1845-ci ilin bu günü şotlandiyalı R.Tompson Londonda heyrətamiz ixtirasını patentləşdirdi. Bu ixtira ekipajın silkələnməsini azaltmaq üçün təkərlərə çəkilmiş dəri üzlüklərdən ibarət idi. Daxildən onlar elastik kauçuk kəmərlərlə doldurulur və 70 bağlantı vasitəsilə təkərlərin çənbərlərinə bərkidilirdi. Tompsonun şinləri 1 il sonra London sənaye sərgisində nümayiş etdirildi və sınaqdan çıxdı. İxtiranı testdən keçirənlər bu qənaətə gəldilər ki, daş küçə ilə bu cür təkərlərlə hərəkət daha komfortludur. O günlərdə “Mechanic Magazine” jurnalı bu barədə yazırdı: “Parka gələnlər bu arabalara çox böyük maraqla baxırdılar, çünki onlar hərəkət edəndə heç səs salmırdılar.”


1848-ci il 10 dekabr tarixində III Napoleon Fransa Respublikasının prezidenti seçildi.

Tarixdə bu gün 10 dekabr


Məşhur ixtiraçı Alfred Nobel 1896-cı ilin bu günü vəfat edib. O, öz vəsiyyətnaməsində Bakı neftindən gələn gəlirlər hesabına yaratdığı fondundan kimya, fizika, təbabət, ədəbiyyat üzrə Sülh Mükafatları verilməsini arzulamışdı. Qeyd edək ki, Alfred Nobel öz ixtiralarına görə 350-dən çox patent almışdı. (1833-1896)



10 dekabr 1898-ci ildə İspaniya - ABŞ müharibəsindən sonra imzalanan Paris müqaviləsinə əsasən Kuba müstəqilliyini qazandı.


1901-ci ilin bu günü ilk dəfə Nobel mükafatı verildi. Beş nominasiya üzrə ilk “Nobel”ə Vilhelm Rentgen (Wilhelm Röntgen), Yakobus vant Hoff (Jacobus van't Hoff) və mikrobioloq Emil fon Berinqlə (Emil von Behring) yanaşı fransız şair Salli Prüdom (Sully Prudhomme), Qırmızı Xaç Hərakatının yaradıcısı isveçrəli Anru Dünan (Henri Dunant) və Sülh Liqasının qurucusu fransız Frederik Passi (Frederic Passy) layiq görüldülər. İndiyədək ümumilikdə 95 şəxs və 23 təşkilat Nobel sülh mükafatına layiq görülüb. Mükafatın təntənəli təqdimetmə mərasimi Alfred Nobelin anım günündə - dekabrın 10-da Oslonun Mərkəzi Zalında təşkil edilir. Mükafatın məbləği 10 milyon İsveç kronuna (təqribən 1 milyon avro) bərabərdir.



1922-ci il 9 dekabr tarixində Cənubi Qafqazın üç respublikasının nümayəndələrinin iştirakı ilə birinci Zaqafqaziya Sovetlər Qurultayı işə başlayıb. Azərbaycandan 175 deputatın qatıldığı qurultayda Zaqafqaziya Sovet Sosialist Federativ Respublikasının yaradıldığı elan olunub.



1924-cü il 10 dekabr tarixində Xalq Şairi, dramaturq, ictimai xadim, Dövlət mükafatları laureatı Nəbi Xəzrinin doğum günü (1924-2007). Nəbi Xəzri müxtəlif vaxtlarda Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsinin sədri olub, Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyətinə rəhbərlik edib. “Şöhrət” və “İstiqlal” ordenləri ilə təltif edilən şairin şeir və poemaları bir çox dünya xalqlarının dillərinə tərcümə olunub. Nəbi Xəzrinin dram əsərləri Azərbaycan teatrlarında uğurla tamaşaya qoyulub. Sözlərinə yazılmış mahnılar bu gün də sevilə-sevilə dinlənilir.



