Bu gün Şərq İntibahının görkəmli nümayəndəsi, şair, alim və filosof Ömər Xəyyamın xatirə günüdür. Riyaziyyat və fəlsəfəyə dair sanballı əsərlərin müəllifi olan Ömər Xəyyama əsl dünya şöhrətini rübailəri qazandırıb. (1048-1131)
1154-cü ilin 4 dekabrında Papalıq mövqeyinə ilk dəfə bir ingilis seçildi: Nikolas Brikspeə (Nicholas Breakspear) IV Adrianus adı ilə Papa oldu.
4 dekabr 1796-ci il fərmanı ilə Rusiya çarı II Yekaterina Bakının işğalı barədə əmr verdi. Onun təlimatı əsasında Sisyanov Bakı şəhərinin komendantı təyin olundu. Lakin çariçanın ölümündən sonra oğlu I Pavel bu fərmanı ləğv etdi.
4 dekabr 1808-ci ildə İspaniyanı işğal edən Napoleon Bonapart ölkədəki inkvizisiya məhkəməsini ləğv edib. Bu, Avropadakı sonuncu inkvizisiya məhkəməsi idi. Roma Katolik Kilsəsinin tabeçiliyində olan və dinə qarşı çıxanları mühakimə edən inkvizisiyanın ləğvi Napoleonun nüfuzunu artırdı.
İran şairi Əbülqasım Lahuti 1887-ci il 4 dekabrda dünyaya gəlib. 1905-1911-ci illər İran inqilabının iştirakçısı olan Lahuti 1916-cı ildə Kirmanşahda “Bisotun” qəzetini, 1921-ci ildə İstanbulda fars və fransız dillərində “Pars” jurnalını buraxıb. Əbülqasım Lahuti 1922-ci ildə Təbriz üsyanına başçılıq edib. Üsyan yatırıldıqdan sonra SSRİ-yə gələrək ömrünün sonunadək burada yaşayıb. Moskvada SSRİ Xalqlarının Mərkəzi Nəşriyyatında işləyib, Tacikistan maarif nazirinin müavini olub. Ə.Lahuti İran poeziyasında siyasi qəzəl janrının əsasını qoyub. (1887-1957)
4 dekabr 1858-ci ildə ingilislər Hindistan Türk İmperatorluğunun hökmdarı II Babur şahı taxtından endirərək Mahmud Qəznəvidən başlayan, Hindistanda 9 əsrdir sürən türk hakimiyyətinə son qoydu. Babur şahı Birmaniyaya sürgünə göndərildi.
Osmanlı dövləti üçün məmur hazırlamaq üçün Sultan Əbdülməcid tərəfindən 1856-cı ilin 4 dekabrında “Məktəbi-Mülkiyə” açıldı.
4 dekabr 1918-ci ildə Amerika Birləşmiş Ştatlarının prezidenti Vidro Ulison (Woodrow Wilson) Birinci Dünya Müharibəsinin sülh danışıqları üçün Fransaya getdi. Bununla V.Uilson Avropaya gedən ilk ABŞ prezidenti olaraq tarixə düşdü.
1922-ci il 4 dekabr tarixində Misirdə firon Tutanxamonun məzarı ictimaiyyətə açıq elan edilib. İngilis arxeoloqları tərəfindən kəşf olunub. Onun mumiyalanmış cəsədi bu günədək ciddi zədə almadan qalıb və Misirdə Fironlar vadisi Luksorda şüşə sərdabədə saxlanılır. Fironun məzarı aşkar edilərkən oradan 1 ton 200 kiloqram qızıl tapılıb. Tutanxamonun üz maskası və ona məxsus digər qiymətli əşyalar Qahirədəki Misirşünaslıq muzeyində sərgilənir.
1929-cu il 4 dekabr tarixində Amerikalı admiral Riçard Börd tarixdə ilk dəfə Cənub qütbü üzərindən uçmuşdur.
1931-ci il 4 dekabr tarixində tanınmış neftçi, qazma ustası, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı İsrafil Hüseynovun doğum günüdür (1931-1986). “Azərbaycanın neft ustası”, “SSRİ-nin fəxri neftçisi” fəxri adlarına layiq görülən İsrafil Hüseynovun adı Xəzərdə yeni neft rayonunun mənimsənilməsi ilə bağlıdır. Neft Daşlarının bir neçə kilometrliyində, Xəzərin dərinliyində tikilmiş stasionar platformalarda ilk quyuları İsrafil Hüseynovun briqadası qazıb. Həmçinin hazırda fəaliyyətdə olan 28 May adına yatağın işlənilməsinin əsasını da onun briqadası qoyub. Xəzər dənizində ən nəhəng borudüzən gəmi tanınmış neftçinin adını daşıyır.
1943-cü ilin 4 dekabrında ABŞ prezidenti Franklin Ruzvelt (Franklin D. Roosevelt) və İngiltərənin baş naziri Vinston Çörçil (Winston Churchill) Türkiyənin Almaniyaya qarşı müharibəyə girməsi üçün Qahirədə Türkiyənin baş naziri İsmət İnönü ilə bir araya gəldilər. Üç gün davam edən müzakirələrdən sonra İ.İnönü ABŞ və İngiltərənin Türkiyənin müharibəyə girmə tələblərinə razı olmadığını bildirdi. Amma Türkiyə döyüşün bitməsinə çox az qalmış Almaniya və Yaponiyaya müharibə elan etdi və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının qurucu üzvləri arasına qatıldı.
1946-cı ildə Moskva Avtomobil Zavodunda ilk “Moskviç-400” avtomobili yığıldı. Bu maşınların ilk kütləvi istehsalına isə 1947-ci ildə başlanıldı. Ən yüksək sürəti saatda 90 kilometr olan bu 4 yerlik avtomobil əslində Almaniyanın “Opel-Cadet” maşınının dəqiq təkrarı idi.
1947-ci il 4 dekabr tarixində Ərəblərin kəskin etirazına baxmayaraq BMT Fələstin ərazisinin bölünməsi və müstəqil İsrail və fələstin dövlətlərinin yaradılması qərarı vermişdir.
1954-cü ilin bu günü Turizmdən Yazan Jurnalist və Yazıçıların Beynəlxalq Federasiyasının əsası qoyulub.
1967-ci il 4 dekabr tarixində Yunanıstan Kipr probleminə dair Türkiyənin irəli sürdüyü şərtləri qəbul etmiş və bununla da böhran aradan qaldırılmışdır.
1974-cü il. Şri-Lankanın Maskeli şəhərində “DC-8” tipli təyyarənin qəzaya uğraması nəticəsində 191 nəfər həyatını itirib. Təyyarə Kolomboda Anjimalay dağına çırpılıb.
1978-ci il 4 dekabr tarixində "Xalq Məbədi" təriqətinə mənsub 913 nəfər Qayana meşələrindəki bazalarında zəhər içərək kütləvi şəkildə intihar etmişlər.
1988-ci il 4 dekabr tarixində Azadlıq qəzeti nəşrə başlamışdır.
4 dekabr 2011-ci ildə dünya futbolunun əfsanə adlarından olan, Braziliya milli komandasının oyunçusu Sokrates (Socrates) 57 yaşında həyatdan köçüb. (1954-2011)
