Bəzi deputatlar qapalı toplantılarda hökumət üzvlərinə, səmimi ortamda spikerə deyirlər ki, onları vergidən azad edilsinlər. Deputatların sözlərinə görə, aldıqları maaş onlara kifayət etmir. Əsas şikayətləri də budur ki, minlərlə seçiciləri olduğundan, maaş onlara çatmır. Toya, yasa, xəstəyə, ehtiyacı olan seçiciyə xərcləri çox çıxır, aldıqları maaş xərclənib gedir və s.
Sual yaranır: deputatlar vergidən azad edilə bilərmi və edilməlidirmi? Belə bir təcrübə varmı ki, deputatların əmək haqqından vergi tutulmasın?
Globalinfo.az-a danışan iqtisadçı ekspert, hüquq müdafiəçisi Əkrəm Həsənov deyib ki, deputatların maaşı az olan dövrdə onlar vergidən azad olunublar.
Onun sözlərinə görə, maaşlar artdıqdan sonra vergi tətbiq olunub:
“Onsuz da deputatların maaşı dövlət büdcəsindən verilir. Dövlət də öz verdiyi maaşdan vergi tutur. Açığı, məmurlardan, deputatlardan tutulan vergiləri heç vaxt anlamamışam. Bu pul sonda yenə dövlət büdcəsinə qayıtmış olur axı. Məsələn, Dövlət Sosial Müdafiə Fondu (DSMF) tərəfindən pul tutulanda başa düşmək olar. Çünki o pul həmin şəxslərin pensiya kapitalına aiddir. Amma dövlət qulluqçusundan, deputatdan niyə vergi tutulur, bilmirəm. Əslində, onları vergidən tam azad etmək olar. Sadəcə, hər kəs biləcək ki, dövlət filan adamlara verdiyi maaşdan vergi tutmur. Xarici təcrübələrdə ya bütün məmurlar, deputatlar və s. hamısı vergiyə cəlb olunur, ya da birmənalı şəkildə tamamilə vergidən azaddır”.
Ə.Həsənlinin fikrincə, burada sual yaranmalıdır ki, deputatların maaşı yüksək olmalıdır, yoxsa yox?
“Deputat maaşları öncə yüksək olsa da, sonra kəskin artırdılar. Mən də çıxışlarımda deyirdim ki, necə ola bilər, bunların maaşı adi camaatın maaşından qat-qat çoxdur?! Özü də özləri öz maaşlarını birdən-birə o qədər artırdılar. Onda da deyirdilər ki, toy, yas və s. var. Bunlar sözün əsl mənasında deputat deyillər! Hansı deputat son 10 ildə qanun layihəsi ilə ortaya çıxıb? Halbuki deputatın işi ortalığa qanun layihəsi çıxarmaqdır. Daha durub, parlamentdə boş-boş danışmaq yox. “Maaşdan niyə bu qədər tutulur” deyə sual verməkdənsə, qanun layihəsi ilə çıxış etsinlər. Bunların işi ancaq gələn təkliflərə səs verməkdir. Çoxu da elə bilir ki, o təkliflərin hamısı prezident tərəfindən göndərilib, amma elə deyil”.
Ekspert deputatların 90 faizinin şəxsi biznesi olduğunu qeyd edib:
“Seçicilər gəlib, deputatdan nə istəyir? Biri gəlir ki, borcum var, o biri deyir, problemim çoxdur və s. Bunlar da hərdən o adamlara kömək edirlər. Deputatların dolanışığı maaşla deyil, əksəriyyətinin biznesi var. Onların da əsas gəliri məhz biznesdəndir. Seçiciləri isə dövlətin onlar üçün ayırdığı pulla alırlar, maaşlarını onlara xərcləyirlər. Buna görə də deyirlər ki, ay dövlət, sən bizim maaşı artır, onsuz da o pulu özümüzə xərcləmirik. Çoxunun da biznesi ona görə var ki, deputatlıq statuslarından sui-istifadə edirlər. Vəssalam… Bəli, prezidenti xalq seçir, gedir və səs verir. Parlament seçkilərində isə deyirlər, kim istəyir, deputat olsun. Bunların da bu istəyi oradan yaranır. Seçiciyə də pul verəndə deyə bilirlər ki, baxın, biz seçiciyə pul verdik. Çox eybəcər sistem var burda”.
