Hazırda Azərbaycan və Ermənistan arasında Sülh müqaviləsinin bağlanması üçün razılaşdırılmayan 2 maddədən biri Ermənistanın konstitusiyasını referendum keçirərək dəyişməsi tələbidir. Konstitusiyada dəyişdirilməsi tələb olunan nədir? Bu Ermənistanın digər Ölkələrə olan ərazi iddialarından əl çəkməsidir. Ermənistanda hazırda hakimiyyətdə olan Paşinyan höküməti bu tələbin həyata keçirilməsinin regionda Azərbaycan və Türkiyənin güclənməsinə səbəb olacağını bildiyi üçün bu şərti yerinə yetirməkdən imtina edirlər.Digər tərəfdən Paşinyan höküməti Azərbaycan və Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmaq üçün bu şərti yerinə yetirmək istəsə belə, Ermənistanda hakimiyyətdə olan digər qüvvələr və milliyyətçilərin etiraz dalğasından ehtiyat edirlər.
Qərbin isə Ermənistana hərbi yardım etməsində əsas səbəb Rusiyanın Qərbpərəst olduğu üçün aradan qaldırmaq istədiyi Paşinyan hökümətinin mövcudluğunu saxlamaq, İran və Rusiya arasında coğrafi strateji keçid və iki ölkə arasında müttəfiqlik üçün körpü rolunu oynayan Ermənistanda nüfuz və təsir dairəsi yaradıb bu keçidə nəzarəti ələ keçirməkdir. Avropa İttifaqının müşahidə missiyasının Azərbaycanla sərhəddə yerləşdirilməsinə səbəb də Qərbin Ermənistanı onu himayə və mühafizə etdiyinə inandırmağa çalışmasıdır Niyə Ermənistana Qərb dəstək göstərmədə bu qədər canfəşanlıq efir? Ukrayna Rusiya müharibəsində Rusiyanın Cənub sərhədində ikinci Ukrayna yaratmaqla Cənubi Qafqazda onun mövqeyini aradan qaldırmaq və NATO nun hərbi strateji silahlarını buraya yerləşdirmək, ABŞ ın bazalarını yaratmaq Rusiyanın Gümrüdə olan Bazasını Ermənistanın əli ilə bağlatdırıb Rusiya hərbi qüvvələrini buradan çıxartdırmaq da buna hesablanmışdı ki, gələcəkdə ABŞ hərbi təlim və baza qurma fəaliyyətləri zamanı hər hansı maneə olmasın Rusiyanın Ermənistanda olan Paşinyan höküməti qismində əslində Qərb hakimiyyətini aradan qaldırma istəməsi bu ölkədə yenidən Rus meyilli qüvvələri hakimiyyətə gətirmək və yenidən hərbi dəstək göstərmək və Cənubi Qafqazda ondan Türkiyə və Azərbaycana qarşı istifadə etməsi üçündür.
Rusiya hazırda Ukraynada müharibə apardığı dövrdə və əsgər çatışmazlığı vaxtda ikinci ölkəyə birbaşa hərbi müdaxilə edə bilməz deyə Ermənistan və Gürcüstanda hakimiyyətdə Rus meyilli qüvvələri saxlamaqla gücünü saxlamaq istəyir Fransa, ABŞ və digər Avropa Ölkələrinin Ermənistana yardımında real məqsəd bu ölkəni gücləndirib Qafqazda özünə strateji tərəfdaşlıq yaratmaq və Zəngəzur dəhlizi kimi İran Rusiya strateji “kommunikasiya “keçidinə nəzarət etməkdir. Bunun üçün Ermənistana NATO və Avropa İttifaqının üzvlüyünə qoşmağa çalışır və NATO, ABŞ bazaları bu ölkədə yaradıb həm İrana həm də Rusiyaya qarşı strateji səngər yaratmaq planını həyata keçirirlər Donald Tramp hakimiyyətə gəldikdən sonra ilk siyasi paylaşımında Kamala Harrisi Qarabağ ermənilərini müdafiə edə bilməməkdə ittiham, Qarabağı Artsax adlandırması, hadisəni etnik təmizləmə adlandırması ilə yadda qaldı bu Trampın erməni lobbisinin təsiri altında olduğunu açıq aşkar sübut edir. Digər tərəfdən Onun ABŞ ın Qafqaz siyasəti maraqlarını müdafiə etdiyini göstərir.
