Eramızın 50-ci ilində Roma imperatoru Klavdi ikinci arvadı Aqreppinanın xahişi ilə Roma legionerlərinin Reyn çayı sahilindəki düşərgəsinə onun adını verib. Çünki Aqreppina məhşur sərkərdə Germanikin ailəsində məhz həmin düşərgədə anadan olmuşdu. Bu yaşayış məntəqəsi – “Aqreppinanın koloniyası” tez bir zamanda romalıların Şimali Avropada bünövrəsini qoyduğu iri şəhərlər sırasına daxil olur. Zamanla bu şəhərin adı ixtisar edilərək “koloniya”, yəni “müstəmləkə” şəklinə düşür. Sonralar isə frank dilli xalqlar onu Kolon, german dillilər isə Köln adlandırıblar.


Məhşur İtaliya dramaturqu Karlo Qoldoni (Carlo Goldoni) 1707-ci ilin bu günü anadan olub. İtaliya teatrında apardığı islahatlarla məhşur olan, 267 pyes yazan Qoldoni dramaturgiyasında əsas yeri maarifçilik ideyaları tutur.

Tarixdə bu gün - 25 fevral


1910-cu il 25 fevral tarixində bioloq alim, akademik İmam Mustafayevin doğum günü (1910-1997). İmam Mustafayev 1954-1959-cu illərdə Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi olub. Azərbaycanda aqrar elmin inkişafında, elmi kadrların hazırlanmasında səmərəli xidmətlər göstərib, üzün illər Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Genetika və Seleksiya İnstitutuna rəhbərlik edib. Bir neçə elmi əsərin, o cümlədən 6 monoqrafiyanın müəllifidir.



1910-cu il 25 fevral tarixində tanınmış rəssam, milli teatr-dekorasiya sənətinin yaradıcılarından biri Rüstəm Mustafayev anadan olub (1910-1970). “Şah İsmayıl”, “Leyli və Məcnun", "Aşıq Qərib", "Koroğlu" kimi operalara verdiyi tərtibat Üzeyir Hacıbəyli tərəfindən yüksək qiymətləndirilib. Rüstəm Mustafayev Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında baş rəssam işləyib. Onun Mirzə Cəlilin, Cəfər Cabbarlının, Hüseyn Cavidin, Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin əsərləri əsasında hazırlanan tamaşalara verdiyi tərtibatlar Azərbaycan teatr-dekorasiya sənətinin orijinal, qiymətli nümunələri sayılır.



1919-cu il 25 fevral tarixində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti parlamentində yaranmış növbəti hökumət böhranı nəticəsində Fətəli xan Xoyskinin başçılıq etdiyi üçüncü kabinet fəaliyyətini dayandırıb. Ay yarım sürən gərgin müzakirələrdən sonra Nəsib bəy Yusifbəylinin başçılığı ilə dördüncü hökumət kabineti təşkil edilib.



1921-ci il 25 fevralda 11-ci Qırmızı Ordu Gürcüstana daxil oldu. Bununla da Qafqazda son müstəqil dövlət – Gürcüstan Respublikası süquta uğradı.


1925-ci il 25 fevral tarixində Yaponiya və SSRİ arasında diplomatik əlaqələr qurulur.


1945-ci il 25 fevral İkinci dünya müharibəsi - Türkiyə Almaniyaya müharibə elan edir.


1951-ci il 25 fevral tarixində Argentinanın şəhəri olan Buenos-Ayresdə ilk Pan Amerikan Oyunları keçirilib.



1954-cü il 25 fevral tarixində Camal Əbdül Nasir Misirin baş naziri olur.



1961-ci ildə İran körfəzinin ən zəngin əmirliklərindən birinin – Küveytin müstəqilliyi elan edildi.




1964-cü ilin 25 fevralında Məhəmməd Əli Klay Sonni Listonu məğlub edərək ağır çəkidə dünya üzrə boks çempionu oldu. Məhəmməd Əlinin müsəlman olmadan əvvəlki adı Kassi Martsel Kleydir (Cassius Marcellus Clay). O, Afrika əsilli Amerika boksçusudur.12 yaşında boksla tanış olan Məhəmməd Əli qısa müddətdə uğurlar qazanmağa başlayır. 18 yaşında qatıldığı Roma olimpiya oyunlarından qızıl medalla qayıdır. O, 1964-cü ildə ağır çəkidə dünya boks çempionu olduqdan sonra dinini dəyişərək müsəlman olur. Bəzi səbəblərdən uzun fasilələrlə boksdan ayrılmaq məcburiyyətində qalan, dəfələrlə dünya çempionu olan Məhəmməd Əli boks karyerası boyu cəmi 5 dəfə uduzub. Təkcə idmançı deyil, xarakteri və davranışları ilə də Məhəmməd Əli daim gündəmdə idi. Məsələn, "Vyetnamlılar mənə heç bir pislik etmədi ki, onlarla döyüşüm" deyə Vyetnam Müharibəsinə getmədi. Bu səbəbdən 5 il həbs və 10 min dollar pul cəzalarına məhkum edildi. Onunla bağlı digər yaddaqalan hadisələrdən biri də odur ki, 1960-cı il Roma Olimpiya Oyunlarından qayıtdıqdan iki gün sonra bir restoranda yalnız ağlara xidmət verildiyini öyrənincə, qızıl medalını Ohayo çayına atıb.



