Böyük Səlcuqlu imperatoru Məlikşah 1092-ci ilin bu günü Bağdadda dünyasını dəyişib. (1055 - 1092)


Dünya elminin korifeylərindən biri, böyük rus alimi Mixail Lomonosov 1711-ci il 19 noyabrda Arxangelskdə milliyyətcə nen olan balıqçı ailəsində anadan olub. M.Lomonosov Rusiya tarixində ilk təbiətşünas alim, fiziki kimyanın banilərindən biri, şair, müasir rus ədəbi dilinin yaradıcısı, rəssam, tarixçi və maarifçidir. 1748-ci ildə Mixail Lomonosovun təkidi ilə Rusiyada ilk kimya laboratoriyası yaradıldı. Onun təşəbbüsü ilə yaradılan Moskva Dövlət Universiteti hal-hazırda alimin adını daşıyır. (1711-1765)
Tarixdə bu gün 19 noyabr


Rusiyanın dəniz səyyahı, admiral İvan Kruzenştern 1770-ci ilin bu günü dünyaya gəlib. “Birinci rus dünya səyahəti” (1803-1806) ekspedisiyasına rəhbərlik edən Kruzenşteyn səyahət zamanı ilk dəfə Atlantik, Sakit və Hind okeanlarında geniş okeanoqrafik və meteoroloji tədqiqat aparıb, Kuril adalarının bir hissəisini, Saxalin və Kamçatkanın sahilboyunu, Yaponiyanın bir sıra adalarını təsvir edib. (1770-1846)



1816-cı ilin 19 noyabrında Varşava Universiteti təsis edildi.



1819-cu ilin bu günü İspaniyanın paytaxtı Madriddə sonralar bütün dünyada məşhurlaşacaq Prado Muzeyi açılıb. Ən zəngin rəsm qalereyalardan biri olan Prado Muzeyində Velaskes, Qoyya, Rubens, Tisian və digər böyük rəssamların əsərləri sərgilənir. Qeyd edək ki, bundan əvvəl bu sənət ocağı İspaniya Kral Rəssamlıq və Heykəltaraşlıq Muzeyi adlanırdı. Milliləşdirildikdən sonra onu əhatə edən parkın adı Prado qoyuldu.



19 noyabr 1918-ci ildə Azərbaycan Milli Şurasının Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin sədrliyi ilə keçirilən iclasında Cümhuriyyət Parlamentinin (Müəssislər Məclisi) çağırılması barədə qərar qəbul edilib. Parlamentin 120 deputatdan ibarət olması qərara alınıb: 80 yer müsəlman (azərbaycanlı) əhaliyə, 21 yer erməni əhalisinə, 10 yer ruslara, 4 yer milli azlıqlara (alman, yəhudi, gürcü, polyak), 5 yer neft sənayeçiləri və həmkarlar ittifaqlarına ayrılıb. Qərara əsasən, müsəlman fraksiyasının 44 nəfərini Milli Şuranın üzvləri təşkil etməli, 36 deputat əlavə olaraq şəhər və qəzalardan seçilməli idi. Parlament 7 dekabrda fəaliyyətə başladı.



Birinci Dünya Müharibəsindən sonra böhrana düşən Almaniya iqtisadiyyatı çökdü. Almaniyanın pul vahidi – mark böyük dəyər itkisinə uğradı: 1923-cü ilin 19 noyabr tarixində artıq 1 Amerika dolları qarşılığında 4,2 trilyon oldu.


19 noyabr 1938-ci ildə Türkiyə Cümhuriyyətinin qurucusu Mustafa Kamal Atatürkün cənazəsi xalqın gözyaşları ilə İstanbuldan Ankaraya yola salındı.


1946-cı ilin 19 noyabr tarixində BMT irqi və dini ayrı-seçkiliyi pisləyən qətnamə qəbul etdi.


1967-ci ilin 19 noyabr tarixində Türkiyə Böyük Millət Məclisi Qıbrızda (Kipr) artan gərginliklə əlaqədar hökumətə xaricə əsgərgöndərmə səlahiyyəti verdi: Türkiyə Donanması həyəcanla suları keçdi, Ankaradakı 28-ci Diviziya İskəndərinə hərəkət etdi.