Erməni lobbisinin təsiri də Qərbin ikili standartlarında az rol oynamır belə ki bu lobbi vasitəsi ilə (xarici siyasətçilərə pul, vəzifə və digər təkliflər müqabilində) ABŞ konqres və senatında Ermənistanın lehinə səslər verilir, qərarlar qəbul olunur, Azərbaycan və Türkiyəyə siyasi cəhətdən ittihamlar irəli sürülür ABŞ da Dünyanın ən böyük erməni lobbilərindən birinin olması da sirr deyil. Bu siyasi qüvvə vasitəsilə də Ermənistana dəstək göstərilir və sülh müqaviləsinin Azərbaycanın xeyrinə bağlanması gecikdirilir.
İsa İsmayılov Elşad Oğlu, siyasi şərhçi
Qərbin isə Ermənistana hərbi yardım etməsində əsas səbəb Rusiyanın Qərbpərəst olduğu üçün aradan qaldırmaq istədiyi Paşinyan hökümətinin mövcudluğunu saxlamaq, İran və Rusiya arasında coğrafi strateji keçid və iki ölkə arasında müttəfiqlik üçün körpü rolunu oynayan Ermənistanda nüfuz və təsir dairəsi yaradıb bu keçidə nəzarəti ələ keçirməkdir. Avropa İttifaqının müşahidə missiyasının Azərbaycanla sərhəddə yerləşdirilməsinə səbəb də Qərbin Ermənistanı onu himayə və mühafizə etdiyinə inandırmağa çalışmasıdır Niyə Ermənistana Qərb dəstək göstərmədə bu qədər canfəşanlıq efir? Ukrayna Rusiya müharibəsində Rusiyanın Cənub sərhədində ikinci Ukrayna yaratmaqla Cənubi Qafqazda onun mövqeyini aradan qaldırmaq və NATO nun hərbi strateji silahlarını buraya yerləşdirmək, ABŞ ın bazalarını yaratmaq Rusiyanın Gümrüdə olan Bazasını Ermənistanın əli ilə bağlatdırıb Rusiya hərbi qüvvələrini buradan çıxartdırmaq da buna hesablanmışdı ki, gələcəkdə ABŞ hərbi təlim və baza qurma fəaliyyətləri zamanı hər hansı maneə olmasın Rusiyanın Ermənistanda olan Paşinyan höküməti qismində əslində Qərb hakimiyyətini aradan qaldırma istəməsi bu ölkədə yenidən Rus meyilli qüvvələri hakimiyyətə gətirmək və yenidən hərbi dəstək göstərmək və Cənubi Qafqazda ondan Türkiyə və Azərbaycana qarşı istifadə etməsi üçündür.
Rusiya hazırda Ukraynada müharibə apardığı dövrdə və əsgər çatışmazlığı vaxtda ikinci ölkəyə birbaşa hərbi müdaxilə edə bilməz deyə Ermənistan və Gürcüstanda hakimiyyətdə Rus meyilli qüvvələri saxlamaqla gücünü saxlamaq istəyir Fransa, ABŞ və digər Avropa Ölkələrinin Ermənistana yardımında real məqsəd bu ölkəni gücləndirib Qafqazda özünə strateji tərəfdaşlıq yaratmaq və Zəngəzur dəhlizi kimi İran Rusiya strateji “kommunikasiya “keçidinə nəzarət etməkdir. Bunun üçün Ermənistana NATO və Avropa İttifaqının üzvlüyünə qoşmağa çalışır və NATO, ABŞ bazaları bu ölkədə yaradıb həm İrana həm də Rusiyaya qarşı strateji səngər yaratmaq planını həyata keçirirlər Donald Tramp hakimiyyətə gəldikdən sonra ilk siyasi paylaşımında Kamala Harrisi Qarabağ ermənilərini müdafiə edə bilməməkdə ittiham, Qarabağı Artsax adlandırması, hadisəni etnik təmizləmə adlandırması ilə yadda qaldı bu Trampın erməni lobbisinin təsiri altında olduğunu açıq aşkar sübut edir. Digər tərəfdən Onun ABŞ ın Qafqaz siyasəti maraqlarını müdafiə etdiyini göstərir.
Erməni lobbisinin təsiri də Qərbin ikili standartlarında az rol oynamır belə ki bu lobbi vasitəsi ilə (xarici siyasətçilərə pul, vəzifə və digər təkliflər müqabilində) ABŞ konqres və senatında Ermənistanın lehinə səslər verilir, qərarlar qəbul olunur, Azərbaycan və Türkiyəyə siyasi cəhətdən ittihamlar irəli sürülür ABŞ da Dünyanın ən böyük erməni lobbilərindən birinin olması da sirr deyil. Bu siyasi qüvvə vasitəsilə də Ermənistana dəstək göstərilir və sülh müqaviləsinin Azərbaycanın xeyrinə bağlanması gecikdirilir.
İsa İsmayılov Elşad Oğlu, siyasi şərhçi