25 fevral 1986-cı ildə Filippində Ferdinand Markosun 20 illik diktaturası sona çatdı. Ölkədə avtoritar rejim və korrupsiyaya görə xalqın nifrətinə səbəb olduğu üçün seçkilərdə müxalifət lideri Korazon Aquino qalib gəldi. F.Markos ABŞ-ın dəstəyilə ölkəsindən qaçıb Havay adalarında yerləşdi. Onunla bağlı Filippində aparılan araşdırmalar Markos ailəsi və yaxın çevrəsinin korrupsiyası hesabına ölkə iqtisadiyyatını milyardlarla itkilərə məruz qoyduğu ortaya çıxdı.

Ferdinand Markos


Korazon Aquino



Bir Qərbi İordaniya şəhəri olan Hebronda Barux Qoldşteyn (Baruch Goldstein) adlı bir yəhudi odlu silahla 29 fələstinlini öldürdu, 125-ini yaraladı. 25 fevral 1994-cü ildə törədilən bu qətliam tarixə "İbrahim məscidi qətliamı" olaraq düşdü. Qoldsteyn qəzəbli kütlə tərəfindən daşqalaq edilib və öldürülüb.


Türkiyənin ən böyük iş adamlarından biri olan Vehbi Koç 1994-cü ilin 25 fevralında Antalyada infarktdan vəfat edib. 1901-ci ildə anadan olan Vehbi Koç hələ 16 yaşında ikən atasının onun üçün açdığı kiçik baqqal dükanında ayaqqabı rezini, şəkər, kaşar pendiri, zeytun, makaron kimi mallar sataraq ticarətə başlayıb. “Kommersiya” adı 1926-ci ildə dövlət qeydiyyatına düşəndən sonra ilk beynəlxalq şirkət müqaviləsini imzalayıb. İnkişaf edən Türkiyənin ehtiyaclarına görə daim yeni sahələrdə müqavilələr bağlayan Vehbi Koç o balaca dükanından ölkənin ən böyük holdinqlərindən birinə çevirdiyi Koç şirkətinin gəlirləri ilə 1984-cü ildən sosial layihələrə yönəlir. 1987-ci ildə Beynəlxalq Ticarət Palatası Vehbi Koçu "İlin iş adamı" seçir və plaketi ona Yeni Dehlidə Hindistanın o zamankı baş naziri Raciv Qandi (Rajiv Gandhi) təqdim edir. 1994-cü ildə isə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş katibi Butros Butros-Qali (Boutros Boutros-Ghali) verdiyi töhfələrə görə ona "Dünya ailə planlaşdırma mükafatı"nı verdi. Vehbi Koç təcrübələrini paylaşmaq niyyətilə "Həyat hekayəm" və "Xatirələrim, fikirlərim, məsləhətlərim" adlı iki kitab da yazıb.



1992-ci il 25 fevral tarixində Erməni silahlı birləşmələri ilə 366-cı motoatıcı alay Xocalı üzərinə hücuma başlayıb.


