Tarixdə bu gün 12 dekabr » Ay Media Company

1787-ci il 12 dekabr tarixində Amerika ştatı Pensilvaniya ABŞ konstitusiyasını ratifikasiya etmişdir.

Amerika Birləşmiş Ştatlarında köləliyi sona çatdıran vətəndaş müharibəsindən 5 il sonra – 1870-ci ilin 12 dekabrında Cənubi Korolina (Corolina) ştatını təmsil edən Cozef H.Reyni (Joseph H. Rainey) ABŞ Konqresinə seçilən ilk qara dərili oldu.

1911-ci ildə Parisin Luvr (Louvre) Muzeyindən oğurlanan "Mona Liza" (Mona Lisa) tablosu 1913-cü ilin 12 dekabrında İtaliyanın Florensiya şəhərində tapıldı.

1925-ci il 12 dekabrda fars Rza xan İranda türk Qacarlar sülaləsinə son qoyaraq Pəhləvi soyadı ilə özünü şah elan etdi.

12 dekabr 1928-ci ildə Qırğızıstanda dünya ədəbiyyatının tanınmış yazıçısı Çingiz Aytmatov anadan olub. Zəmanəmizin görkəmli yazıçısı Çingiz Aytmatovun yaradıcılığı dərin milli xüsusiyyətlərə malik olduğu kimi, həm də ümumbəşəri mahiyyət və məzmun ifadə edir. Onun dünya ədəbiyyatında böyük hadisə sayılan əsərlərində realizmin tükənməz bədii və idraki gücü nümayiş olunur. Ç.Aytmatov üçün ədəbiyyatda yeganə və böyük mövzu – insan mövzusu var. Yazıçının “Gün var əsrə bərabər” romanı ilə yanaşı, “Əlvida, Gülsarı!”, “Dəniz kənarıyla qaçan Alabaş”, “Ağ gəmi” və “Cəmilə” povestləri də o bəşəri insanı yaxşı və ya pis – bütün xasiyyətləri ilə birgə açır. (1928-2008)

Faşistlərdən qaçan yəhudiləri aparan "Salvador" gəmisi 1940-cı ilin 12 dekabrında Silivri sahillərində fırtınaya tuş gələrək qayalara çırpıldı və batdı. Gəmidəki 352 nəfərdən 219-u boğularaq və donaraq həyatlarını itirdilər.

1945-ci ildə Cənubi Azərbaycanda 21 Azər İnqilabı qələbə qazandı. Həmin gün özünün növbəti iclasına toplanan Azərbaycan Milli Məclisi demokratik firqənin lideri Seyid Cəfər Pişəvəriyə hökumətin təşkilini tapşırdı. Pişəvərinin baş nazir olduğu yeni hökumətə Səlamulla Cavid, Qulamrza İlhami, Rza Rəsuli, Cəfər Kavian, Məhəmməd Biriya və başqaları daxil idi. Amma bu hökumət cəmi 1 il fəaliyyət göstərdi, sonra şah üsuli-idarəsi tərəfindən amansızlıqla məhv edildi.

İkinci Dünya Müharibəsindən sonra - 1946-cı ildən Türkiyə 12-18 dekabr tarixlərini Yerli Mal Həftəsi olaraq qeyd etməyə başladı.

1963-cü il 12 dekabr tarixində Keniya müstəqilliyini elan etmişdir.

12 dekabr 1992-ci ildə İndoneziyanın Nusa Tenqqara (Tenggara) bölgəsindəki adalarda 6,8 bal gücündə zəlzələ baş verdi ki, hadisə zamanı 1490 adam həyatını itirdi.

1999-cu il 12 dekabr tarixində Azərbaycanda ilk dəfə bələdiyyə seçkiləri keçirilib. Seçki günü respublika üzrə seçki siyahılarına daxil olmuş 4 milyon 312 min 265 seçicinin 52,6 faizi səsvermədə iştirak edib. Səsvermənin nəticəsi olaraq 20 min 456 nəfər bələdiyyə üzvü seçilib. Demokratik qaydada, seçicilərin yüksək fəallığı ilə keçirilmiş seçkilər nəticəsində Azərbaycanda 51 şəhər, 8 şəhərdə rayon, 123 qəsəbə və 2409 kənd bələdiyyəsi seçilib. 1999-cu ildə keçirilən ilk bələdiyyə seçkiləri Yeni Azərbaycan Partiyasının qələbəsi ilə başa çatıb.

ABŞ-da “ilan hekayəsi”nə dönən seçki nəticələrinə son nöqtəni 2000-ci ilin 12 dekabrında Federal Ali Məhkəmə qoydu. Floridada səslərin yenidən sayma əməliyyatını dayandıran məhkəmə prezident seçkilərini Respublikaçı Partiyanın namizədi Corc Buşun (George W. Bush) qazandığını elan etdi.

2003-сü il 12 dekabr tarixində Görkəmli siyasi xadim, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti (1993-2003), xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyev vəfat edib. Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin 1969-cu il iyul plenumunda Heydər Əliyev Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi seçilib. 1982-ci ilin dekabrında Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi Siyasi Bürosunun üzvü seçilən Heydər Əliyev SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini vəzifəsinə təyin edilib və SSRİ-nin rəhbərlərindən biri olub. Heydər Əliyev 1987-ci ilin oktyabrında Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi Siyasi Bürosunun və şəxsən baş katib Mixail Qorbaçovun yeritdiyi siyasi xəttə etiraz əlaməti olaraq, tutduğu vəzifələrdən istefa verib. 1990-cı il yanvarın 20-də sovet qoşunlarının Bakıda törətdiyi qırğına etiraz əlaməti olaraq bəyanatla çıxış edərək, Azərbaycan xalqına qarşı törədilmiş cinayətin təşkilatçıları və icraçılarının cəzalandırılmasını tələb edib. O, Dağlıq Qarabağda yaranmış kəskin münaqişəli vəziyyətlə bağlı Mixail Qorbaçovun ikiüzlü siyasətinə etiraz olaraq, 1991-ci ilin iyulunda Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının sıralarını tərk edib. 1990-cı ilin iyulunda Azərbaycana qayıdan Heydər Əliyev 1991-1993-cü illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisinin sədri olub. 1993-cü ilin may-iyununda hökumət böhranının son dərəcə kəskinləşməsi ilə ölkədə vətəndaş müharibəsi və müstəqilliyin itirilməsi təhlükəsi yarandıqda Azərbaycan xalqı Heydər Əliyevin hakimiyyətə gətirilməsi tələbi ilə ayağa qalxıb. Heydər Əliyev 1993-cü il iyunun 15-də Azərbaycan Ali Sovetinin sədri seçilib, iyulun 24-də isə Milli Məclisin qərarı ilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin səlahiyyətlərini həyata keçirməyə başlayıb. 1993-cü il oktyabrın 3-də ümumxalq səsverməsi nəticəsində Heydər Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilib. Xalqın böyük sevgisini qazanan Ulu Öndər 1998-ci il oktyabrın 11-də keçirilən seçkilərdə ikinci dəfə Prezident seçilib.