İLK BALERİNA-QƏMƏR ALMASZADƏ

Qəmər rəqsə maraq göstərməyə başlayanda hələ 6 yaşındaydı. Qonşu rus qızı xoreoqrafiya məktəbində dərs alırdı. Onun rəqs haqqında söhbətləri və evdəki məşqləri Qəmərdə heyranlıq doğururdu .
-Ana, mən rəqs etmək istəyirəm!- Günlərin bir günü anasına dedi.
-Qızım, bu sənətin çətinliyi mənə oxuduğum kitablardan bəllidir. Çox məşq etmək lazımdır. Yorulmadan, usanmadan məşq etmək...
-Mən yorulmaram, ana!
-Balet rəqsi bəzən ağrılı olur: balerina ayaqlarının ucunda oynayır. Ayaqları zədələnə bilər. Sən bu ağrılara dözərsənmi?
-Dözərəm! Ana, axı sən özün demişdin ki, həyatda heç bir şey asanlıqla başa gəlmir!
-Qızım, sənin balet üçün istedadın olmalıdır, əgər müəllimlərin sənin rəqs edə bilmədiyini desələr?...
-Ana, mən bacaracam, bax, görəcəksən!
-Qızım, sənə əsl həqiqəti deməli olacam. Bizim adət-ənənələr bir qızın səhnəyə çıxıb rəqs etməsinə icazə vermir. Bir ətrafa bax, qadınlar hələ də çadrada gəzir! Əvvəla, sənin atan buna icazə verməyəcək, sonra da qohum-qardaş, dostlarımız, ətrafımız!
-Ana, biz atamdan gizli saxlayarıq... Xahiş edirəm, ana! Mən rəqs etmək isdəyirəm!
Ana qızının rəqs sevdasına qarşı çıxa bilməyib, onu balet məktəbinə aparır. İlk dərslərdən aydın olur ki, rəqs sevgidi, əbəs deyil. Qəmərin isdedadını yoxlayan xoreqraf qızın böyük gələcəyi olduğunu söyləyir. Beləcə Qəmər xoreqrafya məktəbində dərs almağa başlayır. Rəqs sevdasını Hacı Ağadan daha fazla gizlətmək mümkün olmur, tezliklə sirr açılır . Ata qızına qadağa qoymaq isdəyir, amma Qəmər sənətinə sahib çıxır, rəqsdən vaz keçmir.
"Hər dəfə səhnəyə çıxandan sonra evə qorxa-qorxa, ehtiyyatla gedirdim. Atamın qəzəbindən çəkinirdim. Həmin dəhşətli anın qorxusu , həyəcanı məni rahat burxmırdı."
Hacı Ağa qızının çıxışlarını gizlicə tamaşa edir. Onun isdedadına əmin olandan sonra qızını bağrına basıb, onunla fəxr etdiyini bildirir. Amma ətrafda hələ də Qəmərin baletlə məşğul olmağını isdəməyənlər vardı. Şəriət qanunları , köhnəlmiş adət və ənənələrin kök saldığı cəmiyyətdə boyun əyən qohumlar Qəmərin bu sənət seçimi ilə barışa bilmir, ona xor baxırdılar. Hətta, bir dəfə onu ayağından güllə ilə vururlar . Ancaq xoşbəxtlikdən güllə qızın ayaqqabısının dabanına dəyir. Ətrafdakı söz-söhbətlərə , təziqlərə baxmayaraq, Qəmərin baletə olan vurğunluğu günü-gündən artır, öz üzərində daha da çox işləyir, sənətini təkmilləşdirir, yeni uğurlar əldə edirdi.
Qəmərin sevib-seçdiyi insan da sənət adamı idi - bəstəkar Əfrasiyab Bədəlbəyli. Sonralar Şərqin ilk operası olan "Qız qalası"nı Əfrasiyab Bədəlbəyli Qəmər xanımla birlikdə ərsəyə gətirir. Qəmər xanım burdakı "Gülyanaq" rolunu məharətlə oynayır. İstedadlı balerina təkcə SSRİ məkanında deyil, onun hüdudlarından kənarda da məşhurlaşır.