25 fevral 1992-ci ildə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Əlif Hacıyev şəhidlik zirvəsinə ucalıb. 1992-ci ilin fevralın 25-də Əlif Hacıyev və onun dəstəsi səhər saat beşə qədər düşmənə ciddi müqavimət göstərdi, amma döyüşlər qeyri-bərabər qüvvələr arasında gedirdi. O, həmin gecə meşədə sakinləri yola salıb geri qayıdanda, balaca bir oğlan uşağına papağını hədiyyə edib Ona demişdi ki, “Qayıtsam, papağımı qaytararsan. Yox, əgər qayıtmasam, papağımı yadigar saxlayarsan". Əlif Hacıyev yenə gücünə, adamların etibarına və etimadına inanıb geri çəkilmədi. İlk növbədə dinc əhalini nisbətən təhlükəsiz yerə çatdırmağa cəhd göstərdi. Qanlı döyüş gecəsində adamların bir hissəsini Ağdamın Şelli kəndinə çatdıra bildi.Amma hələ də təhlükədə xeyli adam vardı və bu adamlar Əlif Hacıyevin yolunu gözləyirdi.Belə məqamda Hacıyev bir an belə dinclik tapmırdı, qətiyyətlə yenidən geriyə döndü.Avtomatın darağını dəyişərkən erməni gülləsi Əlif Hacıyevin qəlbinə sancılır. Onun cəsədi Xocalıda 5 gün böyürtkən kolunun dibində qalıb. Onun Nazim adında işçisi, Hacıyev vurulanda böyürtkən kolunun dibində onun yerini rahatlayıb, sırıqlısını da üstünə örtmüşdü.Nazim oradan Əlif Hacıyevin cəsədini götürəndə ermənilərdən biri deyib ki: "Əgər bilsələr bu Əlifin meyitidir, ermənilər onu sizə verməyəcəklər". Ona görə də, Hacıyevin cəsədini maşında o biri meyidlərin altında gizlədib gətirib.



25 fevral 1992-ci ildə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Aqil Quliyev qəhrəmancasına şəhid olub. Ayağından yaralanan Aqili 1992-ci il fevralın 25-də, döyüş yoldaşları xərəyə qoyub Xocalı soyqırımından xilas etmək üçün çalışırdılar. Bütün Xocalı sakinləri şəhərin uzunmüddətli müdafiəsində onun misilsiz xidmətlərini yaxşı bilirdilər.Növbə ilə onu Kətik kəndinin yanına qədər gətirib çıxardılar, lakin dağın döyüşündə erməni əsgərlərinin pusqusuna düşdülər.Aqil Quliyevi aparanlardan hamısı həlak oldu, bir güllə də Aqilə dəydi.Aqil Quliyevin meyitini beş gün sonra martın 2-də hadisə yerindən götürmək mümkün oldu. 1992-ci ildə Bakıda Şəhidlər xiyabanında dəfn edilib.



25 fevral 1992-ci ildə Azərbaycan və Yəmən arasında diplomatik əlaqələr qurulub. 6 aprel 2018-ci il tarixində Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər naziri Elmar Məmmədyarov Qoşulmama Hərəkatının Bakıda keçirilən Aralıq Nazirlər Konfransı çərçivəsində Yəmən Respublikasının Baş Nazirinin müavini, Xarici İşlər naziri Əbdülməlim Əl-Mixlafini qəbul edib. 24-26 oktyabr 2019-cu il tarixlərində Bakıda keçirilən Qoşulmama Hərəkatının XVIII Zirvə Görüşü çərçivəsində Yəmən Respublikasının Xarici İşlər Naziri Məhəmməd Abdulla Məhəmməd Əl-Hadraminin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti Azərbaycanda səfərdə olub.


2000-ci ilin bu günü dünyaşöhrətli musiqiçi Karlos Santana 8 “Grammy” mükafatı qazanaraq Maykl Ceksonun "Triller" albomu ilə qırdığı rekordu təzələdi.



25 fevral 2022-ci ildə musiqişunas alim, professor Əlibaba Məmmədov vəfat edib. Əlibaba Baləhməd oğlu Məmmədov 1930-cu il 5 fevral tarixində Bakı şəhərinin Maştağa kəndində anadan olub. 128 və 187 nömrəli məktəblərdə, 1944-cü ildən Bakıxanov qəsəbəsindəki 1 nömrəli fabrik-zavod məktəbində oxuyub. İki il sonra Neft Texnikumuna keçirilib və 1947-ci ildə təhsilini başa vurduqdan sonra təyinata əsasən Türkmənistan Respublikasının Nəbitdağ mədənlərində işləməyə göndərilib. Aşqabad şəhərində baş vermiş zəlzələdən sonra Əlibaba Məmmədov Azərbaycana qayıdıb və el şənliklərində iştirak edib. Əlibaba Məmmədovun xanəndə kimi yetişməsində Bakının və Abşeron kəndlərinin özünəməxsus muğam mühiti böyük rol oynayıb. Musiqi təhsilini 1953–1958-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Musiqi Məktəbində xanəndə Seyid Şuşinskinin sinfində alıb.

Просмотров: 0
Обнаружили ошибку или мёртвую ссылку?

Выделите проблемный фрагмент мышкой и нажмите CTRL+ENTER.
В появившемся окне опишите проблему и отправьте Администрации ресурса.

Şərh yaz

Kodu daxil edin:*
yenilə, əgər kod görünmürsə

Ay Media Company

Təsisçi və baş redaktor: Almaz Yaşar

Tel: (+99470) 250 22 52

[email protected]