Bu gün Qərb fəlsəfəsinin görkəmli şəxsiyyəti, fransız filosof, fizik, riyaziyyatçı Rene Dekartın (René Descartes) xatirə günüdür. (O, 1596-cı ildə anadan olub.) Dekart hələ gənc ikən Cizvit təriqəti əsasında fəlsəfədə yeni düşüncə tərzinin təməllərini atır. 16 il boyu etdiyi səfərlərin sonunda o, dövrün geniş ifadə azadlığına malik ölkəsi Hollandiyada qalır. 1637-ci ildə "Üsul üzərində söhbətlər", 1641-ci ildə "Dalğınlıq" əsərlərini nəşr etdirir. Onun fəlsəfəsi “şübhə və düşüncə” üzərində qurulmuşdu. Ölümündən 13 il sonra Dekartın əsərləri Papanın “Qadağan edilmiş kitablar” siyahısına daxil edilib. Səbəbi Dekartın fəlsəfəsinin bütün Avropada azad fikirlilik ovqatını yaratmasıydı. Dekart öz elmi nailiyyətləri ilə həm də riyaziyyat, mexanika və bilologiyanı zənginləşdirib. Rene Dekart 1650-ci ilin 11 fevralında 54 yaşında Stokholmda dünyasını dəyişib. О, İsveç paytaxtına 19 yaşlı kraliça Kristinanın dəvətilə gəlmişdi. (1596-1650)
1725-ci ilin 11 fevral tarixində Rusiyanın Xarici İşlər Kollegiyası Türkiyə və İranda yaşayan ermənilərin Xəzəryanı bölgələrə yerləşdirilməsi haqqında fərman verib. Bununla da Qafqazın etnik həyatında elə bir rol oynamayan ermənilərin Rusiya hökumətinin köməyilə Qafqaza gəlişinin əsası qoyulub.
1784-cü ilin 11 fevralında Azərbaycanın maarifçi və böyük satirik şairi Qasım bəy Zakir dünyaya gəlib. Qarabağın mərkəzi Şuşada mollaxanada təhsil alıb, ərəb və fars dillərini öyrənib, klassik Şərq ədəbiyyatını mənimsəyib. Qasım bəy Zakir 19-cu əsrin I yarısında yaranmağa başlayan realist ədəbiyyatın görkəmli nümayəndəsi, Vaqif ənənələrinin davamçısı sayılır. Onun lirik şeirlərində xalq poeziyasının təsiri güclüdür. Mənzum hekayələr və təmsilləri ilə Q.Zakir Azərbaycan satirik ədəbiyyatının gözəl nümunələrini yaradıb. (1784-1857)
1794-cü il 11 fevral tarixində ABŞ Senatının ilk sessiyası keçirilmişdir.
1809-cü ilin bu günü ingilis ixtiraçısı Robert Fulton buxarlı gəminin patentini alır. Gəncliyində rəssamlığa maraq göstərən Robert daha sonralar rəsm sənətini kənara qoyaraq mühəndisliyə yönəlir. O, mərmərkəsmə maşını, toxuma makinası kimi ixtiraların patentini aldıqdan sonra 1797-ci ildə Parisə gedir. Uzun zamandır hazırladığı buxarlı gəmi üzərində işlərini Fransada davam etdirən Fulton 1803-cü ildə ilk buxarlı gəmisini dənizə çıxarmağa nail olur. Amma bu gəmi Fransa hökuməti tərəfindən laqeydliklə qarşılanır. Bir neçə ildən sonra Robert Fulton Amerikaya gedir və eyni işi orada sınaqdan keçirir. Fultonun gəmisi yelkən və kürək istifadə edilmədən suda üzən ilk gəmi idi və bu, Amerika hökuməti tərəfindən böyük maraqla qarşılanır. R.Fulton 1815-ci ildə ABŞ hökumətinin təklifi ilə ilk buxarlı döyüş gəmisini də yaradır.
Rus diplomatı və yazıçısı Aleksandr Qriboyedov 1829-cu ilin bu günü Tehranda qətlə yetirilib. Rusiya ədəbiyyatında “Ağıldan bəla” pyesinin müəllifi kimi tanınan A.Qriboyedov Azərbaycan torpaqlarının ikiyə bölünməsi ilə nəticələnən Türkmənçay müqaviləsinin imzalanmasında iştirak edib. Dövrün Qacar (İran) şahı qətlə görə üzrxahlıq üçün dünyanın ən böyük qiymətli daşlarından sayılan “Şah” almazını rus çarına (Romanovlar) hədiyyə göndərib. (1795-1829)
11 fevral 1847-ci ildə ABŞ-ın Ohayo ştatında məhşur Amerika ixtiraçısı Tomas Alva Edison anadan olub. Dünyanın bir çox akademiyalarının fəxri üzvü seçilən Edison, nə qədər qəribə olsa da, heç orta məktəb təhsili də almayıb. Amma öz fitri istedadı sayəsində elektrotexniki qurğular - tədqiqat xarakterli ilk sənaye laboratoriyası, fonoqraf, közərmə elektrik lampası, güclü generator konstruksiyaları, o cümlədən, dünyada ilk dəfə ictimai istifadə üçün elektrik stansiyası yaradıb. (1847-1931)
1919-cu il 11 fevral tarixində Fridrix Ebert Almaniya prezidenti seçilmişdir.
