarının ildən-ilə genişləndirilməsi suveren Azərbaycanın dünya birliyində mövqelərinin möhkəmlənməsi dinamikasını əks etdirir.
Sırf milli tədbir kimi başlayan Üzeyir Hacıbəyli Beynəlxalq Musiqi Festivalı 2024-cü ilə qədər geniş beynəlxalq xarakter aldı. Mühüm olan da məhz budur. Çünki belə tədbirlərdə öz qruplarınızla kifayətlənmək məhdud bir yanaşmadır. Məmnuniyyətlə qeyd etmək istəyirəm ki, bu festivalın proqramına müxtəlif ölkələrdən çoxlu gözəl musiqi qrupları daxildir. Sadəcə olaraq, Azərbaycan, ABŞ, Rusiya, Almaniya, İspaniya, Avstriya, Koreya, Türkiyə, Braziliya, Hindistan və digər ölkələrdən tanınmış ifaçıların və qrupların çıxış edəcəyi festival proqramına diqqət yetirməklə buna əmin ola bilərsiniz”.
Akademiyanın rektoru daha sonra qeyd edir: “Dəvət olunan sənətçilər arasında Avstriyadan olan və Lənkəranda da çıxış edəcək kvarteti görməkdən məmnunam. Bu, çox əladır! Qeyd etməyə bilmərəm ki, görkəmli dirijor və skripkaçı Dmitri Sitkovetski 70 illik yubileyini burada, Bakıda qeyd edəcək”.
Qeyd etmək lazımdır ki, şəhərimizin yetirməsi olan dünyaşöhrətli musiqiçinin doğum günü sentyabrın 27-də qeyd olunacaq və sentyabrın 28-də Dmitri Yulianoviç iki heyrətamiz konsert verəcək. Saat 17.00-da Kamera və Orqan Musiqisi zalında Bakı Kamera Orkestrinin müşayiəti ilə Azərbaycan Respublikasının Əməkdar artisti Fuad İbrahimovun və Dmitri Sitkovetskinin özünün dirijorluğu ilə Yuliya Sitkovetskaya (soprano, Böyük Britaniya) və skripka ifaçısı Boris Qarlitski (Fransa) çıxış edəcəklər. Saat 19.00-da isə Azərbaycanın Əməkdar artisti Əyyub Quliyevin dirijorluğu ilə Üzeyir Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestrinin müşayiəti altında Azərbaycanın Xalq artisti Murad Adıgözəlzadə (fortepiano) ilə birlikdə Dmitri Sitkovetski özü (skripka) və Azərbaycanın Əməkdar artisti Elvin Xoca Qəniyev (skripka) səhnəyə çıxacaqlar”.
Bakı Dövlət Musiqi Akademiyasının rektorunun sözlərinə görə, filarmoniyada keçiriləcək konsert çərçivəsində Feliks Mendelsonun ifasında fenomenal əsər olan “D minorda skripka, piano və simli orkestr üçün qoşa konsert” təqdim olunacaq. O əlavə edib ki, bu əsərin Bakıda sonuncu dəfə nə vaxt ifa olunduğunu xatırlamır. Bütün bunlar Fərhad Bədəlbəylinin səsləndirdiyi nümunələrin kiçik bir hissəsidir, eyni zamanda, festivalın proqramına müxtəlif musiqi kollektivlərinin xor və solistlərinin çıxışları da daxildir.
Festivalın əcnəbi iştirakçılarının hansı hissləri yaşadıqlarından danışan respublikanın Xalq artisti bildirir ki, ilk növbədə, onları Bakının gözəlliyi və müasir görkəmi heyran edir. Azərbaycanın bölgələrindəki konsert məkanlarında çıxış edəcək iştirakçılar isə təbiətin bənzərsiz gözəlliyi ilə tanış olacaqlar. “Lənkəran inanılmaz dərəcədə gözəldir. Əminəm ki, Şuşaya gedən qonaqlar özlərini xoşbəxt hiss edəcəklər, onlar Laçının təbiətini də görə biləcəklər. Azərbaycanda görməli yerlər çoxdur. Hər halda, Bakı bir şəhərdir, bütün təbiət isə Qarabağda, Kəlbəcərdə, Lənkəranda, Şəmkirdədir. Düşünürəm ki, konsertlərin coğrafiyası regionlara doğru genişlənməlidir, bu, bizim üçün vacib vəzifədir. Regionlar “ögey qız” kimi qalmasın”, -deyə o bildirir.
