Atalarımızın çox gözəl bir misalı var, “Qara qazan, könül versən ağarar.” İncəsənət könül, məhəbbət, ruh işidir. İncəsənətimizin elə sənətkarları, elə ustadları var ki, onlara kiçik bir məhəbbət, həvəs, dəyər və motivasiya, az bir sevgi versən sənət xarüqələri yaradarlar.
Bu sayımızda müsahibim çox dəyərli xanəndə, pedaqoq Sabir Abdullayevdir. Sabir müəllim 1957-ci il 15 aprel Ağdam rayonunun Zəngişalı-Məhrızlı kəndində anadan olmuşdur. 1964-cü ildə Ağdam rayonu Zəngişalı kənd orta məktəbinə daxil olub. Musiqisevər bir ailədə doğulması onun musiqiyə, sənətə daha da həvəsləndirir, uşaq vaxtlarından səsinin olduğu doğmaları tərəfindən kəşf edilir və oxumağa başlayır. 1974-cü ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra sənətkar elə həmin il də Bakı şəhərinə gəlir. Burada iki il fərdi idmanla məşğul olur, daha sonra 1976-cı ildə SSR, indiki Belarusiya respublikasının Minsk şəhərinə hərbi xidmətə yollanır. 1978-il hərbi xidməti bitirərək vətənə dönən Sabir Abdullayev yenidən fərdi idmanla məşğul olmağa başlayır. Lakin içindəki musiqi eşqi, muğam dühası Sabir Abdullayevi rahat buraxmır. 1979-cu ildən hələ sovet dönəmində özfəaliyyət ansambılları var idi. Sabir Abdullayev bu musiqi qrupları ilə kütləvi tədbirlərdə iştirak etməyə başlayır. Bu özfəaliyyət kollektivlərindən biri də Tarzən Xalıq Dadaşovun rəhbərliyindəki “Sünbül” adlı kollektiv idi. Bu kollektivlə birgə sənətkar bütün zavod və müəssisələrdə, o cümlədən, dövlət obyektlərində konsert proqramları ilə çıxış edir və xalqın rəğbətini qazanır. Sənətkar düşünür ki, artıq təhsil almağın və püxtələşməyin zamanıdır. 5 il özfəaliyyət ansambıllarının tərkibində respublikanın hər yerini konsert proqramları ilə gəzən sənətkar 1983-cü ildə Asəf Zeynallı adına Bakı musiqi texnikomuna daxil olur. Burada o, görkəmli pedaqoq, mərhum sənətkarımız, Respublikanın “əməkdar müəllimi” Nəriman Əliyevin sinfində təhsil alır. Hələ tələbəlik vaxtlarında sənətkar muğamlarımızı mükəmməl bilir, müəllimi Nəriman müəllim, o cümlədən təhsil ocağında muğam tədrisi keçən ustadlardan muğamlarımızın daha dərin biliklərinə sahib olur. Burada Sabir müəllim tanınmış pedaqoq xanəndələr “Xalq artisti” Mənsum İbrahimov, Aygün Bayramova, ”əməkdar müəllim” Qəzənfər Abbasov, Xanəndə Zahid Quliyev, Əsgər Əhmədov, Almaz Orucova, Firuzə İbadova kimi dövrümüzdə tanınmış mədəniyyət adamları ilə eyni vaxtda təhsil almağa başlayır. 1986-cı ildə 3-cü kürs tələbəsi olan Sabir Abdullayev mədəniyyət nazirliyindən gələn müəllimlik təklifi, eləcə də ustadı Nəriman Əliyevin təkidi ilə hələ o zamanlar çox az sayda fəaliyyət göstərən musiqi məktəblərində müəllim kimi fəaliyyətə başlayır. 1988-ci ildə A.Zeynallı adına musiqi texnikomunu bitirir. Elə həmin illəri Mədəniyyət nazirliyinin təşkilatçılığı ilə Rusiya Federasiyasının paytaxtı Moskva şəhərinə, daha sonra qardaş Türkiyə Respublikasına dəvət alıb konsert proqramları ilə geniş tamaşaçı kütləsi qarşısında çıxış edir.1991-ci ildə Türkiyədə keçirilən “1 Nisan Uşaqlar Festivalın"da iştirak edir. Orada ifası bəyənilən Sabir Abdullayev və birgə sənət dostlarını Fransaya dəvət edirlər. Fransada keçirilən konsert proqramından sonra sənətkar Braziliya, ABŞ, Kanada, dünyanın fərqli ölkələrinə konsert üçün dəvət alır və bu tədbirlər reallaşır. 