Bütün dünyada məşhur olan çobanyastığı çayı, əsrlər boyu istifadə edilən və müalicəvi faydaları ilə tanınan ən qədim bitki növlərindən biridir. Sağlamlığa müsbət təsirləri ilə yanaşı təhlükəsiz istehlakı sayəsində geniş istifadə sahəsinə malikdir. Çobanyastığı çayı terpenoidlər və flavonoidlər kimi müxtəlif növ birləşmələri ehtiva edir. Çobanyastığı çayının faydaları bu birləşmələrin müxtəlif mexanizmlərlə orqanizmə təsiri nəticəsində görünür. İltihab əleyhinə, antioksidant və yara iyileştirici xüsusiyyətləri ilə tanınan çobanyastığı bitkisi bu gün kosmetik və tibbi məqsədlər üçün bir çox fərqli istifadəyə malikdir. Çobanyastığı çayı asan istehlakı sayəsində ən çox seçilən formalardan biridir.
Çobanyastığı bitkisinin çiçək hissəsində olan polifenol adlanan birləşmələr bədəndəki müxtəlif yollarda təsirli olur. Apigenin, quercetin, patuletin və luteolin çobanyastığındakı polifenolların əksəriyyətini təşkil edir. Hər bir birləşmənin özünəməxsus xüsusiyyətləri var. Bütün bu birləşmələrin suda həll olması nəticəsində çobanyastığı çayının sağlamlığa bir çox əhəmiyyətli faydası olduğunu söyləmək olar. Çobanyastığı çayının faydaları aşağıdakılardır:
Antioksidant tutumu: Bədəndəki müxtəlif fəaliyyətlər nəticəsində sərbəst buraxılan sərbəst oksigen radikalları hüceyrə DNT-sinə zərərli təsir göstərir. Çobanyastığı çayında olan quercetin kimi birləşmələr antioksidan xüsusiyyətləri sayəsində hüceyrələri bu radikallara qarşı qoruyur.
Antimikrobiyal Fəaliyyət: Çobanyastığın tərkibindəki bioaktiv birləşmələrin müxtəlif növ bakteriya, göbələk və viruslara qarşı qoruyucu olduğunu göstərən tədqiqatlar var. Çobanyastığın təsirli olduğu növlərdən bəziləri vərəm, herpes və poliomielit xəstəliklərindən məsul olan mikroorqanizmlərdir.
Anti-laxtalanma xüsusiyyəti: Qan laxtalarının birləşməsi nəticəsində tromboz deyilən damar tıxanmaları meydana gəlir. Çobanyastığın tərkibindəki laxtalanmanın əhəmiyyətli dərəcədə qarşısını aldığını göstərən eksperimental tədqiqatlar var.
İltihab əleyhinə keyfiyyət: Bədəndə baş verən iltihablı hadisələrə iltihab deyilir. Çobanyastığı aktiv birləşmələri sayəsində iltihaba qarşı faydalı bir bitkidir. Apigenin çobanyastığında olan və iltihab əleyhinə xüsusiyyətlərə malik olan tərkib hissəsidir.
Çobanyastığı çayı nə üçün faydalıdır?
Çobanyastığı çayı içməyin faydaları ilə bağlı çoxlu araşdırmalar var. Bu araşdırmalarda çobanyastığı çayının bir çox xəstəlikdə faydalı ola biləcəyi ifadə edilir. Çobanyastığı çayının nə üçün faydalı olduğu sualının cavabı belədir:
Ürək Xəstəlikləri: Çobanyastığı çayının tərkibindəki flavonoid tipli birləşmələr müntəzəm olaraq istehlak edildikdə ürək-damar xəstəliklərinə qarşı qoruyucu ola bilər. Ürək xəstəlikləri olan xəstələrdə çobanyastığı çayı istehlakının təsirini göstərən araşdırmalar da var. Bundan əlavə, çobanyastığı çayının tərkibindəki flavonoidlər də qan təzyiqi və xolesterin salıcı təsirə malikdir. Yüksək qan təzyiqi və xolesterol dəyərləri ürək sağlamlığı üçün əsas risk faktorlarındandır.
Bağırsaq infeksiyaları və ishal: Çobanyastığı tərkibində ishal və ishala səbəb olan faktorlara qarşı müalicəvi təsirləri ola bilər. Araşdırmalar göstərir ki, bağırsaq infeksiyası olan uşaqlarda çobanyastığı çayının qəbulu nəticəsində infeksiya və ishal geriləyir.
Anksiyete: Çobanyastığı çayının yüngül və ya orta dərəcədə ümumi narahatlıq pozuqluğu olan fərdlərdə narahatlığı aradan qaldıran təsirə malik olduğu ifadə edilir.
Diabet: Çobanyastığın yüksək şəkər səviyyələrinə qarşı müalicəvi olduğunu göstərən araşdırmalar var. Çobanyastığı, insulindən asılı olmayaraq pankreas hüceyrələrini qoruyan bir şəkildə potensial təsirlərə malikdir.
Həzm sistemi: Çobanyastığı çayı ənənəvi olaraq müxtəlif həzm problemləri üçün istifadə edilən bir içkidir. Elmi araşdırmalar göstərir ki, bu çay mədə xorasına qarşı qoruyucu xüsusiyyətlərə malikdir. Mədə turşusunun ifrazını azaltmaqla və zərərli mikroorqanizmlərin yayılmasının qarşısını almaqla qeyd olunan effekti göstərir.
