Papaq və torpaq altında yatan sənət xadimləri

Mədəniyyətimiz bir millət kimi bizim şəxsiyyət vəsiqəmizdir. Millətlərin formalaşması adət-ənənələri, mental dəyərləri, öz qayda qanunlarını, mədəniyyətlərini qorumaqla baş verir. Tarix boyunca gözəl Azərbaycanımız dünyaya hər cür yüksək elmli, bəşəriyyətə yararlı elm, mədəniyyət, dövlət adamları bəxş edib. Ancaq tarixdə millətlər hər zaman öz tarix səhifələrini aydın saxlaya bilməmiş, tarixlərinin görkəmli şəxsiyyətlərini tarixin qara səhifəsinə qərq etməyə məhkum etmişdir. Bəşər tarixində yaşamış, yaratmış, kəşf eləmiş, navatorluq etmiş millətlərin mədəniyyət yoluna aydınlıq, işıq gətirən neçə sənətkarlar tarix səhnəsindən silinmiş, bəlkə də onlardan daha az millətlərin mədəniyyətinə xidmət etmiş insanlar tarixdə qalmışlar. Bu məsələ dünyamızın ümumi ərəb saçına dönmüş, qarışıq probleminə çevrilmişdir. Yaşadığımız gözəl yurdumuzun da neçə-neçə sənətkarları dövrlərinin ən görkəmli insanlarına şahidçilik etsələr də, zamanla yaşayıb yaratmış sənətkarlar unudulmuş, bəzən yaşadıqları zaman ərzində heç tanınmamışlar. Yaşadığımız dövr də tariximiz kimi təkrarlanır. Bəli, bu gün neçə papaq və torpaq altında yatan çoxlu sənətkarlarımız var. Qarabağ muğam sənətinin saysız yetirmələri var ki, adları, yaşasalar da hallandırılmır və yaxud olduqları şəhər, rayonun insanları tərəfindən tanınır, kənar regionlarda tanınmır, bəzən elə hal da olur ki, yaşayıb yaratsalar da heç vaxt tanınmamış və vəfat etmişlər.Tarix unudulmayanları, yaşadanları yaşadır. Yaşamaq üçün yaşatmaq bizim ən ümdə borcumuzdur. Belə papaq altda qalan sənətkarlardan biri də Qarabağın dilbər guşəsi olan Bərdəmizdə yaşayan, əslən Cənubi Azərbaycanlı Əli Nəcəfzadədir.


