İran ötən gecə İsrailə 180-500 arası raket atıb. Diqqətçəkən məqamlardan biri İsrailin 20 F-35 təyyarəsi və HHM sistemlərinin məhv edilməsi haqda iddiadır. İsrail ordusunun rəsmisi Anna Ukolova bunu təkzib edib.
Nə baş verir?
Etiraf etmək lazımdır ki, İsrail İranı küncə sıxışdırıb. Yəni İranın İsrailə zərbə endirməkdən başqa yolu yox idi. Belə ki, Təl-Əvivin Livanda “Hizbullah”a qarşı başlatdığı əməliyyatlar fonunda Tehran proksisini qorumaq, həm də prestij itirməmək üçün nə isə etməli idi. Lakin Tehranı hərəkətə gətirən əsas məqam İsrail Baş naziri Benyamin Netanyahunun İran xalqına videomüraciətində dedikləridir.
“Hər keçən an rejim sizi, nəcib fars xalqını uçuruma daha da yaxınlaşdırır. Amma siz sadə bir şeyi bilirsiniz. İranın zülmkarları sizin gələcəyinizlə maraqlanmır. İran nəhayət azad olacaq və bu an insanların düşündüyündən çox daha tez gələcək, hər şey fərqli olacaq. Bizim iki qədim xalqımız, yəhudi xalqı və fars xalqı nəhayət sülh içində olacaq. Bizim iki ölkəmiz, İsrail və İran, sülh içində yaşayacaq”, – B.Netanyahu deyib.
İran HƏMAS, “Hizbullah”ın ardından birbaşa hədəfin özü olacağını yaxşı başa düşür. Buna görə də cəld tərpənib İsrailin İrana ehtimal hücumlarının qarşısını almaq üçün belə bir hücum təşkil etdi.
Altıgünlük müharibədəki taktika
İran ordusunun məlum hücumu mahiyyət etibarilə İsrailin Altıgünlük müharibədəki (5 iyun 1967 – 10 iyun 1967) taktikasını xatırladır. Belə ki, İsrail sözügedən savaşın ilk anlarında ərəb ölkələrinin qırıcılarını məhv etmişdi. Ehtimal ki, İran hücumunun əsas hədəflərindən biri məhz F-35 qırıcıları və HHM sistemləri olub.
İran İsrailin növbəti hədəfinin nüvə və strateji hərbi obyektlər olduğunu sezib. Bu həcmdə hücum isə böyük ehtimalla F-35 təyyarələri ilə ediləcəkdi. Buna görə də İran İsrailin Altıgünlük müharibədə ərəb dövlətlərinin təyyarələrini sıradan çıxarıb qalib gəldiyi kimi, İsrailin F-35 qırıcılarını məhv etmək istəyib.
İranın İsraildəki gizli silahı
Dünənki hücumun digər diqqətçəkən məqamı isə eyni vaxtda naməlum silahlı şəxslərin Təl-Əvivdə çox sayda insanın öldürüldüyü hücumlar təşkil etməsidir. Bu hücumu təşkil edəcək potensial iki qrup var:
1. İsraildə yaşayan İranla əlaqəli ərəblər;
2. Parsimlər.
Hər iki qrupun bu hücumda iştirak etməsi mümkündür, amma əsas versiya parsimlərlə bağlıdır. Parsimlər İran hakimiyyəti tərəfindən qorunan və İsrail dövlətinin qurulmasına qarşı çıxan yəhudi qrupudur. Parsimlər daha çox İranda yaşasa da, İsraildə olduqlarına dair də məlumatlar var.
Bu gün SEPAH daxilində olan və İsraillə bağlı kəşfiyyat məlumatları ötürən parsimlərin olması istisna deyil.
Nəticə
İranın İsrailə hücumu diqqət çəksə də, Tehranın bundan artığına əl atacağını düşünmürəm. Çünki İran-İsrail gərginliyi klassik müharibə deyil: total döyüşlər, quru savaşları ola bilməz. Bənzər formada bir-iki hücumlar olsa da, uzunmüddətli döyüşlər gözlənilmir. Lakin Tehranın atacağı yanlış addımlar fonunda Qərbin koalisiya yaratması istisna deyil.