1992-ci ildə Bakı şəhər icra hakimiyyətinin (keçmiş Bakı soveti) təşəbbüsü ilə musiqi qrupu yaradılır, xanəndə Sabir Abdullayev bu musiqi qrupu ilə 1-ci Qarabağ savaşında cəbhənin demək olar ki, bütün istiqamətlərində,döyüşlər gedən ən qaynar nöqtələrdə əsgərlərimizin döyüş ruhunun yüksəldilməsi üçün ordu qarşısında konsert proqramları ilə çıxış edir. O bir sənətkar, ustad kimi könülləri riqqətə gətirən səsiylə əsgərlərimizi cəngə səsləyir. Sabir müəllim müharibədən sonrakı dönəmdə də demək olar ki,10 ildən artıq hər il iki dəfə olmaqla xarici ölkələrdə tələbələri ilə konsert proqramları ilə tamaşaçıların qarşısında çıxış edir. 2001-ci ildə sənətkar vaxtilə tələbə kimi təhsil aldığı A.Zeynallı adına musiqi texnikomuna dəvət alır və müəllimlik fəaliyyətinə burada davam edir. 2006-cı ildə respublikada keçirilən sorğuda “İlin müəllimi” adına layiq görülür. 2007-ci ildə Respublika muğam müsabiqəsinə sənətkarın tələbəsi, hər birimizin yaxından tanıdığı gənc xanəndə Güllü Muradova qatılır və müsabiqənin qaliblərindən olur. Sabir Abdullayev pedaqoji fəaliyyəti ilə Azərbaycan ifaçılıq sənətinə bir çox sənətkarlar qazandırıb, o cümlədən, Respublikanın “Xalq artisti”, görkəmli vokal ifaçısı Samir Cəfərov, Bahar Lətifqızı, Xəyalə Əliyeva, Vəsilə Səmədova, Gülzar Fərəcova, Səməd Səmədov, Fədail Qəhrəmanov, Anar Ləhcəli, Şəmistan Rəhimov, Xəyalə Qafarzadə və bir çox müsabiqələr laureatı olan tanınmış simalar da Sabir müəllimin yetirmələrindəndir. 2008-ci ildə “Ustad sənətkar” adına layiq görülən sənətkar, həmçinin Heydər Əliyev fondunun təsis etdiyi “Qarabağ xanəndələri Qızıl albomu” nda yer alan 24 xanəndədən biri olaraq tarixə düşüb. Repertuarında bütün mövcud muğamlar ən yüksək və ustad səviyyəsində ifa olunan sənətkar muğamlarımızın mahir ifaçısı kimi hər zaman xalq tərəfindən sevilib. Bütün muğamlarımızı dəsgah şəklində ifa edən sənətkarın ifasında "Zabul segahı" və "Mirzə Hüseyn segahı" na sənətkar xüsusi möhürünü vurub. Bu muğamların lent yazıları Azərbaycan Dövlət Radio və Televiziyasının qızıl fonduna daxil edilib. Sabir Abdullayev muğam dəstgahlarını özünə xas Qarabağ ifaçılıq üslubu ilə səsləndirib. Onun səsində, ifaçılıq tərzində xüsusi yumşaqlıqla yanaşı, şaqraqlıq sanki sənətkarın ifası zamanı mərhum sənətkarımız, Xalq artisti Yaqub Məmmədovun nəfəsi hiss edilir. Sənətinin ən məhsuldar dövrünü yaşayan sənətkar 65 yaşında yaşla əlaqədar çalışdığı musiqi ocaqlarından təqaüdə göndərilib. Ancaq tələbələri həmişə tədrisdən kənar da Sabir müəllimdən ustad kimi xanəndəlik sənətinin sirrlərini öyrənir, dəyərli məsləhətlərindən istifadə edirlər. Sabir müəllimin ifa tərzində bir çox xanəndələrdən fərqli olaraq oxuduğu muğamlarda istifadə etdiyi qəzəlləri xüsusi seçməsi, sözü aydın, səlis deməsi, tamaşaçının tam başa düşəcəyi şəkildə oxuması onu bir çox xanəndələrdən fərqləndirən ifaçılıq yaradıcılığındandır. Qeyd etmək yerinə düşər ki, 39 il təkcə müəllimlik fəaliyyəti ilə məşğul olan sənətkar hələ heç bir fəxri ada layiq görülməyib. Ümidvarıq ki, dövlətimiz bu dahi sənətkarın sənətinin ən məhsuldar dövründə ən yüksək fəxri ada layiq görərək mükafatlandıracaqdır.Çünki Sabir Abdullayevin Azərbaycan xanəndəlik sənətində danılmaz əziyyəti, pedaqoji fəaliyyəti ilə Azərbaycan mədəniyyətinə qazandırdığı sənətkarlar bu gün fəxri ad daşıyır. Onları bu səviyyəyə öz müəllimlik əziyyəti ilə elm verib gətirən Sabir Abdullayevdir. Nə deyək, Sabir müəllim, gözəl bir atalar sözü var, “"Haqq nazilər, amma üzülməz."
Fərid Əmiraslanov
AYMEDİACOMPANY.AZ mədəniyyət şöbəsinin müdiri