1933-cü il 10 dekabr tarixində Mir Cəfər Bağırov (1895-1956) Azərbaycan Kommunist (bolşevik) Partiyasının birinci katibi seçilib. 1953-cü ildə vəzifəsindən azad olunub. 1954-cü il martın 13-də kommunist partiyası sıralarından çıxarılıb və Azərbaycandan kənara təsərrüfat xarakterli işə göndərilib. 1955-ci ildə həbs olunaraq istintaqa cəlb edilib. 1956-cı ilin aprelində Bakıda keçirilmiş məhkəmənin hökmü ilə güllələnmə cəzasına məhkum olunub.



1948-ci ilin 10 dekabrında BMT Baş Assambleyası tərəfindən İnsan Hüquqları haqqında ümumi bəyannamə qəbul olundu. Xalqlar arasında əməkdaşlığın genişləndirilməsinin zəruriliyi, insan hüquqları, azadlıqlarına hörmət və riayət haqqında BMT nizamnaməsinin müddəalarına əsaslanan bəyannamə şəxsiyyətin mülki, siyasi, hüquq azadlıqlarını, sosial-iqtisadi həyat, şəxsi toxunulmazlıq və başqa sahələrdə haqqlarını elan etdi.




Yunanların (rumlar) yerli türklərə qarşı hücumlarının artması ilə əlaqədar 1957-ci ilin 10 dekabrında Qıbrızda (Şimali Kiprdə) hərbi vəziyyət elan edildi.


1958-ci il 10 dekabr tarixində Moskvada Məhəmməd Füzulinin 400 illiyi keçirildi.


Çilini 1973-cü ildən etibarən 17 il boyu diktatorluq rejimi ilə idarə edən Auqusto Pinoçet (Augusto Pinochet) 2016-cı ilin 10 dekabrında Çilidə ölüb.



10 dekabr 1983-cü ildə Argentinada hərbi hökumət rejimi sona yetdi. Yəni 8 ildən sonra ölkənin vətəndaşları arasından seçilən başçısı Raul Alfonsin oldu.


Türkiyədə ilk qaraciyər nəqli 1988-ci ilin 10 dekabrında Ankara Hacettepe Universiteti Xəstəxanasında edildi. Professor Mehmet Haberal və qrupunun etdiyi əməliyyatla Əhməd Aktaşın qaraciyər, böyrək və korneaları 5 ayrı-ayrı xəstəyə köçürüldü.


1991-ci il 10 dekabr tarixində Avropanın 12 dövləti arasında Maastrixt sazişi imzalanıb. 1992-ci il yanvarın 1-də qüvvəyə minən saziş Avropa İttifaqının qanuni əsasını qoyub.



1996-ci il 10 dekabr tarixində Cənubi Afrika Respublikasında yeni konstitusiya qəbul edildi, bununla da aparteid rejiminə son qoyuldu.


Qadın və uşaq haqqları ilə bağlı fəaliyyətlərilə tanınan Şirin İbadi (Shirin Ebadi) 2003-cü ilin 10 dekabrında Nobel Sülh Mükafatı alan ilk müsəlman qadın və ilk iranlı oldu.



2016-cı il 10 dekabr tarixində Türkiyəyə Prezident Hökumət Sistemini gətirən Konstitusiya dəyişikliyi təklifi 316 millət vəkilinin imzası ilə Türkiyə Böyük Millət Məsclisinə təqdim edildi.


Bölücü terror təşkilatı PKK 2016-cı ilin 10 dekabrında İstanbulun Beşiktaş rayonundakı polisə qarşı bombalı hücum törətdi. Nəticədə 44 nəfər şəhid oldu, 164 adam yaralandı. Bununla əlaqədar Türkiyədə 3 günlük yas elan olundu.
Просмотров: 5
Обнаружили ошибку или мёртвую ссылку?

Выделите проблемный фрагмент мышкой и нажмите CTRL+ENTER.
В появившемся окне опишите проблему и отправьте Администрации ресурса.

Şərh yaz

Kodu daxil edin:*
yenilə, əgər kod görünmürsə

Ay Media Company

Təsisçi və baş redaktor: Almaz Yaşar

Tel: (+99470) 250 22 52

[email protected]