Zaira Akifqızı
Globalinfo.az
Sual yaranır: deputatlar vergidən azad edilə bilərmi və edilməlidirmi? Belə bir təcrübə varmı ki, deputatların əmək haqqından vergi tutulmasın?
Globalinfo.az-a danışan iqtisadçı ekspert, hüquq müdafiəçisi Əkrəm Həsənov deyib ki, deputatların maaşı az olan dövrdə onlar vergidən azad olunublar.
Onun sözlərinə görə, maaşlar artdıqdan sonra vergi tətbiq olunub:
“Onsuz da deputatların maaşı dövlət büdcəsindən verilir. Dövlət də öz verdiyi maaşdan vergi tutur. Açığı, məmurlardan, deputatlardan tutulan vergiləri heç vaxt anlamamışam. Bu pul sonda yenə dövlət büdcəsinə qayıtmış olur axı. Məsələn, Dövlət Sosial Müdafiə Fondu (DSMF) tərəfindən pul tutulanda başa düşmək olar. Çünki o pul həmin şəxslərin pensiya kapitalına aiddir. Amma dövlət qulluqçusundan, deputatdan niyə vergi tutulur, bilmirəm. Əslində, onları vergidən tam azad etmək olar. Sadəcə, hər kəs biləcək ki, dövlət filan adamlara verdiyi maaşdan vergi tutmur. Xarici təcrübələrdə ya bütün məmurlar, deputatlar və s. hamısı vergiyə cəlb olunur, ya da birmənalı şəkildə tamamilə vergidən azaddır”.
Ə.Həsənlinin fikrincə, burada sual yaranmalıdır ki, deputatların maaşı yüksək olmalıdır, yoxsa yox?
“Deputat maaşları öncə yüksək olsa da, sonra kəskin artırdılar. Mən də çıxışlarımda deyirdim ki, necə ola bilər, bunların maaşı adi camaatın maaşından qat-qat çoxdur?! Özü də özləri öz maaşlarını birdən-birə o qədər artırdılar. Onda da deyirdilər ki, toy, yas və s. var. Bunlar sözün əsl mənasında deputat deyillər! Hansı deputat son 10 ildə qanun layihəsi ilə ortaya çıxıb? Halbuki deputatın işi ortalığa qanun layihəsi çıxarmaqdır. Daha durub, parlamentdə boş-boş danışmaq yox. “Maaşdan niyə bu qədər tutulur” deyə sual verməkdənsə, qanun layihəsi ilə çıxış etsinlər. Bunların işi ancaq gələn təkliflərə səs verməkdir. Çoxu da elə bilir ki, o təkliflərin hamısı prezident tərəfindən göndərilib, amma elə deyil”.
Ekspert deputatların 90 faizinin şəxsi biznesi olduğunu qeyd edib:
“Seçicilər gəlib, deputatdan nə istəyir? Biri gəlir ki, borcum var, o biri deyir, problemim çoxdur və s. Bunlar da hərdən o adamlara kömək edirlər. Deputatların dolanışığı maaşla deyil, əksəriyyətinin biznesi var. Onların da əsas gəliri məhz biznesdəndir. Seçiciləri isə dövlətin onlar üçün ayırdığı pulla alırlar, maaşlarını onlara xərcləyirlər. Buna görə də deyirlər ki, ay dövlət, sən bizim maaşı artır, onsuz da o pulu özümüzə xərcləmirik. Çoxunun da biznesi ona görə var ki, deputatlıq statuslarından sui-istifadə edirlər. Vəssalam… Bəli, prezidenti xalq seçir, gedir və səs verir. Parlament seçkilərində isə deyirlər, kim istəyir, deputat olsun. Bunların da bu istəyi oradan yaranır. Seçiciyə də pul verəndə deyə bilirlər ki, baxın, biz seçiciyə pul verdik. Çox eybəcər sistem var burda”.
Zaira Akifqızı
Globalinfo.az