Əli Nəcəfzadə 1956-cı il yanvar ayının 2-si Bərdə rayonunda doğulmuşdur. 1963 - ildə Bərdə rayonu 4 saylı tam orta məktəbinə daxil olmuş, 1973-ildə orta məktəbi bitirmişdir. Hələ orta məktəb vaxtlarında 4 nömrəli məktəbin direktoru, dövrün savadlı adamlarından olan Şahmar müəllim Əlini rayon tədbirlərinə göndərir, məktəbin kütləvi tədbirlərində iştirak etməyini təşkil edirdi. Gənc yaşlarından sənətə, mədəniyyətə, sözə, poeziyaya önəm verən Əli yüzlərlə ən çətin məzmunda olan qəzəlləri əzbərləyərək öz zehninə həkk edirdi. Əli orta məktəbi bitirəndən sonra Asəf Zeynallı adına musiqi məktəbinə daxil olmaq üçün müraciət edir və gecikir, çünki imtahanların vaxtı keçmiş olur. A.Zeynallı adına kollecə qəbul ola bilmədiyindən Əli, öz yurdunda - Bərdə rayonunda el şənliklərində iştirak edir. 2 ildən sonra, 1975-ci ildə Əli Rusiyanın Novqorod şəhərinə hərbi xidmətə yollanır. 1977-ci ildə hərbi xidmətdən qayıdır və 1978-ci ildə sənədlərini, ürəyində ən böyük arzusu olan Asəf Zeynallı adına musiqi kollecinə verir və il ərzində cəmi 4 nəfər xanəndəlik sinfinə tələbə qəbul edən A.Zeynallı adına kollecə qəbul olunur. Həmin il Lənkəran şəhərindən Adil Rüstəmov, müsahibim Əli Nəcəfzadə və Respublikanın xalq artisti, görkəmli xanəndə Alim Qasımov musiqi ocağına qəbul olur. Əli Nəcəfzadə Respublikanın xalq artisti mərhum sənətkarımız Hacıbaba Hüseynovun sinfinə daxil olur. O vaxtdan dövrün tanınmış klarnet ifaçısı Aydın Əliyevlə Bakı kəndlərinə toylara gedir və az bir zamanda usta ifaçılığı və qəzəl bilicisi Bakı camaatının rəğbətini qazanır. Dağlı məhəlləsindən tutmuş, İçərişəhər camaatı və Bakı kəndlərinin bir-bir toylarına ayaq açan Əli Nəcəfzadə, o vaxtı el arasında Məştağalı Yaqub kimi tanınan tar ifaçısı Yaqubun dəvəti ilə Məştağa camaatının məclislərində iştirak etməyə başlayır. Məclislərdə Məştağa kəndindən olan Qəzəlxan Ənvər, Şəfayi, Biqələmin və Həci Mailin qəzəllərini oxuyan Əli Nəcəfzadə kənd camaatı tərəfindən böyük rəğbətlə qarşılanır və sevilir. Digər Bakı kəndlərinə toylar üçün dəvət alır. 1994-cü ilin yanvarın 24-ü Məştağanın Çuxur məhəlləsində, seyidlərin məhəlləsi deyilən kənddə toy oxuyur və o vaxtın müharibə dövrü, ağır sosyal durumuna görə şəhər restoranlarına üz tutur. Mərhum sənətkarımız respublikanın xalq artist Yaqub Məmmədovla dost olan Əli Nəcəfzadə bir müddət onunla toylara gedir və elə həmin il, 1994-cü ildə restoranların birində Xalq artisti Yaqub Məmmədovla toyda əslən Cənubi Azərbaycanın Ərdəbil şəhərindən olan atasının qızıl taciri olan qohumları ilə qarşılaşır. Uzun illərin ayrılıq həsrətilə qovrulan qohumlar Əli Nəcəfzadəyə çox təkid edərək onu İranın Ərdəbil şəhərinə özləri ilə bərabər aparırlar. İranın Ərdəbil şəhərinə gedir və orada el şənliklərinə qatılır, həmçinin atasının Azərbaycan təbliğatını da aparmağa başlayır. Qısa zamanda sevilir və Ərdəbillilər övladlarını tələbə olaraq Əli Nəcəfzadənin yanına muğam dərslərinə qoyurlar. Cənubi Azərbaycanın, İranın bütün Azərbaycanlıların yaşadığı yerlərinə toylara gedir. 2007-2008-ci illərdə Tehranda, Təbrizdə, Ərdəbildə silsilə konsertləri təşkil olunur. Azərbaycan musiqisini, Azərbaycançılığı təbliğ edən Əli Nəcəfzadə bəzi qurumlar tərəfindən çox da müsbət qarşılanmasa da, o fəaliyyətinə davam edir. 23 il İran və Azərbaycan arasında gedib gəlir, ta ki, son pandemiya olan dövrə qədər. İranda tanınmış xanəndələrdən Əkbər Ləşkərli də Əli Nəcəfzadənin tələbələrindəndir.Əli Nəcəfzadə həmçinin qəzəlxandır. Onun fars və ərəb dillərindən anlayışı, biliyi qəzəliyyat sahəsində istedadını daha püxtələşdirib. Özünü Fizuli aşiqi adlandıran Əli Nəcəfzadə dövrün dırnaqarası musiqilərini görüb məyus olduğunu deyir, ancaq o, "müvəqqəti tanınan musiqilər heç vaxt tarixdə qalmayacaq" deyir, tarix və yaradan o qədər ədalətlidir ki, layiq olanları tarix səhnəsində saxlayır.

Biz də deyirik, ulu yaradan və tarix həmişə ədalətlidir. Əli Nəcəfzadə və timsalında bütün dəyərli sənət xadimləri həmişə yaddaşlarda qalacaq və yaşayacaq.
Kaş oleydi hamının zövq ilə səhmanı dürüst,
Əxlaqı mərifəti əhd ilə peymanı dürüst.
Bimari eşq olana olmayıb aləmdə əlac
Yoxdur bir öylə Təbib, dəvası, dərmanı dürüst.
Hər gəda xislət ilə eyləmə ülfət ey dil,
Çək imtahana onu, ola vicdanı dürüst.
Nə xəyanət, nə də cəng sülh oleydi aləmdə,
Görəydim bu qoca dünyadə hər insanı dürüst .
Tənha, şad eylə söz aşiqlərini şerinlə,
Düşünüb dərk eliyək hər sözü, mənanı dürüst .
Əli Nəcəfzadə

Fərid Əmiraslanov
AYMEDİACOMPANY.AZ" mədəniyyət şöbəsinin müdiri
Просмотров: 137
Обнаружили ошибку или мёртвую ссылку?

Выделите проблемный фрагмент мышкой и нажмите CTRL+ENTER.
В появившемся окне опишите проблему и отправьте Администрации ресурса.

Şərh yaz

Kodu daxil edin:*
yenilə, əgər kod görünmürsə

Ay Media Company

Təsisçi və baş redaktor: Almaz Yaşar

Tel: (+99470) 250 22 52

[email protected]