1969-cu ilin 19 noyabr tarixində Pele Rio de Janeyronun Marakana stadionunda futbol yarışlarında 1000-ci qolunu vurdu.


19 noyabr 1977-ci ildə Portuqaliya Hava Yollarına aid sərnişin təyyarəsi Madeyrada düşdü, 130 nəfər dünyasını dəyişdi.


1977-ci ilin 19 noyabr tarixində Misir prezidenti Ənvər Sadat İsrailə səfər etmiş ilk ərəb lideri oldu.



1979-cu il 19 noyabr tarixində SSRİ-də ilk sürət qatarı (200 km/saat) Moskva-Leninqrad reysi ilə hərəkətə başladı.


Erməni terrorçular 1984-cü il 19 noyabrda Viyananın BMT Ofisində çalışan türkiyəli diplomat Enver Erqunu şəhid etdilər.


19 noyabr 1985-ci ildə ABŞ prezidenti Ronald Reyqan və SSRİ başçısı - Mixail Qorbaçov ilk dəfə Cenevrədə görüşdülər. İki ölkə başçısı 2 gün davam edən zirvə toplantısının nəticəsində strateji nüvə silahlarının 50 faiz azaldılmasına qərar verdilər.



1986-cı il 19 noyabr tarixində SSRİ-də ilk dəfə olaraq fərdi əmək fəaliyyətinə icazə verən qanun qəbul olunub. Qanuna əsasən, ölkədə, o cümlədən Azərbaycanda ilk özəl müəssisələr - kooperativlər yaranmağa başlayıb.


1987-ci il 19 noyabr tarixində 1931-ci il istehsalı olan "Bugatti Royale" hərrac yolu ilə avtomobil tarixində o dövrə qədərki ən baha qiymətə — 5,5 milyon dollara satıldı.


1993-cü il 19 noyabr tarixində məşhur rus-sovet kinorejissoru Leonid Qayday vəfat edib (1923-1993). O, “Qafqaz əsiri”, “I əməliyyatı və Şurikin başqa macəraları”, “Brilyant əl” və digər məşhur kinokomediyaları ekranlaşdırıb.



1994-cü il 19 noyabrda Türkiyə millisi Xəlil Mutlu Beynəlxalq Ağırlıqqaldırma Çempionatında 7-ci dəfə dünya rekordunu qırdı.


19 noyabr 1997-ci ildə Amerika Birləşmiş Ştatlarında Bobbi MakKoni (Bobby McCaughey) adlı qadın yeddiz doğdu. Bu, bütün körpələrin canlı doğulduğu ilk yediz hadisəsi olaraq tarixə düşdü.


1999-cu il 19 noyabr tarixində İstanbulda ATƏT üzvü olan dövlət başçılarının sammiti başa çatıb. Prezident Heydər Əliyev toplantıda çıxış edib, sammitin sənədlərini imzalayıb. Sammit çərçivəsində Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərinin ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr ölkələrinin (ABŞ, Rusiya, Fransa) XİN başçılarının iştirakı ilə görüşü keçirilib.


2002-ci il 19 noyabr tarixində NATO Parlament Assambleyasının İstanbulda keçirilən sessiyasında Azərbaycan quruma assosiativ üzv qəbul edilib.


İraqın işğalından sonra – 2005-ci ilin 19 noyabrında Hədisə qəsəbəsində bir qrup ABŞ əsgəri 24 qadın və uşağı qətl etdi. Hadisədə 4 əsgər təqsirli bilindi, ancaq məhkəməyə çıxarılmadan hamısı bəraət aldı.

Просмотров: 16
Обнаружили ошибку или мёртвую ссылку?

Выделите проблемный фрагмент мышкой и нажмите CTRL+ENTER.
В появившемся окне опишите проблему и отправьте Администрации ресурса.

Şərh yaz

Kodu daxil edin:*
yenilə, əgər kod görünmürsə

Ay Media Company

Təsisçi və baş redaktor: Almaz Yaşar

Tel: (+99470) 250 22 52

[email protected]