Osteoporoz: Metabolik xəstəlik olan osteoporoz sümük sıxlığının azalması nəticəsində yaranır. Çobanyastığı çayının sümük əriməsinin qarşısını alaraq osteoporoza qarşı qoruyucu xüsusiyyətə malik olduğunu izah edən araşdırmalar var.
İmmunitet sistemi: Çobanyastığı çayı özünəməxsus mikrob və iltihab əleyhinə təsirləri sayəsində soyuqdəymə kimi xəstəliklərdə müalicəvi potensiala malikdir. Bu çay soyuqdəymə, qrip və boğaz ağrısı kimi xəstəliklərdə faydalı ola bilər.
Çobanyastığı çayı menstruasiyaya səbəb olurmu?
Çobanyastığı çayının sidikqovucu təsiri olduğu fikri cəmiyyətdə geniş yayılsa da, bu mövzuda hərtərəfli araşdırma yoxdur. Bununla belə, çobanyastığı çayı hormon balanslaşdırıcı xüsusiyyətlərə malikdir. Bu şəkildə nizamsız menstruasiyada yaxşılaşma görülə bilər. Çobanyastığı çayının əsas təsiri aybaşı sancıları və həddindən artıq qanaxmalardır. Çobanyastığı çayının müntəzəm içilməsi nəticəsində anormal menstrual qanaxmaların qarşısını almaq olar. Adətdən günlər əvvəl içilməyə başlanan çobanyastığı çayının əhval dəyişikliyi və qarın ağrıları baxımından da faydaları var.
Çobanyastığı çayı yuxu gətirirmi?
Çobanyastığı çayının ən mühüm xüsusiyyətlərindən biri də sakitləşdirici təsiridir. Çobanyastığı çayı tərkibindəki birləşmələr sayəsində yuxu keyfiyyətini yaxşılaşdıran unikal xüsusiyyətlərə malikdir. Yuxusuzluq, yuxuya getmə və ya yuxuya getmə çətinliyi olaraq təyin olunan bir xəstəlikdir. Çobanyastığı yuxusuzluğun müalicəsində təsirli olduğu düşünülən bitki mənşəli alternativlərdən biridir. Çobanyastığın tərkibindəki apigenin kimi aktiv maddələr beyindəki xüsusi nahiyələrə bağlanaraq yuxuya səbəb olur.
Gündə neçə stəkan çobanyastığı çayı içmək lazımdır?
Çobanyastığı çayının nə qədər içilməsi lazım olduğuna dair dəqiq bir fikir yoxdur. Gündə 1 və ya 2 stəkan çobanyastığı çayının təhlükəsiz olduğu bildirilir. Bununla belə, 5 stəkan çobanyastığı çayının təhlükəsiz şəkildə içildiyi araşdırmalar var. Çobanyastığı çayının nə qədər içilməsi lazım olduğuna dair ən doğru məlumatı mütəxəssis həkimə müraciət edərək əldə edə bilərsiniz.
Çobanyastığı Çayının Yan Təsirləri
Çobanyastığı çayı əksər insanlar üçün təhlükəsiz hesab edilən bir içkidir. Ancaq bəzi insanlarda allergik problemlər ola bilər. Allergik reaksiyalar xüsusilə papatya ailəsindən olan digər bitki növlərinə həssas olan fərdlərdə müşahidə olunur. Adətən kosmetik məhsullar üçün göstəriş olsa da, çobanyastığı tərkibinin gözlərlə birbaşa təması nəticəsində qıcıqlanmaya səbəb ola biləcəyi məlumdur. Bu səbəbdən çobanyastığı çayı qəbul edərkən gözə birbaşa təmasdan qaçmaq vacibdir.
Çobanyastığı çayı təzyiqi artırırmı?
Çobanyastığı çayı qan təzyiqini aşağı salan xüsusiyyətlərə malikdir. Beləliklə, müxtəlif ürək xəstəliklərinə və insult kimi problemlərə qarşı potensial olaraq qoruyucudur. Çobanyastığındakı quercetin və apigenin kimi birləşmələrin qan təzyiqi səviyyəsini aşağı saldığı bilinir. Ürək xəstəliyi olan insanlarda aparılan bir araşdırma, müntəzəm olaraq çobanyastığı çayı içənlərdə qan təzyiqinin daha stabil olduğunu göstərir.
Süd verən analar çobanyastığı çayı içə bilərmi?
Çobanyastığı çayının bədəndə zəhərli təsirlər yaratdığını göstərən heç bir araşdırma yoxdur. Ancaq süd verən analarda çobanyastığı çayı içməyin təhlükəsiz olduğunu göstərən heç bir araşdırma yoxdur. Ana südü zamanı qəbul edilən bəzi dərmanlar və əlavələr ana südü ilə müdaxilə edə və körpənin sağlamlığına təsir göstərə bilər. Bəzi birləşmələr anada süd istehsalını dəyişdirə bilər. Bu səbəblə süd verən analar çobanyastığı çayı istehlakı ilə bağlı ən doğru qərar üçün mütəxəssis həkimə müraciət etməlidirlər.