Turan Rzayev
Globalinfo.az-ın siyasət yazarı
Nə baş verir?
Etiraf etmək lazımdır ki, İsrail İranı küncə sıxışdırıb. Yəni İranın İsrailə zərbə endirməkdən başqa yolu yox idi. Belə ki, Təl-Əvivin Livanda “Hizbullah”a qarşı başlatdığı əməliyyatlar fonunda Tehran proksisini qorumaq, həm də prestij itirməmək üçün nə isə etməli idi. Lakin Tehranı hərəkətə gətirən əsas məqam İsrail Baş naziri Benyamin Netanyahunun İran xalqına videomüraciətində dedikləridir.
“Hər keçən an rejim sizi, nəcib fars xalqını uçuruma daha da yaxınlaşdırır. Amma siz sadə bir şeyi bilirsiniz. İranın zülmkarları sizin gələcəyinizlə maraqlanmır. İran nəhayət azad olacaq və bu an insanların düşündüyündən çox daha tez gələcək, hər şey fərqli olacaq. Bizim iki qədim xalqımız, yəhudi xalqı və fars xalqı nəhayət sülh içində olacaq. Bizim iki ölkəmiz, İsrail və İran, sülh içində yaşayacaq”, – B.Netanyahu deyib.
İran HƏMAS, “Hizbullah”ın ardından birbaşa hədəfin özü olacağını yaxşı başa düşür. Buna görə də cəld tərpənib İsrailin İrana ehtimal hücumlarının qarşısını almaq üçün belə bir hücum təşkil etdi.
Altıgünlük müharibədəki taktika
İran ordusunun məlum hücumu mahiyyət etibarilə İsrailin Altıgünlük müharibədəki (5 iyun 1967 – 10 iyun 1967) taktikasını xatırladır. Belə ki, İsrail sözügedən savaşın ilk anlarında ərəb ölkələrinin qırıcılarını məhv etmişdi. Ehtimal ki, İran hücumunun əsas hədəflərindən biri məhz F-35 qırıcıları və HHM sistemləri olub.
İran İsrailin növbəti hədəfinin nüvə və strateji hərbi obyektlər olduğunu sezib. Bu həcmdə hücum isə böyük ehtimalla F-35 təyyarələri ilə ediləcəkdi. Buna görə də İran İsrailin Altıgünlük müharibədə ərəb dövlətlərinin təyyarələrini sıradan çıxarıb qalib gəldiyi kimi, İsrailin F-35 qırıcılarını məhv etmək istəyib.
İranın İsraildəki gizli silahı
Dünənki hücumun digər diqqətçəkən məqamı isə eyni vaxtda naməlum silahlı şəxslərin Təl-Əvivdə çox sayda insanın öldürüldüyü hücumlar təşkil etməsidir. Bu hücumu təşkil edəcək potensial iki qrup var:
1. İsraildə yaşayan İranla əlaqəli ərəblər;
2. Parsimlər.
Hər iki qrupun bu hücumda iştirak etməsi mümkündür, amma əsas versiya parsimlərlə bağlıdır. Parsimlər İran hakimiyyəti tərəfindən qorunan və İsrail dövlətinin qurulmasına qarşı çıxan yəhudi qrupudur. Parsimlər daha çox İranda yaşasa da, İsraildə olduqlarına dair də məlumatlar var.
Bu gün SEPAH daxilində olan və İsraillə bağlı kəşfiyyat məlumatları ötürən parsimlərin olması istisna deyil.
Nəticə
İranın İsrailə hücumu diqqət çəksə də, Tehranın bundan artığına əl atacağını düşünmürəm. Çünki İran-İsrail gərginliyi klassik müharibə deyil: total döyüşlər, quru savaşları ola bilməz. Bənzər formada bir-iki hücumlar olsa da, uzunmüddətli döyüşlər gözlənilmir. Lakin Tehranın atacağı yanlış addımlar fonunda Qərbin koalisiya yaratması istisna deyil.
Turan Rzayev
Globalinfo.az-ın siyasət yazarı