1929-cu ilin 11 fevralında İtaliya hökuməti ilə Roma Papası arasında Lateran sazişi imzalanıb. Baş nazir Benito Mussolini ilə Papa XI Piyin imzaladığı həmin sənədə görə, Vatikan suveren dövlət elan olunub.
1965-ci ilin 11 fevralında “Yeni Adana” qəzeti Dünya Mətbuat Uğur Mükafatını qazanır. Bunun qısa tarixçəsi belədir. 1918-ci ilin 25 dekabrında Birinci Dünya Müharibəsi bitmiş, Osmanlı İmperiyası məğlub olmuş və müqavilələrə görə torpaqlar bölüşdürülməyə başlanmışdı. Türkiyənin cənubunda yerləşən Adana və ətrafı fransızlar tərəfindən işğal edilmişdi. Bu işğaldan 5 gün sonra vətən torpaqlarını qorumağı qarşısında məqsəd qoyan “Adana” adlı bir qəzet nəşr olunmağa başlayır. Təbii ki, qəzet fransızların diqqətindən yayınmır və 3 sayından sonra bağlanılır. Bu işğalı əsla qəbul etməyə niyyəti olmayan qəzet sahibləri Əhməd Rəmzi bəy Yüregir və yozqatlı, ehtiyatda olan zabit Mehmet Avni Doğan 5 gün sonra bu dəfə "Yeni Adana” adı ilə qəzetin nəşrini davam etdirirlər. Haqlarında həbs və mətbəələrinin bağlanılması qərarları çıxır. Amma onlar mətbəə ləvazimatlarını da götürərək başqa şəhərə qaçma imkanı tapır, qəzeti çıxarmağa davam edir və Qurtuluş Savaşı gedən Anadoluda baş verən hadisələri yerli əhaliyə çatdırır. Amerika Mətbuat Birliyi Fondu “Amerika və Kanada xaricində dərc olunan qəzetlər üçün” müəyyən etdikləri Dünya Mətbuat Uğur Mükafatını 1965-ci ilin bu günü Türkiyədən “Yeni Adana” qəzetinə verir. Qəzet bu mükafatı alan ilk və tək Türkiyə qəzeti olaraq tarixə düşür.
1978-ci ilin 11 fevralında Təbriz avtovağzalının yerləşdiyi Rahahən meydanında nümayişçilər İran ordusu tərəfindən atəşə tutulur.
Bir il sonra - 1979-cu ilin 11 fevralında İranda İslam inqilabı baş verib. Nəticədə Pəhləvi sülaləsinin monarxiya rejimi devrilib, İran şahı başqa ölkəyə qaçıb və İran İslam Respublikası elan olunub.
1980-ci ildə Vladimir Menşovun "Moskva göz yaşlarına inanmır" adlı əfsanəvi filmin premyerası olub. 1981-ci ildə film ən yaxşı xarici film nominasiyasında Oskar mükafatına layiq görülüb.
11 fevral 1980-ci ildə Azərbaycan şairi Əliağa Kürçaylı vəfat edib. O, məktəbin 9-cu sinfindən təhsilini yarımçıq qoyub 1944–1946-cı illərdə Zaqafqaziya Dəmir Yolu İdarəsinin Salyan şöbəsində mühasib işləməyə başlayır. Bakı Dəmir Yolu Texnikumunda birillik mühasiblər kursunda oxuduqdan sonra baş mühasib olmuş, Salyan Dram Teatrında eyni vəzifəyə dəyişilmişdir (1946–1947). Bu dövrdə onda poeziyaya güclü maraq oyanır. "Sənin gözlərin" adlı ilk şeiri ilə ("Azərbaycan gəncləri", 1946) ədəbiyyata gəlişi uğurlu olmuş, mərkəzi və respublika dövri mətbuatda müntəzəm çıxış edib.
1981-ci il 11 fevraltarixində xalq artisti, görkəmli teatr və kino aktyoru Möhsün Sənani vəfat edib (1900-1981). Tiflisdə anadan olan aktyor 1921-ci ildən Bakının teatr səhnələrində parlamağa başlayıb. Möhsün Sənani nəinki teatrda, eləcə də kino sənətində də yaddaqalan, təkrarolunmaz rollar ifa edib. “O olmasın, bu olsun”, “Sehrli xalat”, “Dağlarda döyüş” və digər filmlərdə yaddaqalan obrazlar yaradıb.