Fərhad bəy əlavə edir: “Şuşada Üzeyir Hacıbəylinin bərpa edilmiş ev-muzeyinin qarşısında görkəmli Azərbaycan bəstəkarı Süleyman Ələsgərovun 100 illik yubileyi açıq havada qeyd olunacaq. Orada Üzeyir bəyin “Leyli və Məcnun” operası da nümayiş etdiriləcək. Festival möhtəşəm xarakter alır və bu, sevindiricidir”.
Festival çərçivəsində paytaxt məkanları ilə yanaşı, Şuşa, Gəncə, Lənkəran, Qəbələ, Naxçıvan və Şəmkirdə də konsertlər, tamaşalar, sərgilər, elmi konfranslar və ustad dərsləri keçiriləcək.
“Müharibə və qurbanlar olsa da, bu gün Azərbaycanda gedən prosesləri bir çox ölkələr yuxularına belə gətirə bilməzdi. Ona görə də mədəniyyətə daha çox diqqət yetirmək istərdim. Prezidentimizin və ordumuzun sayəsində biz hərb meydanında qalib gəldik. Mədəni sahədə də həmişə qalib gəlməliyik!”, - deyə rektor vurğulayır.
Mədəniyyətin cəmiyyətin sosial həyatında mühüm rolu haqqında sözləri təsdiqləmək üçün bu il təşkilatçılar ən çılğın gözləntiləri bir daha aşdılar, onların musiqisevərlərə təqdim etdikləri proqram son dərəcə maraqlı və zəngindir. Üzeyir Hacıbəylinin adının özü ən yüksək keyfiyyət anlayışından xəbər verir, həm musiqi materialının seçimində, həm də onunla tamaşaçı arasında bələdçiyə çevrilənlərin peşəkarlığında müəyyən bir səviyyəni nəzərdə tutur.
Fərhad bəy bu il festival siyasətinin necə olacağı ilə bağlı fikirlərini bölüşür: “Birincisi, bu il iştirak edən bütün qruplar (festivalda – red.) sözsüz ki, ən yaxşılardır. Siyahılarda xeyli maraqlı solistlər var, çünki dünyada bu sahədə çoxlu sayda istedadlı insan var. Onların hər biri öz kanalları vasitəsilə musiqi əsəri qismində müəyyən bir yenilik təklif edir. Məsələn, Bakıda dünyaya göz açan Sitkovetskinin yubileyinin paytaxtımızda keçirilməsi ideyası ilə çıxış etdik. O, mənim müəllimim olmuş görkəmli pianoçu Bella Davidoviçin oğludur. Bu parlaq skripkaçı və dirijorun konserti festivalın böyük hadisəsi və layiqli kulminasiyası olacaq. İkincisi, festival proqramının özü də çox maraqlıdır”.
Həmsöhbətim gülərək sözlərinə davam edir: “Düşünürəm ki, tamaşaçılar Formula 1-dən sonra yorulmasalar, festivalda çox sevinəcəklər. Mən özüm də bütün konsertlərdə iştirak edəcəyəm. Məsələn, Qara Qarayev adına Kamera Orkestri çox maraqlı “Fəsillər” proqramı ilə çıxış edəcək, amma Robert Volkmanın burada heç vaxt ifa olunmamış tamamilə yeni əsəri olacaq. Yaxud Gəncə Filarmoniyasında piano dueti Motsart və Bethoveni ifa edəcək... Bu, inanılmaz bir konsertdir! Bakı Kamera Orkestri Qəbələdə çıxış edəcək... Şəmkir Lüteran kilsəsində Orqan Musiqisi Axşamı keçiriləcək. Bu, sadəcə olaraq heyrətamizdir... Beləliklə, dinləyiciləri çox maraqlı konsertlər gözləyir. Hər il proqram daha da intensivləşir. Festivalın özü getdikcə daha çox tanınır, burada iştirak etmək istəyən dünyanın bir çox istedadlı musiqiçilərinin diqqətini cəlb edir. Təbii ki, arzulayan hər kəs onun siyahısına düşmür. Müəyyən yüksək meyarlar var və biz onları yerinə yetirməyə çalışırıq”.