Qəmər Almaszadə uzun, mənalı və işığlı bir ömür yaşadı (91 yaş) və bir an belə sənətindən uzağ düşmədi. O həyatı, sənəti, rəqsi sevir, hər açılan sabaha sevinir, daim iləri baxırdı. Sənətindən aldığı güc və ilham onu ömür boyu izlədi, ona şöhrət, uğur, tamaşaçı məhəbbəti gətirdi.
Bu gün Azərbaycan səhnəsinin balet ulduzları Qəmər Almaszadə sənətinin işığından ilham alır, sevə-sevə gələcəyə ötürürlər...
Haqqında qısa məlumat:
Doğum tarixi- 10 mart 1915
Doğum yeri -Bakı , Bakı quberniyası, Rusya imperiyası
Vəfat tarixi- 7 aprel 2006 (91 yaşında)
Vəfat yeri-Bakı , Azərbaycan
Dəfn yeri- Fəxri Xiyaban
Milliyəti - Azərbaycanlı
Vətəndaşlığı- Rusya imperiyası , AXC, SSRİ, Azərbaycan
Həyat yoldaşı - Əfrasiyab Bədəlbəyli (1931-1940)
Atası- Hacıağa Almaszadə
Fəaliyyəti-balerina, baletmayster, xoreqraf, pedaqoq
Fəaliyyət illəri - 1931-ci ildən
Təltif və mükafatları:
~ "SSRİ xalq artisti" fəxri adı - 9 iyun 1995
~ " Azərbaycan SSRİ xalq artisti" fəxri adı- 17 iyun 1943
~ "Azərbaycan SSRİ əməktar artisti" fəxri adı - 23 aprel 1940
~ "Stalin" mükafatı ( 2-ci dərəcə) - 1952
~ "Lenin" ordeni- 7 mart 1985
~ " Oktyabr inqilabı" ordeni - 2 iyul 1971
~ 2 dəfə "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni 17aprel1938;23 mart 1976
~ "Xalqlar Dostluğu" ordeni -7 avqust 1981
~ "Üç Fil" (Laos)
~ "Şöhrət" ordeni - 27 mart 1995
~ Azərbaycan SSRİ Ali Sovetinin fəxri fərmanı-21 may 1970
~Azərbaycan Respublikası Prezdentinin fərdi təqaüdü - 11 iyun 2002
~ "Teatr Xadimi" qızıl medalı - 2005
İfa etdiyi rollar:
~Tao Xoa — R. Qlierin "Qırmızı lalə" baletində (1931)
~Medora — A. Adanın "Korsar" baletində (1936)
~Mariya — B. Asafyevin "Baxçasaray fontanı" baletində (1939)
~Gülyanaq — Ə. Bədəlbəylinin "Qız qalası" baletində (1940)
~Raymonda — A. Qlazuovun "Raymonda" baletində (1943)
~Odetta-Odilliya — R. Çaykovskinin "Qu gölü" baletində (1943)
~Kitri — L. Minkusun "Don Kixot" baletində (1945)
~Maşa — R. Çaykovskinin "Şelkunçik" baletində (1949)
~Gülşən — S. Hacıbəyovun "Gülşən" baletində (1950)
~Ayşə — Q. Qarayevin "Yeddi gözəl" baletində (1952)





Sevinc Salehqızı
"AYMEDİACOMPANY", bölgə müxbiri
Просмотров: 75
Обнаружили ошибку или мёртвую ссылку?

Выделите проблемный фрагмент мышкой и нажмите CTRL+ENTER.
В появившемся окне опишите проблему и отправьте Администрации ресурса.

Şərh yaz

Kodu daxil edin:*
yenilə, əgər kod görünmürsə

Ay Media Company

Təsisçi və baş redaktor: Almaz Yaşar

Tel: (+99470) 250 22 52

[email protected]