Ağlasığmaz hadisə baş verdi. Bir ay əvvəl Azərbaycanın Rusiya sülhməramlılarının nəzarətində olan ərazilərində vəziyyətlə bağlı rəsmi Bakının bəyanatlarında hansı tonu tutduğunu, Müdafiə Nazirliyimizin Rusiyanın rəsmi strukturlarının, xüsusilə Rusiya Federasiyasının Müdafiə Nazirliyinin bəyanatlarını şərh edərkən hansı işarə və ifadələrdən istifadə etdiyini xəyal belə, edə bilməzdik.
Rusiyanın qonşu ölkəyə hərbi təcavüzü, Ukrayna ordusunun və bütün Ukrayna xalqının işğalçıya qarşı fədakar və qəhrəmancasına mübarizəsi bütün dünya üçün gözlənilməz, bir məsələdə dünyanın ikinci ən güclü ordusu haqqında miflərin dağıdılması, Rusiya ordusunun Ukraynada həm canlı qüvvəsi, həm də hərbi texnikası baxımından ağır itki verməsi, Ukraynanın işğalçı qüvvələrə ədalətli müqavimətinə dünya ictimaiyyətinin görünməmiş dəstəyi yeni reallıq formalaşdırıb. Məlum oldu ki, təkcə ekspansionist Rusiya siyasətinin yumşaq gücünə deyil, həm də onun hərbi maşınına müqavimət göstərmək mümkün imiş.
Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi ilk dəfə olaraq 10 noyabr 2020-ci il tarixli Üçtərəfli Bəyanata əməl edilməməsi ilə bağlı Rusiyaya qarşı konkret iddialar irəli sürüb. Rusiya Federasiyası Müdafiə Nazirliyinin 26 mart 2022-ci il tarixli bəyanatına – Azərbaycanın guya üçtərəfli bəyanatın müddəalarını 24-25 mart tarixlərində Rusiyanın Qarabağdakı sülhməramlı kontingentinin məsuliyyət zonasına “girməklə” pozmaq və “Bayraktar-TB 2” tipli pilotsuz təyyarə ilə “Dağlıq Qarabağın silahlı birləşmələri”nin “Furux” yaşayış məntəqəsi ərazisindəki bölmələrinə dörd zərbə endirmək ittihamına cavab olaraq, Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi Rusiya tərəfinin hələlik bu bəyanatın 4-cü bəndini yerinə yetirmədiyini və “erməni ordusunun və qeyri-qanuni erməni silahlı birləşmələrinin qalıqlarının Azərbaycan ərazisindən tam çıxarılmasını” həyata keçirmədiyini bildirib və buna görə də “Bəyannamənin müddəalarını pozan tərəfin Azərbaycan deyil, Ermənistan olduğunu bildirib.
Bununla əlaqədar olaraq, ölkəmizin müdafiə qurumu RF Müdafiə Nazirliyindən Ermənistan ordusunun qalıqlarının və qanunsuz erməni silahlı birləşmələrinin Azərbaycanın beynəlxalq birlik tərəfindən tanınmış ərazilərindən tam çıxarılmasını təmin etməyi tələb edib. Üstəlik, onlardan “Dağlıq Qarabağ” ifadəsini işlətməməyi və Azərbaycan ərazilərinin adlarını düzgün göstərməyi, yəni ölkə Prezidentinin 7 iyul 2021-ci ildə imzaladığı sərəncamda tələb olunduğu kimi Azərbaycanın bu bölgəsini Qarabağ iqtisadi zonası adlandırmağı tələb edib.
Tələblər olduqca əsaslı və hətta bir qədər gecikmişdir. Rusiya Federasiyasının “sülhməramlı” missiyasının Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi ərazisində olduğu müddətdə Rusiya tərəfi bütün hərəkətləri ilə bu torpaqları idarə etmək üçün mütləq hüququnu hər cür nümayiş etdirir, sanki orada dövlət hakimiyyətinin bütün atributları ilə Rusiya protektoratı yaranırdı. Təəssüflər olsun ki, Moskvanı bir daha qıcıqlandırmamaq üçün Üçtərəfli Bəyanatda deyildiyi kimi, biz ərazilərimizdə onların 5 illik qalma müddətinin bitməsini gözləyərək, “sülhməramlıların” bütün qanunsuzluqlarına dözməli olurduq.
Lakin Ukraynada Rusiya imperiyasının hərbi gücünün süqutu rus ordusunun məğlubedilməzliyinin əsl saxta olduğunu və indi postsovet respublikalarına bütün itirilmiş ərazilər üzərində - Qarabağda, Cənubi Osetiyada və Abxaziyada, Dnestryanıda nəzarətin bərpası üçün çox əlverişli situasiya olduğunu düşünməyə hər cür əsas verir - və tamamilə qanuni olaraq. Üstəlik, Rusiya öz qoşunlarını bu işğal olunmuş rayonlardan Ukrayna cəbhəsinə aparır.
Hadisələrin bu cür inkişafının təsdiqi olaraq martın 28-də müdafiə naziri Zakir Həsənov nazir müavinləri, birlik və birləşmə komandirlərinin iştirakı ilə xidməti müşavirə keçirib. Müşavirədə işğaldan azad edilmiş ərazilərdə müasir silah, texnika və digər döyüş vasitələrindən istifadə etmək üçün hərbi hissələrin döyüş hazırlığının saxlanılması ilə bağlı konkret tapşırıqlar verib. Bundan əvvəl Moldova Prezidenti Maya Sandu Rusiyanı qoşunlarını Dnestryanıdan çıxarmağa çağırıb, Gürcüstan isə indiyədək qəfil hərəkətlərdən çəkinir.
Rusiyanın Ukraynaya təcavüzündən sonra dünyada kardinal tektonik dəyişikliklərin baş verməsi və onun nəticələri heç kəsdə şübhə doğurmur. Münaqişə bitdikdən sonra dünyanın geosiyasi xəritəsinin yeni formatlaşdırılması da göz qabağındadır. Yaponiya artıq İkinci Dünya müharibəsi nəticəsində SSRİ-yə keçən Kuril adalarını xatırlayıb, Polşa Kalininqrad haqqında düşünür, Çin çoxdan Uzaq Şərqə, “Taliban” isə Tacikistana baxır.
Biz Üçtərəfli Bəyanatın müddəalarına sadiq qalaraq, yalnız istisnasız olaraq onun bütün bəndlərinin həyata keçirilməsini tələb edirik, o cümlədən Rusiya da öz missiyasının adını xatırlasın - SÜLHMƏRAMLILIQ, başqa heç nə! Kremlyönlü medianın bir çoxunun iddia etdiyi kimi Azərbaycan Rusiyaya qarşı “ikinci cəbhə” açmaq niyyətində deyil, lakin 44 günlük müharibədə uduzmuş tərəfin silahlı qüvvələrinin öz ərazisində olmasına da göz yummayacaq. Bizə ancaq Qarabağın demilitarizasiyası və sülhməramlıların birbaşa öhdəliklərini yerinə yetirməsi lazımdır. //ayna//