11 fevral 1990-cı ildə Cənubi Afrikada irqçi rejimə qarşı müqavimətin simvolu olan Nelson Mandelanın Robben adası və Pollsmoor həbsxanasında 27 il davam edən məhbus həyatı başa çatdı. Afrika Milli Konqresinin lideri olan N.Mandela 1994-cü ildə edilən seçkilərlə dövlət başçısı oldu və ölkəsindəki irqçi rejimə son qoydu.
11 fevral Ümumdünya Xəstələr Günüdür. Ümumdünya Xəstələr Günü 1992-ci ildə Roma Papası II İohann Pavelin təşəbbüsü ilə təsis edilib. Papaya 1991-ci ildə parkinson xəstəliyi diaqnozu qoyulub. Diaqnoz qoyulandan sonra o, Xəstələr Gününün qeyd edilməsi təşəbbüsünü irəli sürüb. Ümumdünya Xəstələr Gününün qeyd olunmasında əsas məqsəd xəstələrin ağrı və iztirablarını yüngülləşdirmək və ictimaiyyətin diqqətini onlara göstərilən xidmətin səviyyəsini yüksəltməyə yönəltməkdir.
2000-ci il 11 fevral tarixində Ümummilli lider Heydər Əliyevin Fərmanı ilə Baş Dövlət Vergi Müfəttişliyi ləğv edilib, onun bazasında ölkədə dövlətin vergi siyasətinin həyata keçirilməsini, dövlət büdcəsinə vergilərin və digər daxilolmaların vaxtında və tam yığılmasını təmin edən və bu sahədə dövlət nəzarətini həyata keçirən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanı - Vergilər Nazirliyi yaradılıb. Həmin tarix ölkəmizdə vergi xidməti işçilərinin peşə bayramı günü kimi qeyd olunur.
2001-ci ildə holland tələbə Jan de Vit Anna Kurnikova kompüter virusunu yaradıb. O, e-poçt əlavələri vasitəsilə yayıldı və bütün dünyada milyonlarla kompüteri yoluxdurub. Bu virus birbaşa məlumatlara zərər verməsə də, bir çox problemlərə səbəb olub.
2004-cü il 11 fevral tarixində Prezident İlham Əliyev “Azərbaycan Respublikasının regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramının (2004-2008-ci illər) təsdiq edilməsi haqqında” Fərman imzalayıb. Dövlət proqramının uğurla həyata keçirilməsi nəticəsində respublikanın bölgələrinin iqtisadi mənzərəsi köklü şəkildə yaxşılaşıb, geniş aqrar-sənaye, sosial, energetika və kommunikasiya infrastrukturu yaranıb, minlərlə yeni iş yerləri açılıb.
2006-ci ilin 11 fevralında alman arxeoloqlar Türkiyənin Şanlıurfa rayonunun Göbeklitepe qəsəbəsində bəşəriyyətin ən qədim xəbər sistemi olaraq xarakterizə etdikləri və bu gün də istifadə edilən yazının ibtidai forması olan işarələr tapıblar. Qeyd edək ki, Göbeklitepe Şanlıurfanın 22 km. şimal-şərqindəki Örencik kəndi yaxınlığında yerləşir və dünyanın ən qədim yaşayış məskənlərindən biridir. 11.600 il əvvəl qurulduğu təsbit edilən Göbeklitepe UNESCO-nun Dünya Mirası Siyahısında yer alır.
2009-cu ildə Hərbi hava qüvvələri və HHM qoşunları komandanı general Rail Rzayev qətlə yetirilmişdir.
Misiri 30 il boyu “dəmir yumruq”la idarə edən dövlət başçısı Hüsnü Mübarək Qahirənin Tahrir meydanında başlayan və ölkəyə yayılan xalq nümayişləri nəticəsində 2011-ci ilin 11 fevralında vəzifəsindən istefa verdi.
2012-ci il 11 fevral tarixində tanınmış bəstəkar, xalq artisti Elza İbrahimova vəfat edib (1938-2012). Onun ilk mahnısı “Yalan ha deyil” (sözləri Məmməd Rahimin) 1969-cu ildə Şövkət Ələkbərova tərəfindən ifa edilib. Bu, bəstəkarın musiqi yazıldıqdan sonra ona uyğun şeir seçdiyi yeganə əsəridir. O, Azərbaycan şairlərinin əsərlərinə yüzdən çox mahnı, həmçinin romans və sonatalar da bəstələyib. “Bilməzdim”, “Gecələr bulaq başı”, “Ey Vətən”, “Qurban verərdim”, “Gəl barışaq”, “Yoxluğunu bilə-bilə”, “Sən yadıma düşəndə” və digər sevilən mahların müəllifidir.
2015-ci ildə BMT Baş Assambleyası 11 fevral tarixini Elmdə Beynəlxalq Qadınlar və Qızlar Günü elan edən qətnamə qəbul edib.
2016-cı ildə Vaşinqtonda LIGO elmi əməkdaşlığının mətbuat konfransı zamanı qravitasiya dalğalarının eksperimental kəşfi elan edilib. Bu dalğaların mənbələrinin qara dəliklər olduğu ortaya çıxıb.
